درمان گرفتگی عضلات پهلو: هر آنچه لازم است بدانید
گرفتگی عضلات پهلو، گاهی ناگهانی و شدید ظاهر می‌شود؛ دردی که رمقِ حرکت را از بدن می‌گیرد و نشانۀ این است که بدن از درون فریاد می‌زند. این درد ساده، اگر نادیده گرفته شود، عواقب خطرناکی به دنبال خواهد داشت. گرفتگی‌های مکرر یا طولانی در ناحیۀ پهلو، گاهی علامتی از بیماری‌های جدی مانند: سنگ کلیه، مشکلات کبدی، آسیب‌های عصبی یا حتی اختلالات ستون فقرات است. بی‌توجهی به این دردها، مسیر را برای بروز آسیب‌های جبران‌ناپذیری باز می‌کند.
این گرفتگی دلایل مختلفی دارد؛ از کمبود آب بدن و فشار بیش از حد عضلانی گرفته تا مشکلات التهابی یا بیماری‌های داخلی. در این مقاله، به بررسی دقیق انواع علل و درمان گرفتگی عضلات پهلو می‌پردازیم و روش‌های خانگی مؤثر برای درمان و مدیریت این مشکل را آموزش خواهیم داد. همچنین در انتها به معرفی بهترین متخصص گرفتگی عضلات برای درمان اصولی این عارضه می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه میخوانید:
گرفتگی عضلانی یا اسپاسم عضلانی، نوعی گرفتگی به اجبار و غیرارادی است؛ که در ماهیچه‌ها و عضلات بدن اتفاق می‌افتد. گرفتگی عضلانی گاهی باعث درد غیرقابل‌تحمل و شدیدی در عضلات بدن از جمله: پهلو، پا، دست و دیگر عضلات بدن می‌شود.
گرفتگی عضلانی بیشتر در ماهیچه‌ها و عضلاتی اتفاق می‌افتد که دو مفصل از آن‌ها عبور می‌کند یا به دو مفصل متصل هستند. از طرفی عضلات پهلو، شکم، بازو، کمر، قلب و قفسه سینه، پشت ساق پا و ماهیچه‌های کف دست جزء این دسته از عضلات هستند.
به طور عمده گرفتگی عضلات پهلو و دیگر عضلات، به سه شکل خود را نشان می‌هد:
- قسمتی از عضله را درگیر می‌کند.
- تنها یک عضله را درگیر می‌کند.
- دسته‌ای از عضلات را درگیر می‌کند.
خوشبختانه امروزه برای درمان این گرفتگی، روش‌های مختلفی وجود دارد. انواع روش‌های پزشکی، خانگی و سنتی، برای رفع گرفتگی عضلات مورد استفاده قرار می‌گیرند. ما در این مقاله به طور جامع و کامل این موضوع برای شما عزیزان شرح می‌دهیم.
گرفتگی عضلانی، در بیشتر مواقع بعد از گذشت چند دقیقه رفع می‌شود. اگر شما نیز دچار گرفتگی عضله شده‌اید، ابتدا فعالیتی که در ایجاد این عارضه موثر بوده را متوقف کنید. سپس به علت بیماری‌های زمینه‌ای مانند: مشکلات کلیوی یا کبدی و ... بیماری‌ها پرداخته و آن را درمان کنیم.
اگر استراحت کردن و بکارگیری راهکارهای خانگی، در رفع گرفتگی عضلات موثر نباشد، بهتر است از پزشک خود برای تشخیص و درمان این عارضه کمک بگیرید. پزشک با استفاده از روش‌های مختلف پزشکی به درمان بیمار کمک می‌کند.
این روش‌ها عبارتند از:
اگر سایر روش‌های درمانی برای درمان اسپاسم عضلات موثر نبود، پزشک داروهای غیراستروئیدی و شل کننده عضلات تجویز می‌کند. داروهایی مانند: باکلوفن، دیازپام، دیلتیازم، گاباپنتین، کینین، ویتامین ب‌کمپلکس و ایپروفن توسط پزشک برای بهبود گرفتگی عضلات با توجه به شرایط و علت اسپاسم فرد، تجویز می‌شود. استفاده از این داروها به طور خودسرانه برای رفع گرفتگی عضلانی پیشنهاد نمی‌شود.
