چرا درمان بی حسی انگشتان دست در بارداری مهم است؟
از جمله عارضه‌هایی که در دوران بارداری برای خانم‌ها رخ می‌دهد، بیحسی انگشتان دست است. عوامل بسیاری سبب بیحسی انگشتان دست در بارداری می‌شود که برخی از آن‌ها طبیعی و برخی غیر طبیعی است. می‌توان گفت تقریبا 50 درصد خانم‌ها در طی دوران حاملگی، بی حسی انگشتان دست را تجربه می‌کنند. دلیل این امر احتباس آب، زیر فشار بودن رشته‌های عصبی و تغییرات هورمونی است. این مسئله می‌تواند برای خانم‌های باردار آزار دهنده باشد و زمانی این مسئله جدی‌تر می‌شود که خانم‌ها سه سال پس از زایمان با این مشکل درگیر باشند. در ادامه بیشتر به موضوع درمان بی حسی انگشتان دست در بارداری خواهیم پرداخت.
از جمله پرسش‌های رایجی که خانم‌های باردار از متخصص زنان و زایمان می‌پرسند این است که برای بی حسی دست به چه دکتری مراجعه کنیم و دلیل بیحسی انگشتان در دوران حاملگی چیست؟ امروزه به منظور درمان بی حسی انگشتان دست در بارداری، راه و روش‌های متعددی از طرف پزشک زنان و زایمان مطرح شده است که در ادامه بهترین آن‌ها را برای شما همراهان عزیز ذکر خواهیم کرد. در کل برای درمان بی حسی انگشت دست در بارداری و حتی جهت پیشگیری از دچار شدن به این عارضه، می‌بایست موارد زیر را مورد توجه قرار دهید:
1. حفظ وزن مناسب در زمان حاملگی
احتمال دارد که موفق نشوید از درد و همچنین بیحسی انگشتان یا سایر قسمت‌های دست خود در دوران حاملگی پیشگیری کنید. البته شما می‌توانید با کم کردن ورم و التهاب انگشتان دست، نشانه‌های ایجاد شده را تسکین دهید. در صورتی که از اضافه وزن رنج می‌برید یا حتی در دوران حاملگی وزنتان به صورت قابل توجهی زیاد می‌شود، امکان اینکه به درد و حتی بیحسی انگشتان دست در این دوران دچار شوید، بسیار زیاد است.
از این رو تمام تلاش خود را انجام دهید تا تا با پیروی از یک برنامه غذایی مناسب و سالم، وزن ایده آل خود را حفظ کنید. تلاش کرده تا میزان چربی، نمک و البته قند مصرفی خود را تا حد امکان کم کنید. با کاهش نمک، قند و چربی احتمال اینکه بدن شما بتواند مایعات بیشتری را در خود حفظ کند، افزایش می‌یابد. دیگر توصیه‌های مهم برای کنترل وزن و درمان بیحسی انگشتان دست در بارداری عبارت است از:
• نوشیدن آب فراوان
• مصرف انواع میوه‌ها در میان وعده
• مصرف انواع سبزیجات سالم و تازه در کنار وعده‌های غذایی
از دیگر روش‌های عالی برای درمان بی حسی انگشتان دست در بارداری، پوشیدن یک سوتین استاندارد و مناسب است. استفاده از سوتین‌های حمایتی سبب شده تا وزن شما از ناحیه قفسه سینه برداشته و به سینه منتقل شود. این نوع سوتین‌ها می‌توانند میزان فشار وارد شده بر روی عصب مرکزی را که از ناحیه شانه آغاز می‌شود، را کم کنند.
2. بستن آتل مچ دست
بهترین زمان استفاده از آتل مچ، شب و زمان خوابیدن است. دلیل استفاده از این آتل هنگام خواب، این است که مچ دست و خود دست در یک خط صاف و در امتداد هم قرار می‌گیرند. در نتیجه فشار ایجاد شده در تونل کارپال را به صورت قابل توجهی کاهش می‌دهند. اگر نمی‌خواهید از آتل مچ استفاده کنید، می‌توانید بازو صدمه دیده را در شب از کنار تخت خود به سمت پایین آویزان نمایید. با این کار مچ دست شما در زمان خواب در یک خط صاف قرار می‌گیرد.
در صورتی که از انواع ابزارها و تجهیزات لرزشی برای شغل یا اوقات فراغت خود استفاده می‌کنید، یا حتی انواع سازها را می‌نوازید، به احتمال زیاد متوقف یا کم کردن این دسته از فعالیت ها، مشکل بیحسی انگشتان دست شما را در دوران حاملگی برطرف خواهد کرد.
