درد استخوان لگن | علت‌ها + علائم + روش‌های درمان

درد استخوان لگن یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه بیماران به کلینیک‌های ارتوپدی و ستون فقرات است؛ دردی که ممکن است از التهاب مفصل لگن تا آرتروز پیشرفته هیپ یا حتی شکستگی‌های پنهان استخوانی منشأ بگیرد. بسیاری از افراد، این درد را ابتدا هنگام راه رفتن، خوابیدن یا نشستن طولانی‌مدت تجربه می‌کنند و آن را با درد سیاتیکی یا کمردرد اشتباه می‌گیرند. تشخیص دقیق علت، کلید اصلی برای انتخاب بهترین روش درمانی است؛ از درمان‌های خانگی درد لگن گرفته تا فیزیوتراپی تخصصی یا در موارد حاد، جراحی لگن و تعویض مفصل.

در این مقاله با کمک دکتر پنجه طلا جراحی لگن  و ستون فقرات، همه علل، نشانه‌ها، روش‌های تشخیص و درمان قطعی درد استخوان لگن را بررسی می‌کنیم. اگر به‌دنبال اطلاعات دقیق و راهکارهای مؤثر هستید، تا پایان همراه ما باشید.

درد استخوان لگن

آنچه در ادامه میخوانید:

1. علت درد استخوان لگن چیست؟

درد استخوان لگن ممکن است به‌صورت تدریجی یا ناگهانی بروز کند و از یک ناراحتی خفیف تا یک درد شدید و ناتوان‌کننده متغیر باشد. برای انتخاب بهترین درمان درد لگن، شناخت دقیق عامل زمینه‌ای ضروری است. در ادامه، مهم‌ترین علت‌های درد لگن را مرور می‌کنیم:

 

  • آرتروز مفصل لگن (Hip Osteoarthritis)

آرتروز لگن یکی از دلایل اصلی درد در افراد بالای ۵۰ سال است. فرسایش تدریجی غضروف مفصل، باعث ساییدگی استخوان‌ها و ایجاد درد، خشکی و محدودیت حرکتی می‌شود.

علائم:

  • درد عمقی در کشاله ران یا بیرون لگن
  • تشدید درد با راه رفتن و ایستادن
  • خشکی صبحگاهی مفصل
  • التهاب مفصل یا بورس لگنی

التهاب مفصل لگن (مانند ساکروایلییت یا بورسیت تروکانتریک) منجر به درد در ناحیه خارجی لگن یا پایین کمر می‌شود. این درد ممکن است با خوابیدن روی پهلوی آسیب‌دیده بدتر شود.

 

  • شکستگی لگن

در افراد مسن، به‌ویژه با سابقه پوکی استخوان، شکستگی لگن می‌تواند به‌دلیل زمین‌خوردن ایجاد شود و معمولاً با درد شدید، تورم و ناتوانی در راه رفتن همراه است. نوع درمان به میزان جابه‌جایی استخوان بستگی دارد.

 

  • کشیدگی عضلات و رباط‌های لگنی

در افراد جوان یا ورزشکار، کشیدگی عضله لگن به‌دلیل حرکات ناگهانی یا تمرین شدید اتفاق می‌افتد. درد اغلب موضعی و وابسته به حرکت است و با فیزیوتراپی لگن و استراحت بهبود می‌یابد.

 

  • عفونت مفصل یا استخوان

عفونت لگن (مانند استئومیلیت یا آرتریت سپتیک) گرچه نادر است، اما با درد شدید، تب، محدودیت حرکتی و نیاز به درمان فوری همراه است. تشخیص با ام‌آر‌آی لگن و آزمایش‌های خون انجام می‌شود.

 

  • دردهای ارجاعی از ستون فقرات

گاهی منشأ درد، مفصل لگن نیست، بلکه از دیسک کمر، سیاتیک یا اختلال مفصل ساکروایلیاک ناشی می‌شود. این دردها به لگن انتشار می‌یابند و ممکن است با کمردرد، بی‌حسی یا ضعف پا همراه باشند.

