معرفی درمان قطعی آرتروز گردن
آرتروز گردن یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. این بیماری می‌تواند باعث بروز درد، محدودیت حرکتی و مشکلات جدی در کیفیت زندگی شود. درمان قطعی آرتروز گردن موضوعی است که به دنبال آن بسیاری از بیماران هستند. در این راستا، مراجعه به دکتر فوق تخصص آرتروز گردن می‌تواند گامی مؤثر در تشخیص و درمان این مشکل باشد. با توجه به پیچیدگی‌های این بیماری، راهکارهای درمانی مناسب از سوی پزشک متخصص می‌تواند به بهبود وضعیت بیماران کمک کند و آن‌ها را به زندگی سالم‌تری بازگرداند.
برای مشاوره درباره درمان آرتروز با پزشک متخصص تماس بگیرید.
یکی از متداول‌ترین پرسش‌هایی که توسط بیماران مبتلا به آرتروز مطرح می‌شود، این است که آیا آرتروز گردن درمان قطعی دارد یا برای همیشه باید با زندگی بدون درد وداع کرد!
در جواب به این پرسش پرتکرار می‌توان گفت که با توجه به پیشرفت چشم‌گیر علم پزشکی و پیدایش روش‌‌ها و تجهیزات پزشکی جدید، بهتر است با درد آرتروز گردن خداحافظی کنیم. در ادامه مقاله حاظر، ضمن معرفی مختصر این بیماری به بخشی از متداول‌ترین روشهای درمانی آن توسط پزشک می‌پردازیم:
آرتروز روندی تخریبی مربوط به غضروف‌های مفصل گردن می‌باشد که وظیفه تامین دامنه حرکتی مورد نیاز سر و گردن را بر عهده دارند. در آرتروز گردن این غضروف‌ها تحلیل رفته و استخوان‌های متصل به خود را نیز درگیر می‌گنند.
در اثر تخریب این غضروف‌ها فاصله بین مهره‌های گردن کاهش پیدا کرده و این استخوان‌ها جا به جا می‌شوند. این جا به جایی موجب شکل گیری درد شده و به مرور زمان محدودیت‌های حرکتی نیز ایجاد می‌شوند. تخریب این غضروف‌ها می‌تواند ناشی از بروز یک آسیب یا صدمه در مفصل گردن بوده و یا در اثر عفونت یا یک بیماری ثانویه ایجاد شده باشد.
همچنین لازم به ذکر است که افزایش سن اصلی‌ترین عامل شکل گیری آرتروز گردن می‌باشد. در اثر گذر زمان و بالارفتن سن، آب موجود در دیسک‌ها و غضروف‌های گردن تحلیل رفته و این غضروف‌ها شروع به کوچک‌تر شدن و کاهش حجم می‌کنند، خاصیت ارتجاعی آن‌ها نیز کم‌تر شده و خشک‌تر و آسیب پذیرتر می‌شوند. (فاکتورهایی همچون وزن ، وراثت، سطح هورمونها و بیماری‌های زمینه‌ای و ... در ابتلای فرد به آرتروز موثر هستند)
بیماری آرتروز مفصل گردن خود را به صورت علائم زیر نشان می‌دهد:
- درد خفیف و بعضا شدید در ناحیه گردن
- محدودیت در حرکت دادن مفصل گردن
- سفت شدن یا کند شدن عضلات گردن
- انتقال درد گردن به سر یا شانه‌ها
- درموارد شدید‌تر گزگز و همچنین بی‌حسی دست نیز می‌تواند از عوراض جانبی آرتروز باشد
- انقباض شانه‌ها (انگار شخص شانه‌های خود را بالا آورده و جمع کرده باشد)
- احساس خستگی و گوفتگی در گردن و شانه‌ها
- شنیدن صداهای غیر عادی از گردن به هنگام چرخاندن و حرکت دادن مفصل گردن
نکته بسیار مهم: بسیاری از افراد در مراحل اولیه آرتروز گردن علائم قابل توجهی را تجربه نمی‌کنند، این افراد درد را زمانی تجربه می‌کنند که بیماری شروع به پیشرفت کرده است.
