همه آنچه باید درباره درد کمر و لگن سمت راست بدانیم
درد کمر و لگن سمت راست بدن یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند به شدت عملکرد انسان را در طول زندگی روزمره مختل کند. کمردرد شکایت بسیار شایعی است، به طوری که 80 درصد از افراد در طول زندگی کمردرد را تجربه می‌کنند. مفصل لگن موقعیت نزدیکی به ستون فقرات دارد؛ به همین دلیل، لگن آسیب دیده می‌تواند با علائم کمردرد خود را بروز دهد یا آسیب کمر به راحتی با درد و مشکلات لگن اشتباه گرفته شود. به علاوه گاهی درد لگن و کمر همزمان رخ می‌دهد که در زمینه برخی از بیماری‌ها و آسیب‌هاست. این دردها در اغلب موارد بر اثر سبک زندگی ناسالم، فیزیک بدنی نامناسب، اضافه وزن، آسیب‌های ورزشی و استرس ایجاد می‌شوند، اما گاهی می‌توانند نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای جدی باشند. در این مقاله درباره علت این بیماری و راهکار‌های درمانی و اقدامات تسکینی لازم در مورد آن توضیح خواهیم داد حال با تمام این اوصاف باید برای درمان این بیماری به دکتر پنجه طلا جراحی لگن مراجعه کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
علت درد کمر و لگن سمت راست چیست؟
درد لگن و کمر، بسیار شایع است به این دلیل که در مرکز ثقل بدن قرار دارد و در معرض فشار بیش از حد در اثر حرکت دادن پاها و بدن انسان هستند. دلایل مختلفی برای درد کمر و لگن سمت راست وجود دارد. معمولاً این بیماری در زمینه علل کم‌خطر‌تر مانند خوابیدن در حالت نامناسب، فشار بیش از حد به عضلات، نشستن طولانی مدت، زمین خوردن روی لگن و کمر (تروما) یا آسیب ورزشی است. در این موارد، استراحت و درمان به موقع، به شکل قابل توجهی درد بیمار را تسکین می‌دهد. گاهی همراه با درد، علائم دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند به یافتن علت درد کمک کند:
- ♦درد کشاله ران
- ♦خشکی و سفتی مفاصل لگن و کمر
- ♦درد هنگام استراحت یا حرکت
- ♦مشکلات خواب
- ♦قرمزی و گرمی مفاصل
- ♦علائم عفونت در بدن مثل تب
اگرچه درد کمر و لگن سمت راست شایع است؛ اما نباید آن را دست‌کم گرفت؛ چرا که انتشار درد می‌تواند به علت بیماری زمینه‌ای جدی باشد که نیاز به اقدامات تخصصی پزشکی دارد؛ بنابراین با توجه به طیف وسیع علائم همراه و علل زمینه‌ساز درد بهتر است به یک پزشک حاذق متخصص مراجعه کرد. پزشکان کلینیک ما می‌توانند بهترین خدمات را در این زمینه به شما ارائه کنند. در ادامه به برخی از شایع‌ترین علل درد کمر و لگن سمت راست می‌پردازیم.
درد کمر و لگن سمت راست در اثر کشیدگی و آسیب‌های عضلانی
کشیدگی و آسیب‌های عضلانی از جمله عوامل درد کمر و لگن سمت راست هستند. این آسیب‌ها، در اثر کشیدگی یا پارگی در تاندون‌ها، رباط‌ها یا عضلات لگن و کمر اتفاق می‌افتند. معمولاً درد لگن و کمر ناشی از کشیدگی، به صورت ناگهانی بروز می‌کند که فعالیت موجب تشدید درد و با استراحت بهتر می‌شود.
علل زمینه‌ساز آسیب‌های عضلانی عبارت‌اند از:
- ♦آسیب حین ورزشی
- ♦سقوط روی لگن و کمر یا ضربه
- ♦حرکات و چرخش ناگهانی بدن
- ♦حمل وسایل سنگین
- ♦ورزش و فعالیت‌های بدنی بدون آمادگی و گرم کردن
علائم آسیب تاندون‌ها، رباط‌ها یا عضلات کمر و لگن شامل موارد زیر است:
- ♦درد و ضعف عضلانی
- ♦احساس درد هنگام لمس لگن و کمر
- ♦تورم و ادم
- ♦محدودیت دامنه حرکتی مفاصل لگن و کمر
- ♦دردناک شدن حرکات مفاصل لگن و کمر
درمان درد کمر و لگن سمت راست در اثر کشیدگی و آسیب‌های عضلانی
معمولاً درد و علائم ناشی از آسیب‌های ماهیچه‌ای، با چند روز مراقبت و استراحت تسکین می‌یابد. بسته به شدت آسیب، درمان می‌تواند شامل استراحت کافی و مصرف داروها و در موارد شدیدتر فیزیوتراپی و حتی جراحی باشد. اگر درد شما بهبودی نداشت یا علائم به مرور زمان تشدید شد، برای بررسی‌های تشخیصی لازم و اطمینان از دریافت درمان مناسب، به یک پزشک مجرب مراجعه کنید.