گاهی پزشک برای رفع گرفتگی عضلات، فیزیوتراپی را تجویز می‌کند. فیزیوتراپ با استفاده از روش‌های فراصوت، گرم کردن و شل کردن عضلات، اسپاسم عضلانی را از بین می‌برد. همچنین علاوه بر این روش‌ها، به شما انجام تمرینات مناسب و ایمنی را آموزش می‌دهند. این تمرینات باعث تقویت و افزایش انعطاف‌پذیری عضلات شما می‌شود.
- تحریک عصب از روی پوست با روش الکتریکی
این روش برای درمان اسپاسم و درد ناشی از گرفتگی عضلات پهلو موثر است. شیوۀ درمان در این روش، مثل طب سوزنی است. در طب سوزنی نیز تحریک عصب، نحوۀ رسیدن پیام به مغز را تغییر می‌دهد که در کاهش درد موثر است.
راهکارهای خانگی مختلفی برای درمان این عارضه وجود دارد. انجام این روش‌ها، برای تسکین گرفتگی عضلانی توصیه می‌شود. اگر دچار این عارضه هستید، ابتدا فعالیت‌ها و کارهای روزمرۀ خود را متوقف کنید. با استراحت کردن در خانه و بکارگیری روش‌های خانگی، گرفتگی عضلۀ پهلو را درمان کنید. قبل از انجام این روش‌ها برای جلوگیری از عوارض احتمالی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
این روش‌ها عبارت‌اند از:
- کمپرس سرد
گاهی، سرمادرمانی یا استفاده از کمپرس سرد، برای رفع اسپاسم عضلات بسیار موثر است. برای انجام این روش ابتدا یک پک یخ یا کیسۀ سرد را تهیه کنید. سپس به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه روی عضله‌ای که دچار گرفتگی شده بگذارید. حتماً یخ را درون پارچه یا حوله‌ای نازک قرار دهید تا به پوست شما به طور مستقیم برخورد نداشته باشد. این روش را در سه روز اول گرفتگی عضلات، برای رفع علائم تکرار کنید. زیرا با بی‌حس کردن و جلوگیری از تحریکات عصبی، باعث کاهش درد و تورم عضله می‌شوید.
- کمپرس گرم
قرار دادن کمپرس گرم نیز در درمان این عارضه موثر است. زیرا گرما سرعت جریان خون و رسیدن مواد مغذی به ناحیۀ آسیب دیده را افزایش می‌دهد. برای انجام این روش، ابتدا یک کیسه آب گرم را تهیه کنید. چند مرتبه در روز، روی عضلۀ اسپاسم شده به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه قرار دهید. بهتر است بعد از انجام گرمادرمانی برای کاهش ورم و التهاب عضلۀ آسیب دیده، از کمپرس سرد استفاده کنید. زیرا گرما برای کاهش درد مفید است، ولی گاهی التهاب و تورم را بدتر می‌کند، اما یخ در کاهش ورم موثر است.
- رفع اسپاسم با ماساژ
ماساژدرمانی از بهترین روش‌ها برای رفع اسپاسم عضله‌ها است. ماساژ با وارد کردن کشش به عضلات، جریان خون را افزایش می‌دهد و باعث رفع گرفتگی عضله می‌شود. شما با ماساژ دادن عضله به طور یکنواخت، به رفع اسپاسم عضلات پهلو کمک می‌کنید. این روش را تا زمان بهبودی اسپاسم عضلات، به مدت چند دقیقه تکرار کنید.
- سونا و بخار
یکی دیگر از روش‌ها برای شل شدن عضلات، سونا یا بخار است. سونا در بهبود درد و گرفتگی عضلات بی‌نظیر است و همچنین در بقا و ماندگاری سلول‌های بدن، نقش موثری دارد. در صورتی که نمی‌توانید سونا یا بخار را انجام دهید و به آن دسترسی ندارید، دوش آب داغ، استفاده از وان آب گرم و حمام گرم نیز به بهبود گرفتگی عضلۀ شما کمک می‌کند.