 

  • جمع‌بندی این بخش:

درمان درد لگن کاملاً به علت اصلی آن وابسته است. از آرتروز لگن، التهاب مفصل، کشیدگی عضلات تا عفونت و شکستگی لگن، هرکدام رویکرد درمانی متفاوتی دارند. تشخیص درست با معاینه، تصویربرداری مثل ام‌آر‌آی لگن و آزمایش خون انجام می‌شود. در ادامه مقاله، علائم دقیق درد لگن را بررسی خواهیم کرد.

 

2. علائم و نشانه‌های درد لگن در بزرگسالان و سالمندان

درد استخوان لگن می‌تواند به شکل‌های بسیار متنوعی ظاهر شود؛ از یک احساس تیرکشنده در هنگام نشستن یا خوابیدن، تا درد عمیق، مزمن و ناتوان‌کننده که حتی راه رفتن را دشوار می‌کند. نوع، شدت و محل دقیق علائم درد لگن تا حد زیادی به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد، اما برخی نشانه‌ها در میان بیماران میانسال و سالمند بسیار رایج‌اند و می‌توانند هشدارهایی جدی از بیماری‌های اسکلتی، عضلانی یا مفصلی باشند.

  • درد هنگام نشستن طولانی‌مدت

بسیاری از بیماران، اولین بار درد مفصل لگن را در هنگام نشستن‌های طولانی، رانندگی یا نشستن پشت میز تجربه می‌کنند. این درد معمولاً در بخش خلفی لگن یا ناحیه باسن احساس می‌شود و گاهی به ران یا زانو نیز منتشر می‌شود.

دلیل شایع:

  • التهاب مفصل لگن (مانند ساکروایلییت)
  • فشار مداوم بر مفصل هیپ یا بورس‌ها

در مواردی که درد با بلند شدن و راه رفتن تسکین پیدا کند، احتمال منشأ مفصلی یا عضلانی افزایش می‌یابد.

  • درد لگن هنگام راه رفتن یا ایستادن

اگر بیمار حین راه رفتن یا ایستادن طولانی‌مدت دچار درد لگنی شود، باید احتمال آرتروز لگن، ساییدگی مفصل یا مشکلات عضلانی را در نظر گرفت. این درد معمولاً در ناحیه کشاله ران، ران بیرونی یا بخش خارجی لگن احساس می‌شود و می‌تواند با خشکی یا محدودیت حرکتی همراه باشد.

نکته:
در صورت همراه بودن با لنگیدن یا احساس «گیر کردن مفصل»، احتمال آسیب‌های مفصلی جدی مانند آرتروز مفصل هیپ وجود دارد.

  • درد لگن هنگام خوابیدن

در برخی موارد، بیمار شب‌ها هنگام خوابیدن مخصوصاً زمانی که روی سمت دردناک دراز می‌کشد، دچار درد شدید در لگن می‌شود. این علامت به‌ویژه در بورسیت تروکانتریک یا التهاب بورس مفصل لگن دیده می‌شود.

ویژگی‌ها:

  • درد عمیق در کنار ران یا ناحیه گلوتئال
  • تشدید درد با فشار مستقیم
  • گاهی همراه با سوزش یا تیر کشیدن

 

  • درد ارجاعی از ناحیه کمر یا سیاتیک

گاهی اوقات، درد لگن در سالمندان ناشی از مشکلات کمر یا اعصاب سیاتیک است. در این حالت، بیمار درد را در ناحیه لگن احساس می‌کند اما منشأ آن در واقع ستون فقرات کمری یا دیسک بین‌مهره‌ای است.

علائم همراه:

  • درد به‌صورت تیرکشنده از کمر تا لگن یا پا
  • بی‌حسی یا گزگز در ران یا ساق پا
  • بدتر شدن درد با نشستن یا خم شدن

این وضعیت نیازمند بررسی کامل با ام‌آر‌آی لگن و کمر و تشخیص افتراقی با مشکلات مفصلی است.

  • ضعف یا محدودیت حرکتی مفصل لگن

یکی از علائم هشداردهنده در درد استخوان لگن، کاهش توانایی حرکت مفصل به‌خصوص در خم شدن، چرخش یا باز کردن لگن است. این علامت اغلب با خشکی صبحگاهی و صدای کلیک مفصل همراه است.