استراحت، استفاده از کیسه یخ در ساعات اولیه آسیب، کشش ملایم، گرم کردن در روزهای پس از آسیب و استفاده داروهای ضد التهاب (مانند ناپروکسن و بروفن)، اقدامات درمانی لازم در آسیب‌های با شدت کم است؛ اگر این اقدامات منجر به بهبودی علائم نشد، نشان‌دهنده آسیب‌های شدیدتر مانند پارگی عضله است. در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید.
درد کمر و لگن سمت راست در اثر فشار به اعصاب
عضلات خم‌کننده ران از لگن تا زانوی فرد امتداد دارند. آنها مسئول حرکت و خم کردن ران هستند. اگر این ماهیچه‌ها در سمت راست کوتاه و سفت شوند، باعث درد کمر و لگن سمت راست خواهند شد. کم‌تحرکی و نشستن طولانی مدت از علل بروز این اختلال است. علائم کوتاهی و سفت شدن ماهیچه‌های خم‌کننده ران شامل موارد زیر است:
- ♦حساسیت در قسمت بالایی ساق
- ♦اسپاسم عضلانی در کمر، لگن و ران
- ♦احساس درد ناحیه باسن و ران
- ♦احساس ضعف هنگام کشش زانو به سمت قفسه سینه
- ♦احساس درد شدید هنگام کشش عضلات این ناحیه
- ♦اجتناب از کارهایی مانند نشستن طولانی مدت یا پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند
- ♦حرکات کششی و تمرین‌های ورزشی
- ♦کاردرمانی و فیزیوتراپی
درد کمر و لگن سمت راست در اثر سیاتیک (فتق دیسک)
گیرافتادگی عصب، یکی از علل شایع درد کمر و لگن سمت راست است که موجب سوزن سوزن شدن، گزگز و مور‌مور شدن و گاهی بی‌حسی و ضعف عضو درگیر می‌شود. این ضایعه در اثر گیر افتادن اعصاب بین ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و بافت‌های اطراف به وجود می‌آید. فشار بیش از حد به عصب، منجر به اختلال عملکرد آن و درد، بی‌حسی و ضعف عضلات می‌شود.
دلایل گیرافتادگی اعصاب شامل موارد زیر است:
- ♦آرتروز
- ♦حرکات تکراری و فشار به لگن و کمر
- ♦ورزش
- ♦اضافه وزن و چاقی
- ♦آسیب‌های قدیمی با تشکیل بافت اسکار
در صورت اقدام مؤثر، درد گیرافتادگی عصب اغلب پس از زمان کمی بدون عارضه جدی برطرف می‌شود. اما اگر فشار روی عصب به مدت طولانی باقی بماند منجر به درد مزمن و آسیب دائمی عصب خواهد شد.
درمان درد کمر و لگن سمت راست در اثر گیرافتادگی اعصاب
قدم اول در درمان، استراحت است؛ به علاوه، پزشک ممکن است برای کنترل درد داروهای ضد التهابی و در صورت نیاز فیزیوتراپی را برای تقویت عصب و عضله ضعیف‌شده تجویز کند. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
یک علت جدی درد کمر و لگن سمت راست، گیرافتادگی اعصاب انتهای نخاع (سندرم دم اسب) است. علائم شامل درد شدید ساق پا، بی‌حسی ناحیه تناسلی، فلج و بی‌اختیاری ادرار و مدفوع است؛ اگر این علائم را دارید، باید برای درمان به صورت اورژانسی به پزشک مراجعه کنید.
