درد پایین کمر و لگن؛ احتمال وجود مشکل در مفاصل یا ستون مهره‌ها، عروق خونی و اعصاب و حتی عضلات
درد پایین کمر و لگن ممکن است به دلایل مختلف به وجود آید. همچنین ممکن است این درد به صورت همزمان در کمر و پا بوده و یا به تنهایی در این نواحی احساس گردد. در برخی موارد این درد ممکن است به دلیل مشکلات موجود در مفاصل یا ستون فقرات کمر باشد و یا ممکن است به بیماری‌های زمینهای مربوط باشد. گاهی این درد به استخوان‌های لگن مربوط شده و گاهی دیگر به عضلات ران و یا به رگ‌ها و اعصاب موجود در این نواحی ارتباط دارد. تشخیص دقیق علت این درد بر عهده متخصص ارتوپدی یا دکتر پنجه طلا جراحی لگن است.
به دردی که از ناحیه انتهای کمر شروع می‌شود و تا ناحیه باسن و لگن ادامه دارد، درد پایین کمر و لگن می‌گویند. این درد ممکن است که در قسمت‌های دیگر پا مانند ران، ساق و کف پا نیز احساس شود. این درد به گونه‌ای است که در صورت شدید شدن فرد را از بسیاری از کارهای روزانه خود باز می‌دارد.
این درد ممکن است در سنین مختلف و به دلایل مختلف به وجود آید. درد پایین کمر به وجود مشکلاتی در ستون فقرات، دیسک‌های بین مهره‌ای، مفاصل، اعصاب، کانال نخاع، سایر قسمت‌ها و عضلات کمر، عضلات و استخوان‌های مربوط به لگن و ران، ربات‌ها و غیر مربوط شود.
دلایل متعددی برای این مشکل وجود دارد. متخصص ارتوپد با انجام روشهای تشخیصی ویژه، علت و محل دقیق درد را مشخص خواهد نمود. پزشک با بررسی دقیق و مشخص کردن علت، روش درمانی مناسبی را با توجه به شرایط بیمار در نظر می‌گیرد. در این مقاله درباره علل و عوامل ابتلا به درد پایین لگن و کمر و نیز روشهای درمانی این عارضه، مطالبی عنوان شده است.
عوامل بسیار زیادی باعث به وجود آمدن درد پایین لگن و کمر خواهد شد. این عوامل با بالا رفتن سن تشدید می‌گردد. از جمله این عوامل میتوان به بلند کردن اجسام سنگین به کرات، انجام دادن فعالیت‌های بدنی شدید در طولانی مدت، داشتن اضافه وزن و چاقی، داشتن بیماری‌های روحی مانند استرس و افسردگی، نشستن‌های طولانی مدت، ایستادن‌های طولانی مدت، کم تحرکی و نیز انجام ورزش‌های شدید و سخت اشاره نمود.
همچنین ممکن است درد پا و یا درد کمر هرکدام به تنهایی احساس شود و یا اینکه هر دو باهم دچار درد شوند. در هر حالت برای هر درد علتی وجود دارد. به عنوان مثال درد پا به تنهایی می‌تواند نشان دهنده بیماری‌هایی مانند نقرس، بیماری کف پای صاف، بورسیت، وجود مشکل در رگ سیاتیک، شکستگی در نواحی مختلف پا، وجود مشکل در مفاصل و عضلات قسمت‌های مختلف لگن، ران و زانو ونیز عوامل دیگر باشد.
همچنین درد کمر به تنهایی نیز به دلایلی همچون دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی، آرتریت روماتوئید، گرفتگی و اسپاسم عضلات، دردهای مربوط به عصب سیاتیک، سرخوردگی ستون فقرات و غیره مربوط باشد.
ممکن است درد کمر و پا به صورت همزمان به دلایلی همچون کشیدگی عضلات و یا رگ به رگ شدن قسمتی از این نواحی مربوط باشد. این گونه دردها ممکن است به بیماری‌های زمینهای مانند آرتریت یا فیبرومیالژیا مرتبط باشد. در شرایطی که بیش از چند هفته به طول بیانجامد احتمال وجود بیماری‌های عضلانی و ساییدگی مفاصل نیز وجود دارد.