علل شایع:

  • آرتروز لگن
  • چسبندگی‌های مفصلی یا التهاب تاندون‌ها
  • شکستگی‌های پنهان در سالمندان

 

  • درد همراه با تب، قرمزی یا تورم

اگر بیمار دچار درد لگن همراه با تب، قرمزی یا ورم ناحیه باشد، باید به سرعت احتمال عفونت مفصل یا استخوان لگن بررسی شود. این وضعیت می‌تواند اورژانسی باشد و به درمان سریع با آنتی‌بیوتیک یا جراحی نیاز داشته باشد.

نکته:
این علائم را نباید به‌عنوان یک التهاب ساده در نظر گرفت، به‌ویژه در سالمندان، بیماران دیابتی یا دارای سیستم ایمنی ضعیف.

خلاصه علائم شایع درد لگن در بزرگسالان و سالمندان:

علامت

احتمال علت زمینه‌ای

درد هنگام نشستن

التهاب مفصل لگن، بورسیت

درد با راه رفتن

آرتروز، ساییدگی مفصل، کشیدگی عضله

درد شبانه

بورسیت یا التهاب اطراف مفصل

درد تیرکشنده به پا

سیاتیک، دیسک کمر

محدودیت حرکتی

آرتروز، چسبندگی مفصل

درد همراه تب

عفونت مفصلی یا استخوانی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. درد استخوان لگن در زنان؛ بارداری، قاعدگی و بیماری‌های زنان

درد استخوان لگن در زنان، گاهی نشانه‌ای از مشکلات اسکلتی‌عضلانی مانند آرتروز لگن یا التهاب مفصل هیپ است، اما در بسیاری از موارد، علت درد لگن در زنان با تغییرات هورمونی، فیزیولوژیکی و بیماری‌های دستگاه تناسلی در ارتباط است. این درد می‌تواند از دوره قاعدگی و تخمک‌گذاری تا بارداری، کیست تخمدان، اندومتریوز یا عفونت‌های لگنی ریشه بگیرد و لازم است با دقت بیشتری بررسی شود.

 

  • درد لگن در بارداری

یکی از شایع‌ترین شکایات زنان باردار، درد لگن در بارداری است. در سه‌ماهه دوم و سوم، با افزایش وزن جنین و شل شدن رباط‌ها تحت تأثیر هورمون «ریلاکسین»، فشار زیادی به مفاصل لگن و استخوان شرمگاهی وارد می‌شود. نتیجه آن می‌تواند:

  • درد در سمفیز پوبیس (مفصل جلوی لگن)
  • احساس فشار در مفاصل لگنی هنگام راه رفتن یا چرخیدن در تخت
  • انتشار درد به باسن، ران یا کشاله ران

درمان پیشنهادی معمولاً شامل استفاده از کمربندهای بارداری، تمرینات کششی ملایم، ماساژ درمانی و فیزیوتراپی لگن است.

 

  • درد لگن هنگام قاعدگی (دیسمنوره)

بسیاری از زنان در دوره‌های قاعدگی، دچار درد لگن هنگام قاعدگی یا حتی چند روز قبل از شروع آن می‌شوند. این درد معمولاً به‌صورت:

  • گرفتگی عضلانی در زیر شکم یا ناحیه لگن
  • انتشار به پایین کمر یا ران‌ها
  • افزایش درد در روز اول یا دوم سیکل قاعدگی

بروز می‌کند. در برخی زنان، این درد می‌تواند شدید و ناتوان‌کننده باشد. علت آن معمولاً انقباض‌های شدید رحم برای خروج آندومتر است.

اگر این درد بیش از حد طبیعی یا مزمن باشد، باید احتمال بیماری‌های زمینه‌ای مثل اندومتریوز یا فیبروم بررسی شود.

 

  • اندومتریوز

اندومتریوز بیماری مزمنی است که در آن بافت داخلی رحم (آندومتر) در خارج از رحم، مثلاً روی تخمدان، لوله‌های فالوپ یا سطح لگن رشد می‌کند. این بافت در طول سیکل قاعدگی پاسخ هورمونی مشابهی دارد و منجر به التهاب، خونریزی داخلی و درد مزمن می‌شود.

علائم کلاسیک اندومتریوز:

  • درد مزمن و مبهم در لگن، به‌ویژه در زمان قاعدگی
  • درد هنگام رابطه جنسی (دیس‌پارونیا)
  • نازایی یا مشکلات باروری
  • اختلالات گوارشی یا ادراری همزمان با درد لگنی

تشخیص این بیماری معمولاً با ام‌آر‌آی لگن، سونوگرافی ترانس‌واژینال و در نهایت لاپاراسکوپی صورت می‌گیرد.

