اسپاسم عضلانی در کودکان به سرعت به یک وضعیت خطرناک تبدیل می‌شود. اگر این مشکل به موقع تشخیص داده نشود و درمان مناسب صورت نگیرد، باعث ایجاد آسیب‌های دائمی به عضلات و اعصاب، مشکلات حرکتی و عدم تعادل همیشگی در کودک می‌شود. این وضعیت عموماً به دلایلی مانند: مشکلات عصبی، وجود عفونت‌ها، کمبود عناصر ضروری در بدن کودک و... ایجاد می‌شود.
ما در این مقاله با درک حساسیتی که اغلب پدر و مادرها دارند، اطلاعاتی را در خصوص دلایل بروز این عارضه، علائم دقیق آن، دانش مراقبتی در این زمینه و نیز تمامی موضوعاتی را که دغدغه بسیاری از والدین هستند، بیان می‌کنیم. همچنین در انتها، یکی از برترین‌های متخصص گرفتگی عضلات را به شما پیشنهاد می‌کنیم، تا بهترین تصمیم را برای درمان کودک خود اتخاذ کنید.
برای مشاوره درباره اسپاسم عضلانی با پزشک متخصص تماس بگیرید.
اسپاسم عضلات در کودکان وضعیت آزاردهنده‌ای را برای قوای حرکتی آنان به‌وجود می‌آورد. در مواردی حتی قادر به جنب‌وجوش روزمره‌ی خود نیز نیستند. این ناهنجاری باعث تنگ شدن و انقباض بیش‌از‌حد و غیرارادی عضلات می‌شود. گرفتگی ماهیچه‌ها در کودکان گاهی موقتی و گاهی مشکلی ادامه‌دار است. در واقع علت گرفتگی ماهیچه پشت پا در کودکان به سبب اختلالات عصبی، آسیب به مغز، عوامل ژنتیکی و تغذیه نامناسب ایجاد می‌شود. معمولاً این اتفاق در سنین پایین رخ می‌دهد که برخی از این موارد به صورت زیر هستند:
آسیب‌های شدید در کودکان ناشی از التهاب، درد گسترده و گیرکردن عضلات است. اغلب این دردها در نواحی در حال رشد احساس می‌شود که دلیل گرفتگی عضلات است. برخی از بیماری‌ها که عمدتاً بر سیستم عصبی اثر می‌گذارند، عوارض خود را با گرفتگی شدید بدن و درد نشان می‌دهند. تغذیه نامناسب و خوردن غذا‌ی ناسالم کودک را با کمبود ویتامین شدید همراه میکند. به این سبک زندگی نادرست، یک‌جانشینی و کم‌تحرکی را هم اضافه کنید. کمبود ویتامین (دی) و همچنین کلسیم به‌صورت حاد، از علت‌های اسپاسم عضلانی کودکان است.
گروهی از بیماری‌های عضلانی بخش‌ها و اندام‌های حرکتی کودک را با درد مواجه می‌کنند. این نشانه‌ها عامل اسپاسم عضلانی در کودک است. استرس، نتیجه قرارگیری کودک در شرایط نامساعد روانی است. شرایطی که با مکالمه‌ای سخت آغاز شود و استرس زیادی را برای کودک به همراه داشته باشد موجب اسپاسم می‌شود. هر کدام از مواردی که گفتیم دلیلی برای اسپاسم عضلانی کودک است؛ اما این امر باید توسط پزشک بررسی و تشخیص داده شود تا در ادامه، درمان مناسب را برای کودک تجویز کند.
قبل از هر چیز باید گفت نشانه‌های درد و گرفتگی عضلات ران پا در کودکان متفاوت است. در مواردی کودک در شرایط اولیه یک یا چند نشانه به‌صورت هم‌زمان دارد که هر کدام به دلایل گوناگون رخ می‌دهد. متداول‌ترین علائم اسپاسم عضلانی که در کودکان رخ می‌دهد، حداقل با یک مورد از موارد زیر همراه است:
درد عضلانی
این مورد از آشکارترین نشانه‌های بروز اسپاسم عضلانی است. عامل ایجادکننده‌ی درد برای کودک فشار غیرعادی و تنش در عضلات پا، دست، گردن و شانه‌ها مشاهده می‌شود.
سفت‌شدن ماهیچه‌ها
سفت‌شدن و انقباض شدید عضلات در کودک شرایطی غیرمعمول است، که نیاز به بررسی پزشک دارد.