وجود هر درد در ناحیه کمر و پا میتوان نشانه یک مشکل، آسیب و یا بیماری خاصی باشد. در مواردی که مشکلات مربوط به پایین کمر به مرور زمان تشدید شود این درد غیر قابل تحمل و بسیار آزاردهنده خواهد شد.
درد شدید در پایین کمر می‌تواند به آسیب‌‌ها و مشکلات حاد مربوط باشد. این مشکلات عبارتند از وجود آرتروز در ستون مهره‌ها و مفاصل کمر، لگن و پا، پاره شدن دیسک در ستون فقرات، وجود آسیب و مشکلاتی در رگ سیاتیک، تنگی کانال نخاعی، به وجود آمدن انحنا در ستون فقرات به صورت غیر طبیعی، به وجود آمدن ترک و شکستگی در اثر ضربه و یا بیماری پوکی استخوان.
همچنین سندرم دم اسب نیز می‌تواند علت پا درد و لگن درد باشد، زیرا عارضه‌ای است که باعث به وجود آمدن احساس درد در پایین کمر و باسن گردد. این عارضه در صورتی که به موقع مورد درمان قرار نگیرد عوارض شدیدتر دیگری مانند اختلال در کنترل ادرار و مدفوع در پی خواهد داشت. وجود تومورها در ناحیه پایین ستون فقرات نیز از جمله دلایل به وجود آمدن درد شدید در این نواحی می‌باشد.
امروزه راه‌های مختلفی برای درمان درد پایین کمر و لگن توسط پزشکان متخصص مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از رایج ترین و موثرترین راهها به شرح زیر است:
استفاده از روشهای فیزیوتراپی و اعمال حرکات اصلاحی: در این روش فیزیوتراپ با استفاده از دستگاه‌ها، انجام برخی ماساژ‌ها و یا حرکات ورزشی اقدام به کاهش درد و به مرور زمان درمان درد می‌نماید. پس از درمان درد با استفاده از روشهای توانبخشی و اصلاحی به بیمار کمک می‌شود تا فعالیت‌های نرمال خود را به دست آورد.
استفاده از داروهای درمانی و یا تسکین بخش: داروهایی که به جهت درمان دردهای کمر و پا مورد استفاده قرار می‌گیرد توسط پزشک متخصص تجویز می‌گردد. این داروها ممکن است به صورت خوراکی یا تزریق کورتون‌ها باشد. همچنین از برخی از مسکن‌ها برای کنترل درد نیز استفاده می‌شود.
استفاده از داروهای گیاهی و طب سنتی در تسکین درد پایین لگن و کمر: در طب سنتی داروهای مختلف گیاهی با خاصیت تسکین دهنده درد مانند انواع فلفل‌ها، زنجبیل، گیاه بابونه، زردچوبه و غیره وجود دارد. همچنین میتوان از برخی روغن‌های آرامبخش برای ماساژ عضلات دردناک نیز استفاده نمود.
اقدام به عمل جراحی در مواقع خاص: در مواقع خاص مانند وجود دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی، شکستگی‌ها و غیره و بنا به شرایط بیمار و تشخیص پزشک ممکن است برای از بین بردن این درد اقدام به عمل جراحی نمود.
استفاده از دستگاه‌های محرک الکترونیک: در حال حاضر دستگاه هایی وجود دارد که به عنوان محرک الکتریکی شناخته می‌شوند. این دستگاه با تحریک عضلات دردناک باعث کاهش درد در آن خواهد شد. از این دستگاه میتوان چندین بار در طول روز استفاده کرد.
معمولاً برای درمان علل و عواملی که باعث به وجود آمدن درد پایین کمر و لگن می‌شود از روشهای غیر تهاجمی مانند استفاده از داروها و انجام درمان‌های فیزیکی و ورزشی استفاده می‌شود. چرا که انجام عمل جراحی اقدامی بسیار حساس بوده که عوارضی به خصوص برای افراد سالمند به دنبال دارد.