 

  • کیست تخمدان

کیست‌های تخمدان، به‌ویژه کیست‌های عملکردی، ممکن است با درد لگن ناگهانی، تیرکشنده یا مبهم همراه باشند. این درد اغلب در سمت راست یا چپ لگن ظاهر می‌شود و با تغییر وضعیت بدن، قاعدگی یا رابطه جنسی شدت می‌گیرد.

علائم هشداردهنده:

  • احساس فشار یا سنگینی در لگن
  • درد ناگهانی شدید (در صورت پارگی کیست)
  • تهوع، خونریزی غیرطبیعی یا احساس ضعف

برخی کیست‌ها نیاز به پیگیری دقیق یا جراحی دارند، به‌ویژه اگر در سونوگرافی شواهدی از پیچ‌خوردگی تخمدان دیده شود.

  • عفونت‌های لگنی (PID)

بیماری التهابی لگن (Pelvic Inflammatory Disease) یکی از علل مهم و گاه نادیده‌گرفته‌شده درد مزمن لگن در زنان است. این بیماری ناشی از انتقال باکتری از واژن به رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌هاست و در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به نازایی و چسبندگی لگنی شود.

علائم شایع PID:

  • درد لگن، همراه با ترشحات غیرطبیعی واژینال
  • تب، تهوع یا احساس ناخوشی
  • درد هنگام رابطه جنسی یا ادرار کردن
  • حساسیت در معاینه لگنی

تشخیص با معاینه فیزیکی، آزمایش خون، سونوگرافی لگن و تست‌های STD انجام می‌شود.

 

  • جمع‌بندی این بخش:

درد استخوان لگن در زنان می‌تواند ریشه در عوامل متعدد و منحصربه‌فردی داشته باشد؛ از تغییرات بارداری و قاعدگی تا بیماری‌های پیچیده مانند اندومتریوز یا عفونت لگنی. تشخیص به‌موقع این علل، نه‌تنها از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند بلکه از آسیب‌های ثانویه مانند نازایی یا درد مزمن نیز پیشگیری خواهد کرد.

 

4. درد استخوان لگن در مردان؛ از پروستات تا فتق کشاله ران

اگرچه بسیاری از دلایل درد استخوان لگن در مردان مشابه با زنان است (مانند آرتروز یا شکستگی)، اما برخی علل به‌صورت اختصاصی در مردان دیده می‌شود. این دلایل معمولاً به اندام‌های تناسلی مردانه، سیستم ادراری، و مسیر عصب‌های لگنی مربوط هستند و ممکن است با علائمی متفاوت از دردهای عضلانی-استخوانی همراه شوند.

در ادامه، مهم‌ترین علت‌های درد لگن در مردان را بررسی می‌کنیم:

 

  • التهاب پروستات (Prostatitis)

پروستاتیت یکی از شایع‌ترین علل درد لگن در مردان جوان و میانسال است. التهاب غده پروستات می‌تواند ناشی از عفونت‌های باکتریایی یا غیرعفونی باشد و معمولاً با درد عمقی و مبهم در پایین شکم، پشت مثانه و ناحیه لگن همراه است.

علائم شایع التهاب پروستات:

  • درد مبهم در لگن یا اطراف مقعد
  • تکرر ادرار، سوزش یا قطره‌قطره آمدن ادرار
  • درد هنگام انزال یا رابطه جنسی
  • احساس فشار در کف لگن یا پرینه

درمان با آنتی‌بیوتیک، داروهای ضدالتهاب و ماساژ پروستات انجام می‌شود و در برخی موارد مزمن، فیزیوتراپی تخصصی کف لگن نیز توصیه می‌شود.

 

  • عفونت‌های ادراری و مثانه

گرچه شیوع عفونت ادراری در مردان کمتر از زنان است، اما در سنین بالا یا در بیماران با مشکلات پروستاتی، این عامل می‌تواند باعث درد لگن، احساس سوزش ادرار و اختلال در تخلیه مثانه شود.

