درد کمر بالای لگن (چپ و راست): 12 علت + درمان سریع
وقتی درد از بالای لگن شروع میشود و تا کمر می‌رسد، یعنی بدن دارد هشدار می‌دهد که مشکلی جدی در راه است! دردی که گاهی پشت آن بیماری‌هایی مانند: التهاب عصب سیاتیک، آسیب به مفاصل، مشکلات کلیوی یا حتی اختلالات جدی‌تر پنهان شده است؛ که اگر به حال خود رها شود، گاهی به محدودیت‌های حرکتی، آسیب‌های عصبی یا ناتوانی دائمی منجر میشود.
از طرفی درد سمت چپ و راست، به یک دلیل ایجاد نمی‌شوند. در این مقاله، به‌طور کامل بررسی خواهیم کرد که درد کمر بالای لگن (چپ و راست) ناشی از چه عواملی بوده و چه روش‌های درمانی خانگی، پزشکی وجود دارد. در صورتی که با توجه به علائم ذکر شده در مقاله و بررسی‌های پزشکی، نیاز به جراحی لگن تشخیص داده شود، دکتر پنجه طلا جراحی لگن با تخصص و تجربه‌ی بالا برای ادامه روند درمان به شما معرفی خواهد شد. با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه میخوانید:
دردهای ایجاد شده در ناحیه کمر، انواع بسیار مختلفی داشته و شدت آن‌ها نیز با یکدیگر متفاوت است. دردهایی که در قسمت کمر بروز می‌کنند، چنانچه خیلی شدید نباشند، معمولاً تنها در همان قسمت کمر احساس می‌شوند.
اما به دلیل ارتباط نخاع و اعصاب مربوط به کمر، امکان دارد که درد کمر و لگن توسط اعصاب نخاعی به وجود آمده باشد. این درد به سمت کمر امتداد پیدا کرده و باعث بروز ناراحتی در این ناحیه میشود.
مشکلات مربوط به ستون فقرات، به دلیل تاثیر مهمی که بر راه رفتن افراد می‌گذارند، اهمیت بسیار بالایی داشته و باید به سرعت پیگیری شوند. برخلاف این که اغلب دردهای کمر در بالای لگن، به واسطۀ مصرف بعضی داروها و درمان‌های مراقبتی برطرف می‌شوند، اما برخی از علت‌ها مخاطره‌آمیز هستند و سلامت فرد را تهدید می‌کنند.
درد کمر در سمت چپ بالای لگن، در اثر عوامل متعددی ایجاد میشود که در این بخش به بررسی این عوامل خواهیم پرداخت:
- کشیدگی عضله
کشیدگی عضله یا رگ‌‌به‌رگ شدن رباط‌های آن، به عنوان یکی از دلایل مهم درد کمر در بالای لگن شناخته میشود. این حالت شیوع بسیار بالایی داشته و افراد زیادی را در سراسر جهان به خود درگیر می‌کند. از جمله افرادی که در معرض چنین شرایطی قرار می‌گیرند، می‌توان به افرادی که عضلاتی ضعیف دارند اشاره کرد.
البته جالب است بدانید که در برخی موارد، ورزشکاران حرفه‌ای نیز به این درد دچار می‌شوند. همچنین بلند کردن وسایل سنگین نیز فشار سنگینی را به ستون فقرات تحمیل کرده؛ که در نتیجه عضلات و تاندون‌ها در معرض آسیب قرار می‌گیرند.
- آرتروز ستون فقرات (التهاب یا آرتریت ستون فقرات)
آرتروز یکی از بیماری‌های بسیار شایع است که افراد زیادی را درگیر می‌کند. این بیماری موجب سفت شدن یا بروز درد در ناحیۀ دست و پا میشود. همچنین امکان دارد بر ستون فقرات فرد نیز اثر بگذارد. به طور کلی، ساختار ستون فقرات به گونه‌ای است که هر مهره به واسطۀ دو مفصل و همچنین توسط یک دیسک بین‌مهره‌ای، با مهره پایینی و بالایی خود اتصال پیدا کرده است.