درد کمر و لگن سمت راست در اثر آسیب مفصل ساکروایلیاک
یکی از علل مهم درد کمر و لگن سمت راست، سیاتیک (فتق دیسک) است. سیاتیک در اثر بیرون زدن دیسک ژله‌ای بین مهره‌ها و فشار به اعصاب نخاعی مجاور اتفاق می‌افتد. با توجه به مسیر عصب سیاتیک، درد عموماً از کمر آغاز می‌شود و از لگن می‌گذرد و تا پایین زانو تیر می‌کشد؛ اگرچه درصدی از افراد ممکن است دردی را تجربه نکنند.
علائم شایع همراه با درد کمر و لگن سمت راست در بیماران سیاتیک شامل موارد زیر است:
- ♦درد ران و باسن
- ♦سوزش، گزگز و بی‌حسی پاها
- ♦انتشار درد تا زیر زانو
- ♦درد یک طرفه
- ♦درد پشت ساق پا
- ♦ضعف عضلانی در پاها و لگن
- ♦اختلال در راه رفتن و خوابیدن به علت درد شدید
ذکر این نکته لازم است که در موارد شدید، ممکن است فرد دچار بی‌اختیاری ادرار و مدفوع نیز بشود. در این موارد باید به صورت اورژانسی به پزشک مراجعه شود.
علل شایع درد کمر و لگن سمت راست در اثر سیاتیک عبارت‌اند از:
- ♦حرکت و چرخش ناگهانی لگن و کمر
- ♦سقوط و ضربه به لگن و کمر
- ♦اضافه وزن و چاقی
- ♦فشار زیاد به کمر در اثر فعالیت سنگین
- ♦رانندگی طولانی مدت
- ♦مصرف سیگار
- ♦افزایش سن به دلیل کاهش انعطاف‌پذیری دیسک و ساییدگی آن
درمان درد کمر و لگن سمت راست در اثر سیاتیک (فتق دیسک)
پزشک معمولاً برای درمان سیاتیک در اولین گام، استراحت مطلق با آموزش‌های ویژه را تجویز می‌کند. به علاوه برای کنترل درد حین بهبودی، داروهای شل‌کننده عضلات و ضد التهاب تجویز می‌کند. در صورت تشدید علائم و اختلال عمکرد زندگی فرد، اقدامات درمانی بعدی شامل موارد زیر است:
- ♦تمرین‌های کاردرمانی و فیزیوتراپی
- ♦تزریق کورتون در فضای اطراف اعصاب ملتهب
- ♦جراحی دیسک
گاهی بیرون‌زدگی شدید دیسک باعث تنگی کانال نخاعی شده و نخاع مستقیماً تحت فشار قرار می‌گیرد. علائم این بیماری مشابه علائم سیاتیک است علائم تنگی کانال نخاعی ممکن است به صورت دوطرفه نیز بروز کند. به علاوه یک علامت ویژه در تنگی کانال نخاعی، لنگش کمی بعد از راه رفتن است.
درد کمر و لگن سمت راست در اثر آرتریت
بروز آرتریت (التهاب مفصل) در مفاصل لگن و کمر عامل شایع درد کمر و لگن سمت راست است. آرتریت در زمینه ساییدگی مفصل با افزایش سن (که آتروز نامیده می‌شود)، عفونت و بیماری‌های روماتیسمی رخ می‌دهد.
علائم رایج آرتریت عبارت‌اند از:
- ♦درد کمر و لگن با انتشار به کشاله ران
- ♦گرمی، تورم و قرمزی مفصل
- ♦خشکی و سفتی مفاصل
- ♦کاهش دامنه حرکت مفصل
- ♦دردناک شدن حرکت مفصل
آرتریت شدید با تحت فشار قرار دادن اعصاب می‌تواند علائم گیرافتادگی عصب و سیاتیک را نیز تقلید کند.
درمان درد کمر و لگن سمت راست در اثر آرتریت
هدف درمانی آرتریت، بهبودی علائم و برگرداندن عملکرد مناسب مفصل است. بسته به عامل زمینه‌ساز آرتریت، پزشک دربارة گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر تصمیم می‌گیرد:
- ♦تجویز مسکن، داروهای ضد التهاب و مکمل‌های غذایی
- ♦داروهای ضد روماتیسمی برای کنترل و سرکوب سیستم ایمنی بدن
- ♦فیزیوتراپی و کاردرمانی با هدف تقویت مفاصل و بهبود انعطاف و دامنه حرکت مفصل
- ♦درمان مکمل مانند ماساژ و طب سوزنی
- ♦جراحی
درد کمر و لگن سمت راست در اثر اسپوندیلیت آنکیلوزان
نوع شایع التهاب مفاصل ستون فقرات، اسپوندیلیت آنکیلوزان است. معمولاً درد کمر و لگن سمت راست، از اولین علائمی است که فرد مبتلا به این بیماری تجربه می‌کند. علائم دیگر شامل موارد زیر است:
- ♦درد و خشکی صبحگاهی در مفصل لگن و کمر
- ♦تب درجه پایین
- ♦از دست دادن اشتها
- ♦احساس کسالت و بدحالی
در صورت عدم درمان به موقع برای کنترل بیماری، ستون فقرات فرد در اثر التهاب طولانی مدت خشک و حرکات طبیعی کمر مختل می‌شود.