- تامین ویتامین دی(D) بدن
گاهی کسانی که دچار درد عضلۀ پهلو و دیگر عضلات بدن هستند، کمبود ویتامین دی دارند. شما برای تامین این ویتامین بدن خود، باید غذاهایی مثل: ماهی، شیر و تخم‌مرغ مصرف کنید. همچنین به طور منظم برای دریافت ویتامین دی، در معرض نور خورشید قرار بگیرید.
- استراحت کردن
یکی از طبیعی‌ترین و بهترین روش‌ها، برای شل کردن و درمان گرفتگی‌های عضلات پهلو، استراحت کردن است. اگر دچار گرفتگی عضلات هستید، مقدار زیادی آب بنوشید و به عضلۀ آسیب دیده استراحت دهید. اگر ناگهانی دچار گرفتگی عضله پهلو شده‌اید، یخ را روی عضله بگذارید؛ زیرا به تسکین فوری درد کمک می‌کند. همچنین تا زمان بهبودی کامل، در خانه استراحت کنید.
دم‌کرده‌ها و دمنوش‌های قدیمی، از زمان‌های گذشته تا کنون تاثیر زیادی در درمان بیماری‌های مختلف داشته‌اند. امروزه نیز مردم مانند آن روزها، به درمان گیاهی و سنتی بیماری‌های خود رو آورده‌اند. راهکارهای گیاهی و سنتی، برای رفع اسپاسم عضلات موثر است. از جمله روش‌های درمان سنتی و گیاهی برای درمان اسپاسم عضلات پهلو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
داشتن خواص ضدالتهابی، یکی از فواید گیاه زنجبیل است. عضلات در هنگام گرفتگی ملتهب هستند؛ به همین دلیل گرفتگی عضلات با درد همراه است. مصرف روزانۀ دمنوش زنجبیل، به کاهش التهاب و گرفتگی (یا اسپاسم) عضله کمک می‌کند. استفاده از ترکیب زنجبیل و عسل نیز خاصیت‌های زیادی برای درمان اسپاسم عضله خواهد داشت.
چای بابونه علاوه بر آرامبخش بودن، خواص ضداسپاسم، ضدالتهاب و ضدباکتریایی نیز دارد. این گیاه دارویی، دارای مقدار فراوانی اسیدآمینه‌ای گلیسین است. به همین علت چای بابونه، گرفتگی عضلات پهلو را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. در اسپاسم عضله نوشیدن ۵ لیوان در روز از دمنوش بابونه توصیه می‌شود.
زردچوبه به دلیل داشتن ماده‌ای به نام کورکومین، جزء یکی از بهترین ضدالتهاب‌های دنیا شناخته می‌شود. ترکیب زردچوبه به همراه آب و عسل جزء یکی از موثرترین روش‌های گیاهی برای درمان گرفتگی‌های عضلات پهلو و اسپاسم عصبی شناخته می‌شود.
روغن کرچک جزء یکی از روش‌های سنتی بوده که برای عملکرد سیستم گردش خون در بدن موثر است. از همین رو از روغن کرچک برای رفع گرفتگی یا اسپاسم عضلۀ پهلو و جاهای دیگر استفاده می‌شود. در این روش ابتدا روغن کرچک را حرارت دهید. پنبه‌ای را به روغن کرچک آغشته کنید و به صورت موضعی روی عضلۀ آسیب دیده استفاده کنید. چند روز به طور مداوم این روش را تکرار کنید تا نتیجۀ بهبودی گرفتگی عضله خود را ببینید.
فلفل‌هندی نیز به دلیل خواص گرمازایی، از زمان‌های گذشته برای درمان دردهای گوناگون مورد استفاده قرار می‌گرفت. طبق تحقیقات به دست آمده، ماده‌ای به نام کاپیسین در فلفل‌هندی وجود دارد. این ماده دارای خاصیت ضدالتهابی بوده و برای اسپاسم عضله موثر است. روغن زیتون و فلفل‌هندی را ترکیب کنید و روی محل آسیب دیده بگذارید. این روش باعث رفع گرفتگی عضلات پهلو، دست، کمر شده و برای کاهش درد در این قسمت‌ها موثر است.