این مفاصل به دلایل مختلف، در معرض تحلیل یا التهاب قرار می‌گیرند؛ که در نتیجۀ این تحلیل یا التهاب، فرد در ناحیه کمر در قسمت بالای لگن احساس درد خواهد کرد. درست است که بیماری آرتروز در میانسالان شیوع به مراتب بالاتری دارد؛ اما این بدان معنا نیست که افراد جوان به هیچ عنوان درگیر آرتروز نمی‌شوند. جوانانی که دارای برخی بیماری‌های مادرزادی هستند، یا به دلیل سوانح ورزشی درگیر آسیب‌های ستون فقرات شده‌اند، در سنین پایین‌تر دچار آرتروز ستون فقرات می‌شوند.
- از طرفی آرتریت عفونی بر اثر سلِ ستون مهره یا تب مالت، آرتریت خودایمن که در آقایان شایع‌تر است و التهاب تخریبی مفصل (آرتروز) نیز احتمال بروز درد را در پی دارد.
جالب است بدانید که تغییر سبک زندگی و بهبود آن، در کاهش یا حتی برطرف نمودن درد آرتروز بسیار موثر واقع میشود.
- مشکل در مفصل ساکروایلیاک
یکی دیگر از مواردی که در گروه علل درد کمر در بالای لگن قرار می‌گیرد، نقص عملکردی در مفصل ساکروایلیاک است. این مفصل همچون سایر مفاصل موجود در بدن، در اثر مواردی همچون: ضربه، ساییدگی و یا تحلیل رفتن دچار آسیب میشود. حوادثی همچون زمین خوردن و حالت‌هایی مانند: آرتروز و جراحی کمر که موجب تحلیل رفتن مفاصل می‌شوند نیز موجب اختلال در فعالیت مفصل ساکروایلیاک خواهند شد.
- تنگ بودن کانال نخاعی
از دیگر عواملی که باعث درد کمر در قسمت بالای لگن در سمت چپ میشود، تنگ بودن کانال نخاعی است. این عارضه در افراد مسن بیشتر دیده میشود اما احتمال دارد که در افراد جوانی که سابقۀ آسیب به ناحیه کمر و ستون فقرات را داشته یا کانال نخاعی باریکی دارند نیز بروز کند. علاوه بر این، بیماری‌هایی همچون: اسکولیوز و آرتروز نیز تنگی کانال نخاعی را به دنبال داشته و موجب فشار به نخاع و اعصاب می‌شوند. همۀ این موارد درد کمر و لگن را برای افراد ایجاد خواهد کرد.
- از طرفی بیرون زدگی دیسک خصوصاً در تصادفات یا به مرور زمان احتمال بروز در این ناحیه را دارد.
- تومورها
گاهی درد در ناحیۀ بالای لگن در اثر وجود تومور نیز ایجاد میشود. نخستین حالت این است که تومور در کانال نخاعی به وجود آمده و اعصاب و نخاع را به خود درگیر کرده باشد. اما در دومین حالت، غضروف‌ها و استخوان‌های موجود در ستون فقرات، دچار مشکل خواهند شد. علاوه بر این، تومورها در قسمت خارجی ستون فقرات نیز ایجاد می شوند.
سوالی که ممکن است به وجود آید این است که وجود تومور در خارج از ستون فقرات چگونه موجب درد در ناحیه کمر میشود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که اثر فشار ناشی از تومور، باعث ایجاد درد در ناحیه کمر بالای لگن شده و در نتیجه افراد را آزار می‌دهد.
- گاهی میلوپاتی‌ها (آسیب به طناب نخاعی) به دلیل فشار وجود برخی تومورها ایجاد می‌شوند، که این امر خود از دیگر علل بروز درد در این ناحیه است.
- تومورها به صورت اولیه، بافت استخوان، عضلانی و بافت ستون مهره‌ها را درگیر می‌کند. گاهی تومور اولیه در جاهای دیگر بدن(پستان‌ها، پروستات و ...) وجود دارد و به ستون فقرات متاستاز می‌دهد و باعث بروز سرطان و درد در این ناحیه میشود.