توصیه می‌کنیم درصورت تجربه درد مزمن گردن، حتما به یک کلینیک درمانی مناسب مراجعه کرده تا اگر درد شما با ارتروز مرتبط است سریع‌تر تشخیص داده شده و آسان‌تر درمان شود.
بیماری آرتروز یک بیماری پیشرونده و مزمن بوده و در حال حاظر بهبودی صد درصدی و درمان قطعی آرتروز گردن امکان‌پذیر نمی‌باشد. اما جای نگرانی وجود ندارد زیرا روشهای درمانی بسیار متنوعی برای متوقف کردن روند تخریبی ناشی از این بیماری و برطرف کردن کامل عوارض آن به وجود آمده‌اند.
در حال حاظر منظور از درمان قطعی بیماری آرتروز گردن همان تسکین درد و التهابات موجود و همچنین متوقف کردن روند پیشرف آن می‌باشد و تمام روشهای مذکور با هدف افزایش کیفیت زندگی بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در واقع می‌توان اینگونه گفت که بیماری آرتروز درمان قطعی (بازگشت به حالت اولیه) نداشته و بیمار باید بسته به شرایط جسمی خودش با انجام یک یا مجموعه‌ای از اقدامات درمانی حاضر (که در ادامه ذکر خواهیم کرد)، درد و التهاب و همچنین آسیب‌های موجود را برطرف کرده و با تغییر سبک زندگی و انجام مراقبت‌های دائمی، این بیماری را در وضعیت خاموش خود نگاه دارد.
اعمال جراحی گزینه مناسبی برای درمان قطعی آرتروز گردن هستند اما هیچ پزشکی مستقیما درمان را با جراحی آغاز نمی‌کند. جراحی زمانی تجویز می‌شود که سایر درمان‌های متداول اثرگذاری مناسبی نداشته باشند و یا بیمار خیلی دیر و به همراه درد شدید به نزد پزشک مراجعه کرده باشد. متداول‌ترین اعمال جراحی آرتروز عبارتند از:
- جراحی دیسککتومی: در این نوع جراحی با هدف برداشته شدن فشار از روی اعصاب و نخاع ستون فقرات، بخشی از دیسک گردنی که دچار بیرون زدگی شده و بر کانال نخاعی فشار وارد می‌کند، برداشته می‌شود.
- جراحی فیوژن: این نوع جراحی که همجوشی ستون فقرات نیز نامیده می‌شود با هدف حذف کردن حرکت نسبی برخی از مهره‌های متوالی گردن انجام می‌شود. در این جراحی دو یا چند مهره متوالی را که با یکدیگر متصل کرده و حرکات اضافی آن‌ها را با هم مهار می‌کنند.
معمولا اعمال جراحی آخرین راه چاره‌ای می‌باشند که پزشکان برای درمان آرتروز گردن بیماران خود، در دستور کار قرار می‌دهند، مگر در مواردی که بیمار دچار آسیب دیدگی شدید شده یا حال وی بسیار وخیم باشد.
تزریق گاز ازون که به آن ازون تراپی می‌گویند برای تحریک و تشویق بافت آسیب دیده به بهبودی و بازسازی سریع‌تر استفاده می‌شود. پس از تزریق ازون به محل آسیب دیده، التهاب و درد ناشی از آن کاهش پیدا کرده و فعالیت سلول‌های بدن بیشتر می‌شود. ازون تراپی یکی از راهکارهای موثر در تسکین درد آرتروز می‌باشد، اما برای درمان قطعی آن (تسکین دائمی درد) کافی نبوده و باید به همراه سایر روشهای درمانی مورد استفاده قرار گیرد.