علائم هشداردهنده:

  • درد لگن همراه با سوزش ادرار
  • ادرار تیره یا بودار
  • درد در ناحیه بالای آلت یا مثانه
  • تب یا لرز (در موارد پیشرفته)

درمان بسته به نوع باکتری، با مصرف آنتی‌بیوتیک مناسب انجام می‌شود و ممکن است نیاز به بررسی ساختار مجاری ادراری با سونوگرافی یا سیستوسکوپی باشد.

 

  • فتق کشاله ران (Inguinal Hernia)

فتق اینگوینال زمانی اتفاق می‌افتد که بخشی از روده یا بافت چربی از طریق نقطه ضعیف در عضلات دیواره شکم، به داخل کانال کشاله ران فشار وارد کند. این فتق در مردان بسیار شایع‌تر از زنان است.

نشانه‌های کلیدی فتق در لگن مردان:

  • برآمدگی یا توده قابل لمس در کشاله ران
  • درد تیرکشنده به لگن هنگام بلند کردن اجسام یا سرفه
  • احساس سنگینی یا فشار در ناحیه پایین شکم
  • گاهی درد در بیضه یا ران داخلی

درد استخوان لگن ناشی از فتق معمولاً با فعالیت تشدید می‌شود و در حالت استراحت کاهش می‌یابد. درمان آن عمدتاً جراحی است، به‌ویژه در مواردی که فتق گیر کند یا بزرگ‌تر شود.

 

  • مشکلات ستون فقرات و سیاتیک

در مردان با سابقه کمردرد، دیسک کمر یا شغل‌های نشسته طولانی‌مدت، گاهی درد از ناحیه کمر یا مهره‌های کمری به لگن، کشاله ران یا ران‌ها منتقل می‌شود. این نوع درد ارجاعی معمولاً با نشستن، خم شدن یا ایستادن طولانی‌مدت بدتر می‌شود.

علائم همراه:

  • درد تیرکشنده یا سوزشی در مسیر عصب سیاتیک
  • گزگز یا بی‌حسی در پا
  • درد در لگن که با تغییر وضعیت بدن تغییر می‌کند
  • درد هنگام رانندگی یا نشستن روی صندلی‌های سفت

تشخیص این نوع درد با ام‌آر‌آی لگن و کمر انجام می‌شود و درمان شامل داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی، تزریق اپیدورال یا جراحی در موارد شدید است.

 

  • سایر علل کمتر شایع درد لگن در مردان
  • سنگ مثانه یا حالب: درد ناگهانی، شدید و نوسانی در لگن یا کشاله ران
  • سرطان پروستات یا بیضه: درد مبهم و مداوم، گاهی بدون علامت مشخص اولیه
  • عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STD): درد لگنی همراه با ترشحات یا زخم‌های تناسلی

 

  • جمع‌بندی این بخش:

درد استخوان لگن در مردان می‌تواند طیفی از علل اورولوژیک، اسکلتی و عصبی داشته باشد. از التهاب پروستات و فتق کشاله ران گرفته تا عفونت‌های ادراری یا دردهای ارجاعی از ستون فقرات. تشخیص دقیق با معاینه بالینی، آزمایش خون، ام‌آر‌آی لگن و گاهی سونوگرافی انجام می‌شود.

اگر درد مزمن یا همراه با علائم هشداردهنده باشد، مراجعه به پزشک متخصص اورولوژی یا ارتوپدی ضروری است.

 

5. روش‌های دقیق تشخیص درد لگن؛ از معاینه تا MRI

تشخیص دقیق درد استخوان لگن نخستین گام برای درمان مؤثر آن است. با توجه به گستردگی علل ممکن، از مشکلات عضلانی و التهاب مفصل لگن گرفته تا بیماری‌های داخلی، باید ارزیابی‌های چندمرحله‌ای انجام شود تا علت اصلی درد مشخص شود. در این بخش، مراحل کلیدی تشخیص درد لگن را بررسی می‌کنیم.