روغن گل میخک جزء روش‌های سنتی در رفع این عارضه است. این روغن را به راحتی از عطاری‌ها تهیه کنید. برای استفاده از این روغن ابتدا آن را کمی حرارت دهید و عضله‌ای که دچار گرفتگی شده را ماساژ دهید. روغن گل میخک به دلیل خواص ضدالتهابی و ضدگرفتگی، برای درمان اسپاسم عضلات بسیار مفید است.
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. برای پیشگیری گرفتگی عضلات راهکارهایی وجود دارد که امکان بروز اسپاسم عضله را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. ما در این قسمت به راهکارهایی برای جلوگیری از گرفتگی عضلات پهلو اشاره کرده‌ایم. شما با انجام این راهکارها به کاهش بروز اسپاسم عضلات کمک خواهید کرد.
این روش‌ها درمان عبارتند از:
- نوشیدن آب
بخش زیادی از بدن انسان از آب تشکیل شده است. بخشی از آب بدن با ادرار و تعریق در اثر فعالیت‌های بدنی و ورزش کردن از بدن خارج می‌شود. کم‌آب شدن بدن، در گرفتگی عضلات موثر است. به همین دلیل شما باید برای پیشگیری از گرفتگی عضلات، روزانه حداقل ۸ لیوان آب مصرف کنید.
- کاهش مصرف قهوه
مصرف زیاد قهوه و نوشیدنی‌های دیگر که حاوی کافئین هستند، در کم‌آبی بدن موثر است. اگر شما بیش از اندازه قهوه مصرف می‌کنید، برای جلوگیری از گرفتگی عضلات پهلو و قسمت‌های دیگر، بهتر است با کاهش مصرف قهوه به پیشگیری از اسپاسم عضلات کمک کنید.
- نرمش کردن
عدم تحرک و ثابت ماندن عضلات در یک حالت، در گرفتگی عضله موثر است. بنابراین با نرمش کردن و انجام حرکت‌های ورزشی مناسب که برای تحرک عضلات مفید است، از اسپاسم عضله‌ها پیشگیری کنید. گرم کردن قبل از انجام تمرینات ورزشی و نیز انجام ورزش‌های سبک در پیشگیری از گرفتگی عضلات مفید هستند.
- مواد مغذی بدن را تامین کنید!
گاهی اسپاسم عضلات به دلیل عدم تامین مواد مغذی در بدن ایجاد می‌شود. مهم‌ترین مواد مغذی، پتاسیم و ویتامین بی هستند که تاثیر زیادی در درمان گرفتگی‌های عضلات پهلو و قسمت‌های دیگر دارند. برای اینکه شما به دلیل کمبود مواد مغذی بدن دچار گرفتگی عضلات نشوید، باید در برنامه‌غذایی خود، مصرف خوراکی‌هایی را قرار دهید که ویتامین بی و پتاسیم بدن شما را تامین می‌کنند. مصرف خوراکی‌هایی مانند: عدس، موز، جگر، گوجه فرنگی، پر زردآلو و مواد غذایی مشابه که حاوی ویتامین بی و پتاسیم هستند، برای پیشگیری از گرفتگی عضلات پیشنهاد می‌شود.
- کاهش مصرف دخانیات
مصرف دخانیات مانند: قلیان و سیگار باعث اختلال گردش خون در بدن می‌شود. کاهش گردش خون در خونرسانی ضعیف به عضله‌ها موثر است. در نتیجه فرد با اسپاسم عضلات مواجه می‌شود. شما برای پیشگیری و درمان اسپاسم عضلات پهلو، مصرف دخانیات را کاهش دهید یا به طور کامل قطع کنید.