حرکت‌های غیرطبیعی
وقتی نونهالان به اسپاسم عضلانی مبتلا هستند حرکت‌های نامعلوم و غیرطبیعی دارند. برای اشاره به این حرکات می‌شود به لرزش، تکان‌خوردن ناگهانی یا حرکت غلط دست و پا اشاره کرد.
کاهش حجم عضلات
در برخی موارد عضلات کودک کوچک و ضعیف‌تر از سایر کودکان است که این یکی از نشانه‌های اسپاسم عضلانی کودکان است.
ناتوانی در حرکت
کودک مبتلا به اسپاسم عضلانی، با دشواری حرکتی و ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزانه مواجه است.
تغییر غیرمعمول در راه‌رفتن
برخی از کودکانی که به اسپاسم عضلانی دچار شدند، راه‌رفتنشان به یکباره تغییر میکند. مثلاً پاشنه پا در حالت نامتعادل قرار می‌گیرد یا بعد از گام‌ها پا به سمت جلو خم می‌شود.
گرفتگی عضلات در هنگام خواب
این مورد با درد شدید و به علت گرفتگی ماهیچه‌ی پشت پا در کودکان رخ می‌دهد. اسپاسم عضلانی در حالت خواب ماهیچه‌ها را سفت و منجمد میکند.
تغییر در تکلم
گاهی اسپاسم عضلانی در کودک، گفتار او را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، به‌نحوی‌که او را با سخت‌گویی در گفتار و دشوار بودن تولید صدا در حنجره مواجه میکند.
اسپاسم عضلانی که در کودکان مشاهده می‌شود، شاید به دلیل وجود سندرم باشد؛ اما در مواردی هم وابسته به یک بیماری خاص است. برخی از بیماری‌ها فشار زیادی به عضلات تحمیل می‌کنند و نتیجه این تنش اسپاسم عضلانی است.
این بیماری‌ها نتیجه‌ای برای وقوع درد در ناحیه عضلانی کودک هستند. سندروم‌ها به‌طورکلی وابسته به شرایط قبل از تولد هستند و برای پیشگیری یا رفع آن، بهتر است که بانوان قبل از اقدام به باردار شدن، تحت مراقبت قرار گرفته و در حین آن نیز نکات مهم برای سلامتی را رعایت کند. اقدامات مراقبتی پیش از تولد، باعث می‌شود تا درصد اندکی از فرزندان به سندروم اسپاسم عضلانی کودکان مبتلا شوند.
مبتلا شدن کودک به سندروم، تاثیری جدی در رشد و سلامت او دارد. اول باید شرایط را بپذیرید و در ادامه با حفظ روحیه و انرژی‌دادن به کودک مهم‌ترین گام را بردارید. بهبودی و کنترل عوارض ناشی از سندروم‌ها قابل‌پیگیری و انجام است، پس امیدوار باشید.
متأسفانه، جواب مثبت است. اسپاسم عضلانی کودکان با شرایطی که برای سلامتی اندام‌های او می‌سازد احتمالا به بخش‌های دیگر بدن آسیب بزند. این اتفاق معمولاً به دلیل قرار گرفتن نونهال در تنش و فشار زیاد در زمان طولانی‌تر بر عضلات و استخوان‌ها رخ می‌دهد.
عارضه‌ای که باعث تغییرات واضح در عملکرد و ساختار اندام‌های دیگر کودک می‌شود. این وضعیت بستگی به علت و میزان اسپاسم عضلانی در کودک دارد. گردن، کمر، بازوها و نشیمنگاه اندام‌هایی هستند که تحت‌تأثیر مستقیم قرار می‌گیرند. دردهایی که رشد کودک را با اختلال مواجه می‌کنند و باعث می‌شوند که در شرایط مناسب روحی و روانی نباشد.
تأثیر درمان، نقش مهمی در کاهش خطر آسیب‌دیدگی سایر اندام‌ها دارد. توصیه می‌کنیم که والدین به این نکته توجه داشته باشند؛ و در اولین فرصت نشانه‌ها را جدی بگیرند. مراجعه به پزشک متخصص، کودک را از آسیب‌های شدیدی که در دیگر بخش‌های بدنش رخ می‌دهد، حفظ میکند.