 

  • شرح حال پزشکی و معاینه فیزیکی

پزشک ابتدا با پرسیدن سوالاتی درباره محل درد، مدت آن، شرایط تشدید یا تخفیف آن، علائم همراه مثل تب، بی‌حسی، یا اختلال ادرار، سرنخ‌هایی برای تشخیص به‌دست می‌آورد. سپس با معاینه فیزیکی:

  • دامنه حرکت مفصل لگن را بررسی می‌کند
  • نواحی حساس یا دردناک را مشخص می‌کند
  • تفاوت دردهای عضلانی، مفصلی یا ارجاعی را ارزیابی می‌کند

در این مرحله، ممکن است تست‌های ساده‌ای مانند تست FABER یا FADIR برای تمایز مشکلات مفصلی از دردهای سیاتیکی انجام شود.

 

  • تصویربرداری با اشعه ایکس (X-Ray)

اولین ابزار تصویربرداری، رادیوگرافی ساده لگن است. این عکس می‌تواند وجود مشکلات زیر را نشان دهد:

  • آرتروز لگن یا کاهش فضای مفصل
  • شکستگی لگن یا دررفتگی
  • نشانه‌های تومور یا رشد غیرطبیعی استخوان

رادیوگرافی بیشتر در دردهای مزمن یا در افراد سالمند برای بررسی ساییدگی مفصل هیپ استفاده می‌شود.

 

  • سونوگرافی لگن

سونوگرافی لگن یکی از روش‌های بسیار مهم و در عین حال غیرتهاجمی برای بررسی ساختارهای نرم اطراف لگن است. این روش در موارد زیر کاربرد دارد:

  • بررسی کیست تخمدان، مایعات آزاد لگنی یا التهاب بافت نرم
  • بررسی بیماری‌های زنان مثل اندومتریوز یا PID
  • ارزیابی بورسیت یا التهاب تاندون‌ها

در زنان، سونوگرافی ترانس‌واژینال اطلاعات دقیق‌تری ارائه می‌دهد. این روش مخصوصاً برای افتراق دردهای اسکلتی از دردهای داخلی بسیار مفید است.

 

  • ام‌آر‌آی لگن (MRI)

وقتی نیاز به بررسی دقیق‌تر ساختارهای عمقی مفصل یا استخوان باشد، پزشک معمولاً ام‌آر‌آی لگن را تجویز می‌کند. این روش تصویربرداری پیشرفته کمک می‌کند تا:

  • پارگی عضلات یا تاندون‌ها مشخص شود
  • التهاب مفصل لگن، آرتریت یا نکروز سر استخوان ران تشخیص داده شود
  • آسیب به دیسک کمر یا فشار روی عصب سیاتیک ارزیابی شود
  • اندومتریوز یا توده‌های غیرطبیعی لگنی تشخیص داده شود

MRI معمولاً زمانی درخواست می‌شود که تصویربرداری ساده نتواند علت دقیق درد را مشخص کند یا علائم بیمار غیرعادی باشد.

 

  • آزمایش‌های خون و ادرار

در صورتی که پزشک به عفونت لگن یا بیماری‌های التهابی مشکوک باشد، آزمایش‌های زیر درخواست می‌شوند:

  • CBC برای بررسی تعداد گلبول‌های سفید
  • CRP و ESR برای شناسایی التهاب
  • آزمایش ادرار و کشت برای بررسی عفونت ادراری
  • تست‌های STD برای بیماری‌های مقاربتی در مردان یا زنان جوان

این آزمایش‌ها کمک می‌کنند تشخیص از حالت صرفاً مکانیکی به سمت علل داخلی یا سیستمیک هدایت شود.

 

  • سی‌تی‌اسکن و تست‌های پیشرفته‌تر

در موارد پیچیده یا برای بررسی ساختارهای استخوانی خاص، ممکن است پزشک سی‌تی‌اسکن لگن یا اسکن استخوان (Bone Scan) را نیز تجویز کند. این روش‌ها برای تشخیص:

  • شکستگی‌های مخفی
  • تومورها
  • عفونت‌های استخوان لگن یا مفصل هیپ

کاربرد دارند.

 

  • جمع‌بندی این بخش:

تشخیص درد لگن هنگام راه رفتن، نشستن یا در خواب به مجموعه‌ای از ابزارهای بالینی و تصویربرداری وابسته است. در بیشتر موارد، با ترکیبی از معاینه، رادیوگرافی، سونوگرافی و ام‌آر‌آی لگن می‌توان منشأ درد را مشخص و برای درمان مناسب اقدام کرد.