در طب جدید پزشک متخصص تلاش می‌کند تا با تجویز داروهای ضد درد و ضد التهابی برای بیمار، التهاب و تورم و درد ناشی از این دو را تسکین داده و به غضروف فرصت بیشتری برای بازیابی و ترمیم بدهد. داروهایی شیمیای که پزشک برای بیماران تجویز می‌کند می‌توانند موارد زیر باشند:
- ضد دردهای غیر استروئیدی (نظیر ناپروکسن و ایبوپروفون و غیره)
- ضد دردهای استروئیدی (نظیر داروهای مبتنی بر کورتون، داروهای هورمونی و غیره)
- شل کننده‌های عضلانی (نظیر کاریزوپرولول، سیلیکلوبنزارین و غیره که برای برطرف کردن اسپاسم‌های عضلانی تجویز می‌شوند)
یکی از موثر‌ترین اقدامات درمانی، تزریق مستقیم دارو به خود ستون فقرات گردنی است. تزریق مستقیم به دو شکل امکان پذیر می‌باشد:
- تزریق استروئیدها در فضای اپیدورال (فضای اپیدورال محل قرار گیری عصب‌ها در ستون فقرات گردنی می‌باشد)
- تزریق مستقیم داروهای استروئیدی و بی حسی در مفصل فاست (مفصل فاست یکی از مفاصل قرار گرفته در پشت گردن است)
روش پی آر پی که به آن (پلاسمای غنی از پلاکت) نیز گفته می‌شود، برای درمان و بازسازی بافت نرم بدن نظیر غضروف‌ها، عضلات، تاندون‌ها و حتی بافت استخوانی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش با تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (که از خون خود بیمار گرفته می‌شود) به موضع آسیب دیده، فرآیند‌های بازسازی و ترمیمی در بافت مورد نظر (بافت‌های غضروفی، بافت‌های عضلانی و بافت‌های عصبی و حتی بافت‌های استخوانی) را تحریک و فعال می‌کنند.
در درمان آرتروز با روش پی آر پی، پزشک متخصص پلاسمای غنی از پلاکت را به صورت مستقیم به مفاصل آسیب دیده گردن تزریق می‌کند. کاهش درد و التهاب گردن، بهبود عملکرد مفصل گردن، توقف و حتی بازسازی آسیب‌های غضروفی مفصل گردن از مهم‌ترین فواید این روش درمانی می‌باشند.
فیزیوتراپی یکی از بهترین روشهای درمانی برای تمام بیماری‌های ستون فقراتی از جمله آرتروز گردن می‌باشد، رویکرد‌های درمانی فیزیوتراپی شامل یک یا چند مورد از موارد زیر می‌شوند:
- ماساژ درمانی، بادکشی، حرارت موضعی (برای افزایش خون رسانی)، پماد‌های تسکین درد و التهاب (نظیر پیروکسسیکام)
- حرکت‌های درمانی (انجام تمرین‌هایی که موجب رهاسازی اعصاب و عضلات درگیر می‌شوند)
- حرکت‌های تقویتی (انجام تمرین‌هایی برای تقویت عضلات تاثیر گذار بر عضو آسیب دیده)
- آموزش‌های اصلاحی (نحوه صحیح خوابیدن، نشستن، برداشتن اجسام و ...)
- تحریک و تقویت بافت نرم موضع آسیب دیده با کمک دستگاه‌های فیزیوتراپی (جریان الکتریکی یا امواج فرا صوت)
ورزش در داخل آب هم به ریلکس شدن عضلات و اعصاب کمک می‌کند و هم باعث ورزیده شدن عضلات گردن می‌شود. با تقویت عضلات گردن فشار از روی دیسک‌ها و مفاصل نیز برداشته شده و درد آن‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند.
از طرفی دیگر عضلات ورزیده باعث بهبود حرکت و عملکرد مفصل گردن شده و از تخریب و فرسایش بیشتر آن پیشگیری می‌کند.