محیط امکان دارد به حدی مخرب باشد که کودک را با تنش و فشار زیادی که به او وارد میکند؛ بیمار کند. عمده اختلالات حرکتی در کودکان وابسته به شرایط رشد آنان دارد؛ مثلاً کلونوس یا اسپاسم لرزشی یکی از این موارد است. این شرایط در زمان تنش عصبی برای کودک رخ می‌دهد و باعث می‌شود که دچار لرزش، لکنت و اضطراب شدید شود.
متأسفانه برخی والدین با رفتارهای پرخاشگرانه خودشان، فرزند خود را در این شرایط قرار می‌دهند. البته در مواردی هم تأثیر ژنتیک غیرقابل‌انکار است. تصمیم بگیرید و اراده کنید که کودک در شرایط سالم روانی رشد کند. این موضوع هیچ ارتباطی به میزان ثروت شما ندارد. شاد بودن هنر زیستن است، آن را به کودک خود یاد دهید. در موارد حاد رجوع به پزشک و هم‌زمان روان‌شناس بسیار مفید است.
برای پیشگیری، پایبندی والدین به مراقبت‌های سه‌گانه بسیار مؤثر است و کودک را کمتر دچار اسپاسم عضلانی و نشانه‌های آن میکند.
سبک زندگی
سبک زندگی در بروز بیماری‌ها را به‌هیچ‌وجه نادیده نگیرید؛ چون این روش زندگی است که سلامت روانی و جسمی کودک را تضمین میکند. گاهی با فشار بیش از حد به کودک و استرس زیاد، رنج‌های بدی به او تحمیل می‌شود، که آینده را به شکل دیگری رقم می‌زند.
تغذیه
مهارت دوم تغذیه است که نقش بسیار مهم و اساسی در سلامت کودکان دارد. خوراکی‌ها ضامن سلامتی و رشد طبیعی اندام‌های کودک هستند. تغذیه مناسب بهترین روش پیشگیری از بروز اسپاسم عضلانی در کودک است. به‌موقع خوابیدن
خواب، در زمان مناسب، سومین گام و مهم‌ترین راه برای پیشگیری از بروز اسپاسم عضلانی است که معمولاً نادیده گرفته می‌شود. سعی کنید کودک خود را با گفت‌وگوی دوستانه اقناع کنید تا با ضدیت همراه نباشد و اهمیت خواب را درک کند.
شاید برایتان جالب باشد که چرا خوابیدن را جزء سبک زندگی قرار نداده‌ایم، این برای روشن‌شدن اهمیت بالای خواب کافی در سلامت کودکان است. سبک زندگی در مهارت‌های سه‌گانه به سلامت محیط پیرامونی کودک اشاره دارد. محیط، همان جایی که سلامت روان و آرامش فرزند شما به آن وابسته است. غافل شدن از هر کدام از مهارت‌های سه‌گانه باعث می‌شود تا کودک در شرایط نامساعد جسمانی قرار گیرد، اما شرایط ایده‌آل، کودک را از اسپاسم عضلانی دور میکند.
ویتامین‌ها نقش مؤثری در پیشگیری از وقوع بیماری‌ها دارند. دریافت کافی ویتامین از کودک در برابر ناهنجاری‌های عضلانی مراقبت میکند. طلای نامرئی که کودک شما را رشد می‌دهد و باعث می‌شود او با مشکلی مواجه نشود ویتامین است. از آنجایی که اسپاسم عضلانی یک عارضه ناهنجاری و نامطلوب به شمار می‌رود، پیشگیری از آن امری عقلانی است. ویتامین‌هایی که در پیشگیری از اسپاسم عضلانی مفید هستند شامل موارد زیر می‌شوند:
ویتامین دی
مقالات علمی بی‌شماری نشان می‌دهند، کودکانی که میزان قابل‌قبولی ویتامین دی در بدنشان دارند، کمتر به اسپاسم عضلانی مبتلا می‌شوند. برای تأمین ویتامین دی، متخصصان اطفال توصیه می‌کنند که کودک روزانه ۶۰۰ واحد ویتامین دی دریافت کند.
ویتامین ب ۶
این موضوع برخلاف بزرگسالان فقط در کودکان مشاهده شده، که اگر سطح ویتامین ب ۶ در نونهال پایین باشد، او با مشکل اسپاسم عضلانی مواجه می‌شود. برای نام‌بردن از مواد غذایی که سرشار از این ویتامین هستند، باید به گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، موز و ماهی اشاره کنیم. مصرف این مواد در تغذیه کودک باعث کاهش آسیب به عضلات و مواجهه با اسپاسم عضلانی می‌شود.