 

6. درمان درد لگن؛ دارویی، فیزیوتراپی، تزریق یا جراحی؟

مسیر درمان درد لگن بستگی کامل به علت زمینه‌ای، شدت علائم، سن بیمار و کیفیت زندگی او دارد. برای برخی افراد، درمان‌های ساده و غیرجراحی کافی هستند، اما در موارد دیگر، ممکن است تزریق‌های تخصصی یا جراحی مفصل لگن لازم باشد. در ادامه، انواع رویکردهای درمانی را بررسی می‌کنیم.

 

  • درمان‌های دارویی اولیه

اولین مرحله در درمان اکثر موارد درد استخوان لگن، استفاده از داروهایی برای کاهش التهاب و کنترل درد است. این داروها شامل:

  • داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا سلکوکسیب برای کاهش التهاب مفصل لگن و تسکین درد
  • مسکن‌های خوراکی: مانند استامینوفن، در مواردی که التهاب نقش اصلی ندارد
  • شُل‌کننده‌های عضلانی: برای دردهای ناشی از کشیدگی عضلانی یا اسپاسم عضلات لگنی
  • داروهای ضد افسردگی یا ضد صرع: در دردهای مزمن عصبی یا ارجاعی از کمر به لگن

هشدار: استفاده بلندمدت از داروهای ضدالتهاب ممکن است باعث آسیب به معده، کلیه و کبد شود. همیشه طبق نظر پزشک مصرف شود.

  • فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی لگن

فیزیوتراپی لگن یکی از مهم‌ترین ارکان درمانی برای افرادی است که دچار آرتروز لگن، التهاب مفصل لگن یا دردهای مزمن عضلانی هستند. این روش‌ها شامل:

  • تمرینات کششی برای افزایش انعطاف‌پذیری عضلات لگن و ران
  • تمرینات تقویتی برای عضلات گلوتئال و سرینی
  • استفاده از دستگاه‌های اولتراسوند یا تحریک الکتریکی
  • تکنیک‌های مانوآل‌تراپی و ماساژ عمقی بافت نرم

فیزیوتراپی نه‌تنها درمان درد لگن هنگام راه رفتن را هدف می‌گیرد، بلکه از پیشرفت بیماری نیز جلوگیری می‌کند.

  • تزریق‌های موضعی

در برخی موارد که درد مقاوم به درمان دارویی یا فیزیوتراپی است، پزشک ممکن است تزریق داروهای ضدالتهاب یا ترمیمی به مفصل لگن را توصیه کند:

  • تزریق کورتیکواستروئید: برای کاهش فوری التهاب در آرتروز یا بورسیت
  • تزریق PRP (پلاسمای غنی از پلاکت): برای ترمیم بافتی در آسیب‌های عضلانی-تاندونی
  • تزریق هیالورونیک اسید: برای افزایش لغزندگی مفصل در آرتروز متوسط

این تزریق‌ها معمولاً تحت راهنمایی سونوگرافی یا فلوروسکوپی انجام می‌شوند تا دارو دقیقاً به محل موردنظر برسد.

 

  • روش‌های غیر دارویی مکمل

در کنار درمان‌های اصلی، برخی اقدامات خانگی و غیر دارویی نیز در کاهش درد لگن مؤثر هستند:

  • استفاده از کمپرس گرم یا سرد در ناحیه دردناک
  • اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت
  • کاهش وزن (در صورت اضافه‌وزن) برای کاهش فشار بر مفصل
  • استفاده از کمربندهای حمایتی لگن در دوران بارداری یا هنگام درد مزمن

 

  • جراحی مفصل لگن؛ آخرین راه‌حل

اگر درمان‌های غیرجراحی در کنترل درد استخوان لگن مؤثر نباشند یا در مواردی مانند شکستگی لگن، نکروز سر استخوان ران یا آرتروز پیشرفته لگن، ممکن است جراحی توصیه شود:

  1. آرتروسکوپی لگن: برای پاک‌سازی یا ترمیم ساختارهای داخل مفصل
  2. استئوتومی لگن: تغییر موقعیت استخوان برای توزیع بهتر فشار مفصل
  3. تعویض کامل مفصل لگن (Total Hip Replacement): در موارد آرتروز شدید یا ساییدگی کامل مفصل

این روش‌ها اغلب با هدف بازگرداندن عملکرد حرکتی لگن و کاهش کامل درد انجام می‌شوند و دوره نقاهت نسبتاً مشخصی دارند.