- اسپوندیلوز
حالت اسپوندیلوز یکی دیگر از شرایطی است که منجر به بروز در کمر بالای لگن در سمت چپ میشود. اسپوندیلوز به شرایطی گفته میشود که تنگ شدن فضاهای میان‌مهره‌ای را در پی دارد. این شرایط، باعث چسبیدن این فضا بر روی ریشه‌های عصبی میشود. در حالت اسپوندیلوز صرف نظر از این که دلیل آن چه بوده است، فرد درد و تحلیل ستون فقرات را تجربه می‌کند.
- شکستگی‌ها
از دیگر مواردی که باعث بروز درد کمر بالای لگن سمت چپ میشود، شکستگی مهره‌ها است. این شکستگی‌ها ناشی از ضربات مستقیم یا غیرمستقیم بوده که در افراد مبتلا به پوکی‌استخوان شیوع بسیار بالایی نیز دارد. البته تشخیص دقیق و صحیح این حالت توسط افراد عادی امکان‌پذیر نبوده و باید پس از انجام معاینات و عکس‌برداری‌های لازم توسط پزشک متخصص صورت گیرد. به علت وجود فاصله بسیار کمِ بین مهره‌ها و نخاع، شکستگی‌ها عوارض بسیار جدی به همراه خواهند داشت و باعث بروز درد در قسمت بالای لگن می‌شوند.
در برخی موارد، درد در ناحیه بالای کمر در سمت راست بروز می‌کند. علت‌هایی همچون: کشیدگی عضله، آرتروز ستون فقرات، نقص عملکرد مفصل ساکروایلیاک، تنگی کانال نخاعی، تومورها، اسپوندیلوز و شکستگی‌ها که در قسمت قبل آن‌ها را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم، باعث درد کمر بالای لگن سمت راست نیز می‌شوند. اما نکته‌ای که وجود دارد، این است که درد در این ناحیه در اثر یک عامل دیگر که مربوط به آپاندیس است نیز رخ خواهد داد.
علائم رایج آپاندیس شامل: حالت تهوع، استفراغِ همراه با درد بسیار شدید در سمت راست و پایین شکم است. اما در بعضی افراد، درد آپاندیس به جای بخش پایینی شکم در قسمت پشت و نزدیکی کلیه در سمت راست بدن بروز می‌کند. به همین علت، این افراد دردی شبیه کمردرد را تجربه می‌کنند و تصور می‌کنند که مشکل از سوی کمر آن‌ها است.
وقتی که آپاندیس دچار عفونت میشود، درد می‌گیرد و فرد باید بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کند. در غیر این صورت، آپاندیس دچار ترکیدگی شده و عفونت ناشی از آن وارد شکم میشود. این پدیده همراه با یک شوک است و در برخی موارد، منجر به مرگ افراد میشود.
روش‌های متعددی برای درمان این عارضه وجود دارد. برای مثال، استفاده از برخی بالشتک‌های مخصوص که برای کاهش درد کمر ساخته شده است، یکی از روش‌های کاهش درد کمر و لگن به شمار می‌رود. همچنین برای بهبود درد کمر در ناحیۀ بالای لگن، باید از نشستن‌های طولانی‌مدت پرهیز نمود و هر چند دقیقه یکبار کمی راه رفت.
در ادامه، به معرفی برخی دیگر از روش‌های درمانی پرداخته‌ایم:
چنانچه پس از گذشت چند هفته، درد کمر در بالای لگن بهبود پیدا نکرد، پزشک متخصص انجام فیزیوتراپی را توصیه می‌کند. همچنین پزشک توصیه‌هایی در رابطه با نحوۀ صحیح ایستادن و نشستن به بیمار ارائه می‌دهد. علاوه بر این، انجام برخی ورزش‌های ساده که موجب شل شدن عضلات ناحیه کمر می‌شوند نیز توصیه میشود. برخی دیگر از روش‌های درمانی، همچون ماساژ و انجام حرکات کششی نیز برای رفع درد توسط پزشک متخصص تجویز میشود.