هر عاملی که سبب شود، شما پیوسته قسمت مچ دستتان را خم کنید یا حتی با دست خود وسیله‌ای را محکم نگه دارید، از جمله جابجا کردن سبدهای خرید با وزن زیاد یا حتی حرکت دادن چرخ دستی‌هایی با بار زیاد، ممکن است نشانه‌های درد و بیحسی انگشت دست در بارداری را بیشتر کند.
از این رو اگر در دوران حاملگی به سر می‌برید و به عارضه بیحسی انگشت دست دچار شده اید، حتما برای بهبود و درمان بیحسی انگشتان دست خود در بارداری از یک دوست، همسر یا اعضای خانواده برای انجام کارهای ذکر شده کمک بگیرید. حتی اگر می‌توانید از انجام کارهای ذکر شده که سبب بدتر شدن علائم می‌شود، خودداری نمایید و حتما از آتل مچ دست استفاده کنید.
3. استفاده از کمپرس آب گرم یا سرد
آزمایش و تحقیقات لازم نشان داده که توالی میان گرما و سرما در بهبود و ساکت شدن نشانه‌های درد و بیحسی انگشتان دست در حاملگی، کمک فراوانی می‌کند. بعضی از خانم‌ها از این نکته آگاه هستند که با قرار دادن دست‌های خود در آب کاملا یخ، یا حتی با گذاشتن یک بسته نخود فرنگی یخ زده بر روی مچ دست خود، می‌توانند درد و ناراحتی را کمتر کنند. بعضی از خانم‌ها نیز بر این باور هستند که استفاده از کیسه گرم به برطرف کردن درد و ناراحتی ناشی از بیحسی کمک می‌کند. از این رو شما هر دو روش ذکر شده را تست کنید تا بدانید کدام مورد برای مناسب‌تر است.
4. انجام انواع تمرین‌ها و ماساژ درمانی
احتمال دارد که متوجه شوید، برخی از تمرین‌های دستی و ماساژ، درد و بیحسی را کمتر می‌کند. البته امروزه برخی از شواهد این امر را ثابت کرده‌اند که شما می‌توانید به منظور درمان بی حسی انگشتان دست در بارداری، از این تمرینات استفاده کنید. برای انجام این تمرینات لازم است که ابتدا مچ یک دست را ببندید و با دست دیگر خود با تمرینات دایره‌ای شکل ماساژ دادن را شروع کنید. این کار به احتمال زیاد فشار وارد شده بر روی عصب را کم می‌کند. سپس دست و بازوهای خود را بسیار آرام دراز نمایید.
توجه کنید که ممکن است انجام بعضی از تمرینات، سبب بیشتر شدن شدت درد و بیحسی انگشتان و سایر قسمت‌های دست شود. از این رو در صورتی با انجام یک حرکت کششی ناراحتی و درد شما بیشتر شد، از ادامه آن خودداری نمایید. از همسر خود درخواست کنید دست و مچ‌های شما را با سرعت کم و آرام آرام ماساژ دهد و به تدریج به طرف زیر بغل شما بیاید و پس از این به ماساژ شانه و گردن شما بپردازد.
در حال حاضر هیچ شواهد علمی و مدرک معتبری که ثابت کند، ماساژ و برخی تمرینات، به درمان بیحسی انگشت دست در طول بارداری کمک می‌کند، وجود ندارد. اما شما می‌توانید آن را امتحان کنید؛ زیرا شاید برای شما مفید و مؤثر باشد و در نهایت یک ماساژ لذت بخش همراه با آرامش نصیبتان می‌شود.
5. شیوه‌های درمانی مکمل
در صورتی که قصد دارید با یک متخصص درمانگر مکمل صحبت و مشورت‌های لازم را انجام دهید، ابتدا تحقیق کرده و سپس شخصی را انتخاب کنید که در حوزه درمان بی حسی انگشت دست در بارداری، تجربه و مهارت لازم را داشته باشد.
6. طب سوزنی و فشاری
از دیگر روش‌های عالی به منظور درمان بی‌حس شدن انگشتان دست در بارداری، روش طب سوزنی و فشاری است. بعضی از مطالعات و تحقیقات انجام شده بیان کرده که طب سوزنی، درد و بیحسی انگشتان دست را نسبت به استفاده از اسپلینت در شب بیشتر کم می‌کند. همچنین شما می‌توانید از طب فشاری در منزل استفاده کنید. برای تست طب فشاری نیازی به پزشک نبوده و خودتان به تنهایی می‌توانید در منزل آن را انجام دهید.