درمان درد کمر و لگن سمت راست در اثر اسپوندیلیت آنکیلوزان
درمان این بیماری فقط زیر نظر پزشک متخصص باید انجام شود. درمان شامل حرکات ورزشی و فیزیوتراپی، مسکن‌ها، داروهای ضد التهاب و سرکوب‌کننده‌های سیستم ایمنی و با هدف کنترل و کند کردن روند بیماری است.
درد کمر و لگن سمت راست در زمینه بیماری اعضای داخلی
گاهی منشأ درد شما در حقیقت از اعضای داخلی ناحیه شکم و لگن است. اعضای داخلی این نواحی در اثر عفونت، التهاب یا بیماری‌هایی می‌توانند منجر به درد کمر و لگن سمت راست شوند. این اندام‌ها عبارت‌اند از:
- ♦دستگاه ادراری شامل کلیه‌ها، مجاری ادراری و مثانه
- ♦دستگاه گوارش شامل روده‌ها و پانکراس
- ♦رحم، تخمدان‌ها و واژن
برای مثال، سنگ کلیه در سمت راست می‌تواند باعث درد شدید پهلو و انتشار آن و درد کمر و لگن سمت راست شود. درد لگن و کمر یک‌طرفه می‌تواند از علامت‌های کولیت اولسراتیو (بیماری التهابی مزمن روده بزرگ) باشد. علائم دیگر این بیماری شامل درد شکم، مشکلات گوارشی، کاهش وزن، خستگی و مدفوع خونی است. آندومتریوز یا فیبروم رحم نیز می‌تواند باعث لگن و کمر یک‌طرفه شود.
درد کمر و لگن سمت راست در زمینه نوروپاتی دیابتی
نوروپاتی دیابتی می‌تواند باعث کمردرد و درد لگن در یک طرف بدن شود. علائم دیگر شامل ضعف عضلات پا، تحلیل رفتن عضلات پا، احساس یخ کردن اندام‌ها و درد عذاب‌آور و طولانی مدت است.
چه زمانی برای درد کمر و لگن سمت راست به پزشک مراجعه کنم؟
در صورتی که هر کدام از علائم زیر را در کنار درد کمر و لگن سمت راست مشاهده کردید، باید فوراً برای اقدامات اورژانسی به پزشک مراجعه کنید:
- ♦بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
- ♦ضعف و فلج یک یا هر دو پا
- ♦اختلال حسی و بی‌حسی یک یا هر دو پا
- ♦اختلاف قابل بین دو پا مانند تحلیل رفتن عضلات یک پا
- ♦تغییر فرم لگن و کمر مانند ناتوانی در صاف ایستادن
به علاوه اگر در حال تجربه علائم خفیف‌تری هستید که با درمان‌های خانگی و گذر زمان علائم شما بهبود نیافته یا تشدید شده است، باید به یک پزشک حاذق مراجعه کنید. پزشکان کلینیک ما می‌توانند علائم شما را بررسی کنند، علت مشکلات شما را تشخیص دهند و مؤثرترین درمان را برای شما تجویز کنند.
سخن پایانی
درد کمر و لگن سمت راست علامت شایعی است که می‌تواند انجام فعالیت‌های روزانه را دشوار و زندگی شما را مختل کند. این بیماری از علائم شایع بسیاری از مشکلات زمینه‌ای کم اهمیت است؛ اما همان‌طور که با هم مرور کردیم، گاهی در زمینه بیماری‌های جدی رخ می‌دهد. در این مقاله به علل درد بین کمر و لگن سمت راست پرداختیم و به صورت مختصر در مورد درمان آنها گفتیم. با توجه به طیف وسیع علل این بیماری و اینکه بدون درمان، برخی از علل می‌توانند منجر به ناتوانی دائمی افراد شوند، تشخیص و درمان به موقع اهمیت ویژه‌ای می‌یابد.