 

  • جمع‌بندی این بخش:

درمان درد لگن باید مرحله‌به‌مرحله و متناسب با علت بیماری انجام شود. بسیاری از بیماران با دارو، فیزیوتراپی لگن و تمرینات ساده بهبودی کامل می‌یابند، اما در موارد شدید، ممکن است نیاز به تزریق یا جراحی مفصل هیپ باشد.

مهم‌تر از هر چیز، تشخیص به‌موقع و انتخاب مسیر درمانی مناسب با نظر متخصص ارتوپدی یا طب فیزیکی، کلید اصلی در پیشگیری از مزمن شدن درد است.

 

7. جمع‌بندی و توصیه تخصصی؛ چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

درد استخوان لگن مشکلی است که نباید آن را ساده گرفت. از ناراحتی‌های خفیف هنگام نشستن گرفته تا دردهای شدید شبانه یا ناتوانی در راه رفتن، هر نوع درد لگن ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری پنهان باشد؛ از آرتروز لگن و التهاب مفصل هیپ گرفته تا عفونت‌های خطرناک یا شکستگی‌های پنهان.

در این مقاله، با دلایل اصلی، علائم کلیدی، روش‌های تشخیص و بهترین شیوه‌های درمان درد لگن در زنان و مردان آشنا شدید. حال نوبت آن است که بدانید چه زمانی این درد زنگ خطر جدی است و باید هرچه زودتر به پزشک متخصص ارتوپد یا طب فیزیکی مراجعه کنید.

 

  • هشدار: این علائم را نادیده نگیرید!

اگر هر یک از علائم زیر را تجربه می‌کنید، مراجعه به پزشک را به‌هیچ‌وجه به تعویق نیندازید:

  • درد لگن هنگام خواب یا شب‌ها که خواب شما را مختل می‌کند
  • ناتوانی در ایستادن یا راه رفتن بدون درد
  • تب، لرز، بی‌حسی یا گزگز همراه با درد لگن
  • تورم، کبودی یا تغییر شکل در مفصل لگن یا اطراف آن
  • سابقه سقوط، ضربه یا تصادف همراه با درد لگنی
  • درد لگن در بارداری که زندگی روزمره شما را مختل کرده
  • درد مزمن لگن در مردان همراه با مشکلات ادراری یا جنسی

در چنین شرایطی، هر تأخیر در درمان می‌تواند باعث پیشرفت بیماری و افزایش احتمال نیاز به جراحی شود.

 

  • به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

برای بررسی و درمان اصولی درد استخوان لگن، مراجعه به یکی از پزشکان زیر پیشنهاد می‌شود:

  • متخصص ارتوپدی برای بررسی مشکلات استخوانی، مفصلی و آرتروز
  • متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی برای درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی لگن
  • متخصص زنان در صورت وجود درد لگن ناشی از کیست، اندومتریوز یا بارداری
  • متخصص اورولوژی برای دردهای لگنی در مردان با علائم پروستاتی یا عفونت‌های ادراری
  • فیزیوتراپیست‌های حرفه‌ای جهت اجرای تمرینات اصلاحی و تکنیک‌های تسکینی

 

  • توصیه نهایی: تشخیص درست، درمان مؤثر

اگر شما یا یکی از عزیزانتان با درد لگن هنگام نشستن، راه رفتن یا خوابیدن مواجه هستید، مهم‌ترین قدم، تشخیص علت اصلی درد و انتخاب درمان متناسب با شرایط بدنی و سبک زندگی‌تان است.

پیشنهاد ما این است که با پزشکان با‌تجربه و مراکز تخصصی تشخیص و درمان درد لگن مشورت کنید؛ جایی که امکان بررسی دقیق با ام‌آر‌آی لگن، سونوگرافی، معاینه بالینی و آزمایش‌های تکمیلی وجود دارد. اگر به‌دنبال یک رویکرد علمی، غیرتهاجمی و مؤثر هستید، تیم تخصصی ما و مرکز درمانی ما آماده راهنمایی و درمان شماست.

همین امروز با مشاوران ما تماس بگیرید، مسیر درمان را زودتر آغاز کنید و از زندگی بدون درد دوباره لذت ببرید.