در صورتی که دو دست شما دچار صدمه شده است، به احتمال زیاد نتوانید به میزان لازم محکم فشار وارد کنید، از این رو بهتر است از یک شخص برای انجام این کار کمک بگیرید. در فاصله‌های معین به درون مچ دستتان، در ناحیه‌ای که با نام نقطه شش پریکارد معروف است، فشار محکم وارد نمایید. برای انجام طب فشاری باید مراحل زیر را انجام دهید:
• اندازه گرفتن سه عرض انگشت از مکان وصل شدن دست و مچ و سپس حرکت در طرف آرنج خود
• احساس کردن یک شیب کاملا آرام و فشار دادن نقطه مورد نظر تا ناحیه‌ای که احتمال قرارگیری سگک ساعت مچی وجود دارد.
• وارد کردن فشار بر روی دیپ برای ۱۰ ثانیه
• این کار را سه نوبت انجام داده و سپس همین فرایند را بر روی مچ دست دیگر اجرا کنید.
7. استئوپاتی
از دیگر روش‌های عالی به منظور درمان بی حسی انگشتان دست در بارداری و کاهش درد، استئوپاتی است. استئوپاتی در واقع همان استخوان درمانی است که در آن انواع تمرینات انجام می‌شود. از اهداف اصلی استخوان درمانی و فعالیت‌های مرتبط به کایروپراکتیک می‌توان به تنظیم دوباره انواع مفصل و رباط، عضلات مختلف، استخوان‌ها و… اشاره کرد. استئوپاتی قادر است، درد ناحیه گردن و شانه را نیز به صورت قابل توجهی تسکین دهد و حتی برطرف کند.
از آنجایی که شواهد بسیار کمی در رابطه با کاربردی بودن این روش در درمان بیحسی انگشت دست در طول بارداری وجود دارد، اما روش‌های درمانی ذکر شده می‌توانند فشار در ناحیه مچ دست، انگشتان و دیگر نواحی دست را کمتر کنند.
همانطور که می‌دانید تمامی بیماری‌ها و مشکلات جسمی و حتی روحی، تحت تاثیر عوامل بسیاری ایجاد می‌شوند. بنابراین بیحسی و گزگز انگشتان دست در دوران بارداری نیز دلایل متعددی دارد که در برخی از خانم‌ها تنها یک عامل و در بعضی دیگر وجود چند عامل، سبب این مشکل می‌شود. مهم‌ترین عوامل بیحسی انگشتان دست در بارداری عبارت است از:
1. اختلال هورمونی
از جمله دلایل رایج که سبب بیحسی انگشتان دست و حتی گزگز در بارداری می‌شود، آشفتگی و اختلال هورمون‌ها است. هورمون ریلکسین از جمله هورمون‌هایی به شمار می‌رود که در پایان حاملگی به منظور باز شدن و نرم شدن ورودی ناحیه لگن، شروع به ترشح می‌کند. با ترشح این هورمون نه تنها لگن بلکه دیگر مفصل‌ها نیز شل و نرم می‌شوند. از این رو عصب‌های واقع شده در ناحیه شانه و بازوها زیر فشار شدید قرار گرفته و در نهایت بیحسی در اندام‌های دست از جمله انگشتان اتفاق می‌افتد.
علاوه بر این، بعضی از هورمون‌های حاملگی در ابتدای دوران بارداری با حبس کردن آب در بدن خانم‌ها، باعث التهاب تونل کارپال و زیر فشار قرار گرفتن راهی که با کمک آن عصب‌ها به ناحیه مچ دست می‌رسند، می‌شوند. در نهایت این امر سبب بی‌حس شدن انگشتان دست در زمان بارداری می‌گردد.
2. علت‌های فیزیکی
از دیگر دلایل بیحسی انگشتان دست در حاملگی، ایجاد برخی از تغییرات در بدن خانم است. از این رو می‌توان گفت که تنها هورمون‌ها، سبب ایجاد انواع تغییرات در بدن یک خانم در زمان حاملگی نمی‌شوند. به همان شکل که جنین در داخل رحم بزرگ می‌شود، فشار و استرس بسیار زیادی در بخش جلوی بدن خانم به وجود می‌آید و از این رو ستون فقرات خانم باردار از انتهای کمر به طرف روبرو کشیده می‌شود.
این مسئله بر روی حالت بدن تاثیر فراوانی می‌گذارد و حتی می‌تواند تعادل طبیعی و عادی عضله‌های ناحیه پشت و گردن را از بین ببرد. در کل چنین وضعیتی به اندازه خود بر ناحیه گردن و شانه‌های خانم باردار تاثیر قابل توجهی دارد. با توجه به نوشته‌های دکتر پولیاکین، بی‌حس شدن عصب‌ها و انگشتان، ممکن است به دلیل تغییر کردن حالت بدن نیز رخ دهد.