ورزش‌هایی مخصوص بیماری‌های گردن وجود دارند که با انجام دادن آن‌ها درد ناشی از آرتروز تا حدود قابل توجهی تسکین می‌یابد، می‌توانید اینگونه ورزش‌ها را از پزشک خود آموخته و منظم انجام دهید. (لازم به ذکر است که انجام این ورزش‌ها مشروط بر بیشتر نشدن درد گردن می‌باشد، درصورتی که انجام آن‌ها درد شما را افزایش می‌دهد، این ورزش‌ها مناسب شرایط پزشکی شما نیست)
از لیزر نیز می‌توان برای درمان آرتروز گردن کمک گرفت، امواج لیزر درد و التهاب موجود در مفصل گردن را کاهش داده و به انعطاف پذیری بیشتر عضلات گردن و همچنین ترمیم آسیب‌های عصبی کمک می‌کنند.
تحقیقات نشان داده‌اند که طب سوزنی توسط کاهش دادن التهابات موضعی می‌تواند در درمان آرتروز موثر باشد اما لازم به ذکر است که این رویکرد درمانی یک روش کمکی بوده و به تنهایی نمی‌تواند آرتروز گردن را درمان کند. طب سوزنی با اعمال اثرات زیر، به درمان آرتروز کمک می‌کند:
- تسکین درد با رهایی عصبی شانه‌ها
- کاهش التهاب از طریق فعال کردن سیستم ایمنی
- کاهش تنش‌ها و اسپاسم‌های عضلانی از طریق اثرگذاری بر ترشح هورمونها
- تسریع فرآیند بازسازی و درمان بافت‌ها از طریق بهبود جریان خون
کایروپراکتیک یک روش کمک درمانی متمرکز بر مشکلات، اختلالات و عوارض اسکلتی - عضلانی است که می‌تواند درمان آرتروز را ساده‌تر کرده و سرعت ببخشد. روش کایروپراکتیک شباهت بسیار زیادی با فیزیوتراپی دارد با این تفاوت که در کایروپراکتیک این خود متخصص است که به صورت دستی اقدام به اصلاح اختلالات حرکتی ستون فقرات کمری و گردنی می‌کند. به همین دلیل است که نام آن از ترکیب دو کلمه کایرو (به معنای دست) و پراکتیک (به معنای عمل) درست شده است.
در این روش کمک درمانی با استفاده از تکنیک‌های دستی (اصلاح حرکات و آموزش تمرینات توسط یک مربی متخصص) و همچنین دستگاه‌های تراپی (تحریک‌های الکتریکی با دستگاه)، دامنه حرکتی و انعطاف پذیری مفاصل و بافت نرم متصل به آن را افزایش می‌دهند، فلذا آمادگی و توان اعضای آسیب دیده افز ایش پیدا کرده و التهابات و دردهای موجود در آن‌ها نیز کاهش می‌یابند.
اقدامات علم کایروپراکتیک شامل موارد زیر می‌شود:
- ماساژ و تمرینات تقویتی
- تمرینات اصلاحی
- آزاد سازی و ریلکسیشن بافت نرم (عضلات، اعصاب، تاندون‌ها)
- اصلاح دامنه حرکتی مفاصل و دیسک‌ها و ...
- ماساژ: انجام ماساژ با خونرسانی و اکسیژن رسانی به بافت، در کاهش درد و التهاب آن کمک می‌کند و همچنین با بهبود حرکت و افزایش انعطاف پذیری عضلات عملکرد مفصل را ارتقا می‌دهد. ماساژ تنش‌های عصبی و اسپاسم‌های عضلانی گردن را نیز کاهش می‌دهد.
- کمپرس گرم: استفاده از کمپرس‌های گرم نظیر کیسه آب جوش یا هوله داغ بر روی مفصل گردن باعث افزایش گردش خون و کاهش درد و التهاب می‌شود.
- اصلاح سبک زندگی و اصلاح خواب
شغل و فعالیت: بسیاری از مشاغل هستند که به خودی خود می‌توانند موجب شکل گیری آسیب‌های فقراتی خصوصا گردنی شوند حال اگر شخصی که به آرتروز گردن مبتلاست در این گونه مشاغل فعالیت داشته باشد، قطع به یقین بیماری وی پیشرفت کرده و علائم او نیز شدید‌تر می‌شوند.