یکی دیگر از راه‌های بهبود درد این ناحیه، تزریق کورتیکواستروئیدها است. این دارو در اطراف استخوان کمر تزریق میشود و درد بالای لگن را تسکین می‌دهد. همچنین داروهای کورتیکواستروئید در برخی از شرایط با داروی بی‌حسی استفاده می‌شوند. اما خوب است بدانید که تاثیر ناشی از تزریق کورتیکواستروئید، تنها برای چند هفته ماندگار است و پس از آن، مجددًا درد کمر در قسمت بالای لگن احساس خواهد شد.
نکته بسیار مهمی که درباره این داروها وجود دارد این است که نمی‌توانند درد کمر را به طور کامل درمان کنند و تزریق بیش از اندازۀ آن‌ها نیز موجب آسیب‌رسانی به کمر میشود. از این رو، به‌کارگیری این روش بیشتر از دو مرتبه در سال به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
تزریق آمپول‌های بی‌حسی موضعی، در اعصاب ناحیۀ کمر موجب کاهش درد میشود. این روش نیز همچون تزریق استروئید تنها چند هفته یا نهایتاً چند ماه ماندگاری دارد. اما برخلاف روش تزریق استروئید که تکرار آن خطراتی در پی دارد، تزریق داروی بی‌حسی هیچ خطر خاصی برای سلامت فرد نخواهد داشت.
این درمان‌ها شامل: ماساژ عضلات لگن و استخوان کمر هستند که بر روند درمان درد بسیار مفید واقع می‌شوند. معمولاً درمان‌های دستی برای تسکین این درد ناخوشایند، به صورت داخلی و خارجی انجام می‌پذیرند. درمان دستی خارجی به این صورت است که برای کشیدگی قسمت بالایی لگن از روش‌های کششی مختلف استفاده میشود. اما درمان‌های دستی داخلی به این صورت است که با استفاده از دستکش و وارد کردن یک انگشت به درون مقعد، فرایند ماساژ عضلات بالای لگن انجام میشود.
الکتروتراپی یا همان تحریک الکتریکی عصب، از طریق پوست صورت می‌گیرد. به این صورت که پدهای هدایت‌کنندۀ برق به پوست متصل شده و جریان‌الکتریکی توسط پدهای رسانا، به سوی بافت‌های آسیب‌دیده انتقال پیدا می‌کند. این روش نیز در درمان درد کمر در بالای لگن موثر واقع میشود.
این روش به عنوان یک روش جایگزین برای دارودرمانی شناخته میشود. در روش اوزون درمانی، اکسیژن بدن به واسطۀ تزریق اوزون افزایش پیدا می‌کند. تزریق اوزون در نهایت موجب کاهش دردهای مفصلی و درد مزمن بالای لگن خواهد شد.
ماساژ درمانی یکی دیگر از روش‌هایی است که باعث تسکین درد کمر در بالای لگن و عضلات اطراف آن میشود. عضلاتی که در روند ماساژ درمانی دخیل هستند، عضلات باسن، پایین کمر و عضلات سرینی هستند. جریان خون بعد از انجام ماساژ افزایش پیدا کرده و میزان انعطاف‌پذیری لازم به رباط‌ها برمی‌گردد.
بر اساس تحقیقاتی که در سال‌های اخیر انجام شده، ثابت شده است که لیزردرمانی تاثیر قابل توجهی در بهبود درد کمر در ناحیۀ بالای لگن دارد. این روش مزایای متعددی دارد که در این بخش برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
اولین مزیت لیزردرمانی، اثر ضدالتهابی آن است. اشعه‌ای که از لیزر ساطع میشود موجب کاهش درد عضلات و سفتی آن‌ها شده و فعالیت آن‌ها را به حالت عادی بازمی‌گرداند. دومین مزیت این روش، ترمیم سریع سلول است. تاثیر اشعۀ لیزر به گونه‌ای است که باعث تحریک رشد سلول‌ها شده و فعالیت آن‌ها را بهبود می‌بخشد. به علاوه، تسریع بهبود زخم از دیگر مزایای لیزردرمانی است. استفاده از اشعۀ لیزر باعث تحریک رشد فیبروبلاست‌ها میشود و روند سنتز کلاژن در بخش‌های آسیب‌دیده را با سرعت بالاتری پیش می‌برد.