اما در مواقعی که این درد بسیار شدید بوده و به اندام‌های دیگر نیز انتشار یابد و همچنین باعث به وجود آمدن عوارض بسیار شدید و غیر قابل تحمل دیگری گردد ممکن است پزشکی متخصص اقدام به تجویز عمل جراحی نمایند. همچنین به طور معمول در شرایط زیر هم انجام عمل جراحی ضرورت دارد:
• از دست دادن حس در اندام‌های تحتانی مانند کمر، لگن و پاها
• ضعف شدید در اندام‌های تحتانی به طوری که باعث عدم تعادل در راه رفتن بیمار شود.
• وجود شکستگی‌ها در پایین ستون فقرات موجود در این نواحی
• حاد شدن بیماری تنگی کانال نخاعی
• به وجود آمدن عفونت در ناحیه ستون فقرات
• از بین رفتن کنترل سیستم دفع مدفوع و ادرار
• بروز برخی تومورها در ناحیه ستون فقرات
• پارگی دیسک
این درد به طور معمول از انواع مختلفی برخوردار است. چرا که علت به وجود آمدن آن نیز ممکن است به آسیب‌‌های مختلفی بستگی داشته باشد. اما به طور کلی درد پایین کمر و لگن به سه دسته اصلی زیر تقسیم‌بندی می‌شود:
دسته اول مربوط به گرفتگی عضلات یا اسپاسم در عضلات مربوط می‌شود. این گرفتگی‌ها ممکن است به دلایل گوناگون مانند کشش عضلات، تصادفات و ضربه ها، حمل وسایل سنگین و غیره به وجود آید. بنابراین اسپاسم عضلات در اثر یک حادثه و اتفاق به وجود آمده و به مرور زمان باعث ایجاد درد در قسمت کمر و لگن خواهد شد.
دسته دیگر در این حوزه مربوط به دردهای عضلانی می‌باشد. این دردهای عضلانی به صورت موضعی بوده که ممکن است قسمت‌های مختلفی مانند پایین کمر و لگن را در برگیرد. این نوع دردها نیز در اثر آسیب و حادثه‌ای مانند پیچ خوردگی، سرخوردگی، ضربه و فشار ممکن است به وجود آید.
درد پایین لگن و کمر مربوط به دردهای انتشاری می‌باشند. دردهای انتشاری دردهایی هستند که به سایر عضلات و قسمت‌های مجاور نیز مانند ران و ساق پا نیز کشیده می‌شوند. این دردها بیشتر مربوط به آسیب در دیسک و اعصاب نواحی کمر و لگن می‌شوند.
وجود تومور در این ناحیه، باعث فشار به نخاع و ایجاد درد شود. همچنین وجود عفونت در ناحیه لگنی نیز یکی از دلایل ایجاد درد می‌باشد. در صورت عدم درمان عفونت، عوارض متعددی در پی خواهد داشت. این عفونت می‌تواند به دستگاه تناسلی و ادراری مربوط باشد. عفونت‌های زنانه نیز در این موارد بسیار شایع بوده و باعث ایجاد درد پایین لگن و کمر در زنان خواهد شد.
رگ سیاتیک عصبی است که از کمر شروع و تا انتهای پا ادامه دارد. وجود مشکل در رگ سیاتیک مانند بیرون‌زدگی وجود تومور و عفونت در آن می تواند از دلایل به وجود آورنده درد پایین لگن و کمر باشد. همچنین گاهی جابجایی دیسک یا فتق دیسک باعث فشار به ریشه‌های اعصاب متصل شده به رگ سیاتیک و ایجاد درد و ناراحتی می‌شود. همچنین هنگامی که عصب سیاتیک در اثر ضربه و فشار، دچار فشردگی مستقیم گردد، دچار درد خواهد شد.
در ابتدای شروع درد ممکن است بیمار با یک یا چند نشانه روبرو شود که این نشانه‌ها ممکن است با استراحت برطرف گردد. در مواقع پیشرفته‌تر ممکن است بیمار نیاز به خوردن مسکن برای کنترل درد خود داشته باشد. اما به مرور زمان ممکن است این درد با استراحت و خوردن مسکن کاهش پیدا نکند، در این صورت است که مراجعه به پزشک ضروری خواهد شد. چراکه در صورتی که مراجعه به پزشک به تاخیر انداخته شود ممکن است بیمار به عوارض شدیدتری دچار گردد. بدیهی است که در این شرایط روشهای درمانی سخت‌تر و پر هزینه‌تر خواهد شد. بنابراین توصیه می‌شود در هنگام بروز علائم اولیه درد پایین کمر و لگن به پزشک مراجعه شود.