ویتامین E
محققان سلامت کودک می‌گویند که دریافت ویتامین ای به پیشگیری از اسپاسم عضلانی در کودک کمک میکند. منابع خوراکی سرشار از ویتامین ای مانند روغن‌های گیاهی، خشکبار، بادام‌زمینی، بادام و مغزها هستند.
ویتامین ث یا بمب سلامتی
اغراق نیست که بگوییم سلامت ساختار عضلات وابسته به دریافت کافی ویتامین ث است. این ویتامین در لیمو، پیاز، پرتقال، گوجه‌فرنگی، تمشک و توت‌فرنگی یافت می‌شود.
منابع پروتئینی
پروتئین‌ها نقش ویژه‌ای در شکل‌گیری و استحکام عضلات کودکان دارند. برخلاف ویتامین‌ها، به شکل فعال و مستقیم به‌عنوان ترکیب مؤثر برای پیشگیری از اسپاسم عضلانی در نونهالان عمل می‌کنند.
اگر نگاهتان به بازی کودکان صرفاً گذراندن وقت کودک یا جنب‌وجوش است، سخت در اشتباه هستید. بازی‌ها برای کودکان مثل ورزش هستند که آنان را از بیماری‌ها نجات می‌دهند، خلق و خویشان را بهتر کرده و سلامت آنان را تضمین می‌کنند. سرگرمی‌ها کودک را در مسیر رشد طبیعی قرار می‌دهند.
شنا
فرزند خود را از سنین پایین با آب‌تنی‌کردن آشنا کنید، شناکردن سلامت جسمانی کودک را خیلی بالا می‌برد و سدی محکم در برابر ناهنجاری‌ها مثل اسپاسم عضلانی است.
اسکیت‌بازی
اسکیت، ورزش مهیج و مفرح است؛ که کودکان شیفته آن هستند. اسکیت سواری به‌عنوان ورزش حرکتی مثبت برای کودکان بالای شش سال است. در این سرگرمی که یک ورزش هوازی فعال نامیده می‌شود بدن کودک با تحرک کافی روبه‌رو خواهد شد.
خمیر بازی
سرگرمی‌های حرکتی مثل خمیر بازی، مهارت و توان انگشتان کودک را ارتقا می‌دهد. این سرگرمی مهیج که با خلاقیت همراه است، دستان کودک را قوت می‌بخشد. البته به این موضوع توجه داشته باشید که خمیر با رنگ‌های طبیعی تولید شده باشد و خدای‌نکرده کودک آن را نخورد.
ماشین‌بازی
ماشین‌بازی که به شکل ویژه عشق پسران است، مچ دست و اندام‌های فوقانی آنان را با تحرک و نشاطی که در پی دارد، تقویت میکند. این بازی روشی مناسب برای ترغیب کودک به فعالیت‌های بدنی است.
خاک‌بازی
نگران آثار گل‌ولای باغچه یا ماسه‌ها روی بدن کودک نباشید. این سرگرمی برای کودکان بسیار مفید است و تا حد زیادی او را از علائم شیوع اسپاسم عضلانی در نونهالان دور میکند.
نقاشی
نقاشی کشیدن و گرفتن مداد در دست جذابیت‌های خودش را دارد، نقاشی کشیدن کودک را خلاق میکند و گردن، دست و بازوی او را به حرکت می‌اندازد.
گرگم‌به‌هوا
والدین گرامی لطفاً گرگ شوید و بچه‌ها را به حرکت وادار کنید، دویدن کودکان در بازی شاد گرگم‌به‌هوا، اندام‌های حرکتی آنان را با واکنش مواجه میکند. این حرکت‌های مثبت ضامن سلامتی و سبب دور ماندن نونهال از آسیب‌های جدی اسپاسم عضلانی در کودک می‌شود.
بله، در زمانی که علائم اسپاسم عضلانی را در کودکان مشاهده کردید، در اولین فرصت او را نزد متخصص ببرید تا سلامتی بدن او را بررسی کند. با مشخص‌شدن علت درد در ناحیه عضلانی، پزشک به این موضوع پی خواهد برد که کدام درمان برای فرزند شما مناسب است. نگران نباشید، بیش از هفتاد درصد اسپاسم عضلانی در کودک قابل‌درمان است و در موارد حاد مراقبت از کودک با شیوه‌های پزشکی متنوع در دستور کار قرار می‌گیرد. البته در موارد خاص، پروسه درمان با دارو یا عمل جراحی همراه است. پزشک با بررسی شدت اسپاسم عضلانی در کودک راه‌های متعددی را برای درمان در نظر خواهد گرفت؛ بنابراین با پزشک همراهی کنید تا فرزند دلبندتان به‌سرعت بهبود یابد و توان حرکتی طبیعی خود را به دست آورد.