انجام برخی حرکات ورزشی نیز تاثیر بسیار مهمی در بهبود این عارضه خواهند داشت. مهم‌ترین ورزش‌ها در این زمینه را در این بخش توضیح خواهیم داد:
- نخستین ورزشی که برای بهبود درد کمر در قسمت بالای لگن چپ و راست توصیه میشود، تمرینات کگل است. این حرکات بسیار مفید بوده و به عنوان رایج‌ترین روش‌های درمان درد کمر شناخته می‌شوند. از آن جایی که قسمت بالایی لگن، در دوران بارداری و زایمان دچار تغییرات و کشیدگی‌هایی میشود، تمرینات کگل برای زنانی که اخیراً زایمان کرده‌اند، بسیار موثر واقع میشود. این تمرینات موجب تقویت لگن و عضله پشتیبان‌کننده از رحم می‌شوند.
- تمرینات مربوط به شکم، دومین دسته از ورزش‌هایی است که برای کاهش و بهبود درد توصیه میشود. خوب است بدانید که حرکات ورزشی شکم باعث تقویت عضلات مورب شکم می‌شوند و این امر به بهبود درد کمر در ناحیۀ بالای لگن کمک می‌کند. برای انجام این تمرینات باید ابتدا به پشت روی یک سطح صاف بخوابید و پس از خم کردن زانوها، عضلات شکم خود را منقبض نمایید.
- سومین حرکت در این زمینه، حرکت اسکات بدون وزنه است. این حرکت موجب تقویت عضلات شده و حفظ تعادل کمر را بهبود می‌بخشد. البته برای دریافت نتیجۀ مطلوب، یعنی کاهش یا برطرف شدن درد کمر در ناحیۀ بالای کمر، باید این حرکت را به صورت مکرر انجام دهید.
- چهارمین حرکت ورزشی که برای درد کمر توصیه میشود حرکات کششی است. این حرکات موجب کشش عضلات موجود در قسمت پایین کمر، شانه و گردن می‌شوند. البته باید توجه داشته باشید که این حرکات را به صورت آرام انجام دهید تا به طور کامل موثر واقع شوند.
- گاهی حرکات کششی را در حالت خوابیده به پشت انجام دهید. نکتۀ بسیار مهمی که باید حتماً مدنظر قرار دهید این است که بین حرکات کششی استراحت کنید. زیرا در غیر این صورت، فشار زیادی به مهره‌های کمر شما وارد خواهد شد. از این رو، اگر قصد استفاده از حرکات کششی را دارید، استراحت بین تمرین را فراموش نکنید.
سخن پایانی
درد کمر بالای لگن، چه در سمت چپ باشد و چه در سمت راست، نشانه‌ای از فشار یا اختلالی در عمق بدن است که نباید نادیده گرفته شود. این دردها گاهی نتیجۀ التهاب مفاصل، مشکلات عضلانی، آسیب به اعصاب یا حتی نشانه‌ای از بیماری‌های داخلی هستند. تشخیص به موقع و دقیق، از بروز آسیب‌های ماندگار جلوگیری می‌کند و مانع از مزمن شدن درد یا ایجاد محدودیت در حرکت میشود. هرگونه تأخیر در رسیدگی به این مشکل، راه را برای عوارض جدی‌تر هموار خواهد کرد.
در کلینیک تخصصی ما، روند تشخیص و درمان این نوع دردها با دقت بالا، توسط تیمی از پزشکان باتجربه و با بهره‌گیری از جدیدترین تجهیزات پزشکی انجام میشود. پس از ارزیابی کامل، درمان متناسب با علت اصلی درد برای هر فرد به صورت اختصاصی طراحی میشود. از خدمات تصویربرداری و فیزیوتراپی گرفته تا مشاوره‌های تخصصی و طرح‌های درمانی غیرتهاجمی، همه‌چیز برای بازیابی سلامت و آرامش شما مهیا است. اگر به دنبال درمانی اصولی، ایمن و تخصصی هستید، همین امروز با کلینیک ما تماس بگیرید و اولین گام را برای بازگشت به زندگی بدون درد بردارید.