خواب: نحوه خوابیدن ما در شکل گیری و یا همچنین تشدید بیماری آرتروز گردن یک فاکتور اثر گذار است. حالت خوابیدن و همچنین بستری که روی آن می‌خوابیم بسیار پر اهمیت می‌باشند:
- حالت خواب: به هیچ عنوان نباید به صورت دمر (روی شکم) خوابید چرا که فشار مضاعفی بر گردن و شانه‌ها وارد می‌شود، بهترین حالت برای خواب حالت طاق باز (خوابیدن به پشت) می‌باشد.
- تشک و بالش: تشک و بالشی که استفاده می‌کنیم باید نه خیلی سفت و نه خیلی نرم باشد و همچنین سر و گردن و کمر را در یک راستا نگه داشته و قوس طبیعی ستون فقرات را حفظ کند.
افراد مبتلا به آرتروز گردن به هیچ عنوان نباید طولانی مدت پشت فرمان بنشینند. توصیه می‌کنیم که به ازای هر 30 دقیق رانندگی 5 دقیقه در حاشیه جاده توقف کرده و به گردن و دستان خود استراحت دهید)
عضلات دست مستقیما به ستون فقرات گردنی متصل می‌شوند لذا انجام هرگونه فعالیت یدی سنگین، فشار زیاد را از طریق این عضلات به گردن وارد می‌کند. بنابراین می‌بایست تا جای ممکن از بلند کردن، کشیدن و حتی هول دادن اجسام سنگین دوری کنید.
می‌دانیم که تغذیه در همه بیماری‌ها اثر گذار است، بنابراین می‌توان با اصلاح خوراک به درمان آرتروز گردن نیز کمک کرد. سعی کنید حتما مواد زیر را در سبد غذایی خود قرار دهید:
- امگا 3
- کلسیم
- ویتامین‌های خانواده B
- ویتامین D
- آنتی اکسیدان‌ها
- مواد خوراکی که خاصیت ضد التهابی دارند (زنجبیل، فلفل قرمز، سیر، زعفران و ...)
پزشکان گردنبند‌های طبی را (که با نام بریس نیز شناخته می‌شوند) با هدف ثابت نگاه داشتن مفصل گردن تجویز می‌کنند. این گردنبندها سر و گردن را فیکس کرده و اجازه جابجایی به آن نمی‌دهند، در نتیجه هم عضلات گردن استراحت کرده و هم فشار وزن سر تا حدودی از غضروف‌ها برداشته می‌شود و اینگونه از افزایش التهاب جلوگیری شده و بدن فرصت ریکاوری پیدا می‌کند.
تکنولوژی uic یک تکنولوژی ترکیبی درمانی می‌باشد که نام آن از ادغام سه کلمه اولتراسوند (Ultrasound)، مادون قرمز (Infrared) و کلاک پالس (Clock Pulse) تشکیل شده است. این تکنولوژی یک روش غیر تهاجمی بوده که برای درمان بیماری‌هایی همچون آسیب‌های دیسک گردن یا آرتروز گردن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این روش برای درمان از امواج فراصوت، مادون قرمز و کلاک پالس به صورت همزمان کمک گرفته می‌شود، این امواج جریان خون را در موضع مورد نظر افزایش داده و علاوه بر کاهش درد و التهاب موجود، پروسه طبیعی درمان و بازسازی بافت‌های آسیب دیده را نیز سرعت می‌بخشند. روش درمانی با تکنولوژی uic بسیار سریع، ارزان و زودبازده بوده و به درمان آرتروز گردن کمک قابل توجهی می‌کند.
برای مشاوره درباره درمان آرتروز با پزشک متخصص تماس بگیرید.
همانطور که از مقاله حاضر متوجه شده‌اید، بیماری آرتروز گردن تغییری پیشرونده و بازگشت ناپذیر اما خوشبختانه مهار شدنی می‌باشد. در علم امروز تنها چاره درمان قطعی آرتروز گردن متوقف کردن علائم و روند پیشرفت آن می‌باشد لذا توصیه می‌کنیم با مراجعه نزد یک پزشک متبحر، علائم مذکور را در مراحل اولیه آن متوقف کنید.