به طور کلی همه افراد با بالا رفتن سن در معرض ابتلا به انواع دردها در ناحیه‌ی کمر و پا می‌باشند. اما طبیعی است که برخی از افراد بیشتر مستعد ابتلا به چنین دردهایی می‌باشند. به عنوان مثال افرادی که دارای مشاغل خاصی می‌باشند ممکن است زودتر از سایر افراد دچار درد در قسمت کمر و پا شوند.
به عنوان مثال افرادی که مجبور به رانندگی در طولانی مدت می‌باشند، بیشتر از سایر افراد از درد کمر و پای خود شکایت دارند. همچنین مشاغلی که نیاز به نشستن طولانی مدت پشت میز داشته، نیز در این دسته قرار می‌گیرند.
افرادی که مجبور هستند در شغل خود به مدت طولانی ایستاده و یا فعالیت‌های سنگین را در طول روز انجام دهند نیز بیشتر از سایرین دچاره درد کمر و پا خواهند شد. همچنین میتوان گفت ریسک ابتلا به درد انتهای کمر و لگن در افرادی که از مشاغلی پرتنش برخوردار هستند بیشتر می باشد. علاوه بر اینها طبیعی است که افرادی که دارای اضافه وزن و چاقی می‌باشند نیز زودتر از سایر افراد به اینگونه دردها دچار خواهند شد.
قبل از ابتلا به هر درد و استفاده از روشهای درمانی بهتر است از روشهای پیشگیرانه بهره‌مند گردید. این روشهای پیشگیرانه به سادگی در منزل قابل استفاده می‌باشند. برخی از این راهکار‌ها به شرح زیر هستند:
• برخورداری از تحرک کافی و انجام ورزش و نرمش‌های ساده، چرا که انجام دادن حرکات ورزشی کوچک باعث نرمی عضلات و ماهیچه‌ها و پیشگیری از گرفتگی آنها خواهد شد.
• پرهیز از نشستن‌های طولانی و کم تحرکی، به دلیل آنکه این کار باعث ایجاد درد گرفتگی به مرور زمان خواهد شد.
• گنجاندن مواد غذایی مقوی در برنامه روزانه خود، به طوری که این مواد غذایی دارای مقادیر کافی ویتامین و کلسیم برای تحکیم عضلات باشد.
• استفاده از آب و مایعات کافی جهت خشک نشدن عضلات و استخوان‌های بدن
• پرهیز از فعالیت‌ها و ورزش های سنگین و نیز بلند کردن اجسام با وزن بالا
همانگونه که در این مطلب اشاره شد درد پایین کمر و لگن علل و عوامل بی‌شماری دارد. این علل و عوامل ممکن است به وجود مشکلاتی در عضلات و مفاصل مربوط باشد. همچنین ممکن است اثر سیاتیک و دیگر اعصاب موجود در کمر و پا مرتبط باشد. همچنین ممکن است به دلایلی مانند وجود یک بیماری زمینهای و یا عفونت این دردها ایجاد شود.
به هر حال برای بررسی و مشخص کردن علت وجود این گونه دردها می‌بایست به پزشک متخصص مراجعه نمود. همچنین روش های درمانی مقدماتی و پیشرفته متعددی با توجه به علت به وجود آمدن این درد وجود دارد.
هر کدام از این روشهای درمانی باید زیر نظر پزشک معالج انجام پذیرد. استفاده از روش نادرست در در مورد درد ناحیه کمر و لگن ممکن است منجر به ایجاد عوارض شدیدتر و گاه آن غیرقابل درمان شود. بنابراین انتخاب یک کلینیک تخصصی و یک پزشک حرفه‌ای در درمان این بیماری ضرورت دارد.
نظر ارزیاب: تایید
نیم‌فاصله‌ها رعایت نشده‌اند.