هیچ کودکی روز با نشاطی نخواهد داشت، مگر اینکه روز خود را پس خواب کافی آغاز کرده باشد. خواب فعالیتی ضروری برای حفظ تندرستی و سلامتی کودکان است. آمارها می‌گویند که اغلب والدین توجهی به اهمیت خواب کودک خود ندارند و ۷۰ درصد نیز قادر به کنترل فرزند نوجوان خود نیستند. بزرگ‌ترین خطری که فرزند شما بعد از تحمل و عادت‌کردن به خواب نامنظم تهدید میکند، اسپاسم عضلانی در کودک است. بدن درد شدید با حس کوفتگی که اشک از چشم کودک یا نوجوان جاری میکند. الگو‌های خواب مناسب برای هر کودک باتوجه‌به سن او متفاوت است.
نوزادان به ۱۶ ساعت خواب نیاز دارند. کودکان نوپا که تازه حرکت‌کردن را فرا گرفته‌اند، باید ۱۱ تا ۱۴ ساعت در روز را خواب باشند. کودکان از سن ۳ تا ۵ سالگی به ۱۰ تا ۱۳ ساعت خواب نیاز دارند. کودکان از سن مدرسه تا آغاز نوجوانی یعنی ۱۳ سالگی بهتر است ۹ تا ۱۱ ساعت را بخوابند. این زمان مناسب خواب برای کودکان است. خوابیدن فرایندی مؤثر در رشد، سلامتی و پیشگیری از عوامل بیماری‌زا است. اما چرا خواب خوب باعث کاهش عوامل اسپاسم عضلانی در نونهالان می‌شود؟
خوابیدن تأثیر مستقیم بر رشد جسمانی و ذهنی کودک دارد. خواب زمان بازیابی انرژی را با حفظ اطلاعات و حواس کودک شارژ میکند. بله، شارژ! خواب شارژ مستقیم بدن و آماده‌شدن برای روز دیگر است. محققان می‌گویند که در زمان خواب، ترمیم اندام‌ها، عصب‌های و بافت‌های بدن صورت می‌گیرد؛ پس خواب جز حیاتی سلامتی کودکان است. برای اینکه کودک شما خواب مفیدی را داشته باشد بهتر است ساعت مشخصی برای خوابیدن و بیدارشدن در نظر گرفته شود که البته بدون دستور و خشونت باشد.
برای مشاوره درباره اسپاسم عضلانی با پزشک متخصص تماس بگیرید.
اسپاسم عضلانی در کودکان، وضعیت نگران‌کننده‌ای است که در صورت عدم مراجعه‌ی به موقع به پزشک متخصص، مشکلاتی مانند: ناتوانی دائمی در حرکت، آسیب به عضلات و اعصاب کودک، درد‌های مزمن و... را ایجاد میکند. تشخیص و درمان به موقع اسپاسم عضلانی بسیار مهم است و والدین باید در صورت مشاهده‌ی هر گونه علائم غیرعادی در کودک خود، فوراً به پزشک مراجعه کنند؛ چراکه شرایط بدنی کودکان بسیار حساس بوده و نیازمند توجه ویژه است.
به طور کل اسپاسم عضلانی، عارضه‌ای نیست که غیرقابل‌درمان باشد. همان‌طور که در این مقاله مطالعه کردید، سبک زندگی و محیط مناسب رشد کودک، نقش مؤثری در جلوگیری از ایجاد اسپاسم عضلانی خواهد داشت. بنابراین با انجام روش‌های مناسب و مهارت‌های سه‌گانه، کودک را از ابتلا به این عارضه دور نگه دارید.
اگر به دنبال خدمات پزشکی باکیفیت و حرفه‌ای در این زمینه برای کودک دلبندتان هستید، کلینیک ما بهترین انتخاب برای شماست. با تیمی مجرب و متخصص در زمینه‌ی کودکان و نیز بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته، ما آماده‌ایم تا بهترین خدمات را به شما ارائه دهیم.