3. سندرم تونل کارپال
از مهم‌ترین علت‌های بیحسی و مورمور انگشتان دست در حاملگی، سندرم تونل کارپال است که بر اثر ورم شدید تونل کارپال به وجود می‌آید. تونل کارپال در واقع یک مسیر لوله شکل در قسمت مچ دست است که عصب‌ها از آن رد می‌شوند. ورم و التهاب در این تونل، باعث زیر فشار واقع شدن این عصب‌ها می‌شود.
4. پایین بودن فشار خون
فشار خون پایین از جمله اختلالاتی است که اکثر خانم‌های باردار به آن دچار می‌شوند که عوارض بسیار خطرناکی برای فرد به همراه دارد. از مهم‌ترین عوارض و خطرات فشار خون پایین، کم شدن گردش خون به انواع اندام‌ها و همینطور ایجاد بی‌نظمی و مشکل در برگشت خون از اندام‌های مورد نظر و در نهایت بیحسی انگشتان دست در حاملگی است. هنگامی که یکی از اعضای بدن برای مدت زمانی از گردش خون لازم در بافت‌ها بهره‌مند نشود، عصب‌ها با احساس بیحسی و سوزن سوزن شدن به این اتفاق، جواب می‌دهند.
در این وضعیت گزگز شدن انگشتان دست یک نوع نتیجه بالقوه محسوب می‌شود. دقیقا شبیه به همان حالتی که یک بازو یا حتی پا در اثر فشار زیاد، به خواب می‌رود. برای برطرف کردن گزگز و بیحسی انگشتان دست در اثر فشار خون پایین می‌توانید، دست‌های خود را مشت کرده و سپس فشار دهید و حتی بازوی خود را به حرکت درآورید.
در صورتی که سایر شیوه‌های درمان بی حسی انگشتان دست در دوران بارداری کارساز نباشد، در آخر از عمل جراحی استفاده می‌شود. در واقع از جراحی به منظور رهاسازی تونل کارپال در موارد بسیار حاد استفاده می‌گردد. در این شیوه، متخصص جراح رباطی را که بر روی تونل کارپال فشار زیادی وارد می‌کند، برش داده و در نهایت یک فضای گسترده‌تری را برای عصب مرکزی و تاندون‌ها به وجود می‌آورد. این کار در بیشتر مواقع، سبب بهتر شدن درد، فعالیت و حتی عملکرد دست می‌شود.
به صورت کلی به شما همراهان عزیز پیشنهاد می‌کنید که به منظور انجام عمل‌های جراحی غیر فوری، تا پس از حاملگی و زایمان صبر کنید. در صورتی که درد و بیحسی انگشتان و مچ دست و حتی ضعف دست، بر روی فعالیت روزمره شما تاثیر منفی داشت، با متخصص خود در رابطه با عوارض و مزیت‌های جراحی تونل کارپال پیش از زایمان، مشورت لازم را انجام دهید.
در صورتی که یکی از اعضای خانواده شما مانند خواهر، مادر، مادربزرگ و... به عارضه بیحسی انگشت دست در زمان حاملگی مبتلا شده باشند، احتمال اینکه شما نیز در طول بارداری به این مشکل دچار شوید، زیاد است. همچنین اگر مدتی قبل دست شما دچار صدمه جدی شده باشد، امکان دچار شدن به آن نیز افزایش می‌یابد. تشخیص درد و البته درمان بی حسی انگشتان دست در بارداری تنها باید توسط پزشک متخصص با معاینه فیزیکی و انجام آزمایش‌های مربوطه انجام شود.
درمان بی‌حس شدن انگشتان دست در بارداری اهمیت فراوانی دارد که می‌بایست در اسرع وقت نسبت به درمان آن اقدامات لازم را انجام داد. دلیل اهمیت داشتن درمان این عارضه در بارداری، خطرات و پیامدهای جبران ناپذیر آن بر روی مادر و حتی جنین است. در برخی مواقع بیحسی انگشتان دست با درمان‌های خانگی و ساده برطرف می‌شود. همچنین اکثر مواقع این مشکل ادامه دار بوده که در این زمان باید به یک متخصص با تجربه و مطمئن مراجعه نمایید.
ما در این مطلب سعی کردیم شما عزیزان را با مهم‌ترین علت بی حسی انگشتان دست در بارداری، شیوه‌های درمان بی حسی انگشتان دست در بارداری از جمله جراحی و... آشنا کنیم. با مطالعه دقیق و کامل این مطلب می‌توانید با علل این عارضه آشنا شوید و پاسخ پرسش‌های خود را دریافت نمایید. در صورتی که در دوران بارداری به سر می‌برید و به تازگی با مشکل بیحسی انگشتان دست روبرو شدید، حتما در اولین فرصت برای معاینه و آزمایش‌های لازم به کلینیک تخصصی ما مراجعه نمایید.