اگر گرفتگی عضلات با علائمی مانند: درد شدید و مداوم، کاهش حس لامسه، ضعف و حالت تهوع همراه باشد، مراجعه به پزشک برای درمان گرفتگی‌های عضلات پهلو اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. اسپاسم عضلات، علل مختلفی دارد که هر کدام بر روی قسمت‌های مختلف عضلات بدن تاثیر می‌گذارند.
اسپاسم عضلات در بیشتر موارد مانند تمرینات ورزشی، حداکثر ۱۵ دقیقه طول می‌کشد. زمانی که گرفتگی عضلات دردناک و طولانی‌تر شود، حتماً برای تشخیص علت و درمان اسپاسم عضلات پهلو، به متخصص مراجعه کنید. زیرا گاهی گرفتگی عضلات نشانه‌ای از بروز بیماری‌هایی همچون: بیماری‌های کبدی، سختی شریان‌ها و کم‌خونی است.
دلایل گرفتگی عضلات عبارتند از:
مهم‌ترین علت گرفتگی عضلات پهلو، خستگی به دلیل کار زیاد و فشار به عضله است. گاهی افراد از عضلات و ماهیچه‌های خود به طور مستقیم، در فعالیت‌های کاری روزمره کمک می‌گیرند. زمانی که بیش از اندازه، از ماهیچه‌ها و عضلات بدن کار کشیده شود، عضله‌ها دچار خستگی و گرفتگی کوتاه مدت می‌شوند. این درد و گرفتگی از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد که درد زیادی را نیز به همراه دارد.
ورزش و فعالیت‌های بدنی در بروز خستگی عضلات و ماهیچه‌ها نقش زیادی دارد. گرم کردن قبل از حرکات ورزشی، نقش مهمی در کاهش گرفتگی عضلات پهلو دارد. تعریق، با ورزش کردن در هوای گرم افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل مواد معدنی با عرق کردن از بدن خارج می‌شوند. پس عرق کردن در گرفتگی عضلات پهلو و قسمت‌های دیگر موثر است.
گاهی به دلیل خونرسانی ضعیف به ماهیچه و عضلات، در عملکرد آن‌ها اختلال ایجاد می‌شود و به شکل گرفتگی عضلات خود را نشان می‌دهند. بعضی از بیماری‌ها نیز باعث خونرسانی ضعیف به عضلات می‌شوند. در نتیجه اسپاسم عضلات پهلو را افزایش می‌دهند. یکی از این بیماری‌ها که در گرفتگی عضلات تاثیر دارد، آترواسکلروز نام دارد. بنابراین درمان گرفتگی عضلات پهلوی چپ و قسمت‌های دیگر را جدی بگیرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
در این مقاله در خصوص درمان گرفتگی عضلات پهلو به تفصیل صحبت کردیم. گرفتگی عضلات پهلو اگر به موقع درمان نشود، زندگی روزمره را مختل می‌کند و زمینۀ بروز آسیب‌های جدی‌تری را فراهم می‌کند. توجه به علائم اولیه، شناسایی دقیق علت درد و انتخاب روش درمان مناسب، نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ سلامت بدن دارند. نباید اجازه داد این دردهای به ظاهر ساده، راه را برای بیماری‌های خطرناک هموار کنند. رسیدگی سریع و اصولی به این مشکل، کلید پیشگیری از عوارض طولانی‌مدت است.
کلینیک تخصصی ما با بهره‌گیری از به‌روزترین تجهیزات تشخیصی، تیم مجرب پزشکی و برنامه‌های درمانی دقیق، آمادۀ همراهی در مسیر بهبودی شماست. در این مرکز، ابتدا علت اصلی گرفتگی عضلات پهلو به‌طور کامل بررسی می‌شود و سپس با ارائه‌ی راهکارهایی هدفمند، روند درمان شما آغاز می‌شود. از مشاوره‌های تخصصی تا طراحی تمرینات درمانی و مراقبت‌های ویژه، همه چیز در اختیار شما قرار دارد تا بدون نگرانی به سلامتی کامل بازگردید. برای دریافت خدمات حرفه‌ای و بازگشت به زندگی بدون درد، همین امروز وقت مشاوره خود را رزرو کنید. سلامت شما، رسالت ماست.