ورزش بعد از عمل دیسک گردن؛ تسریع روند بهبودی و جلوگیری از سفتی عضلات
پس از پایان جراحی گردن، بیمار احساس ضعف و خشکی در گردن می کند که در صورت بروز چنین مشکلاتی ورزش بعد از عمل دیسک گردن و همچنین برخی از تمرینات و حرکات فیزیکی و ورزشی ایزومتریک مخصوص گردن به افزایش میزان انعطاف پذیری ماهیچه های شانه و گردن بیمار و تقویت عضلات گردن کمک زیادی می‌نماید. انجام مراقبت های لازم طبق دستور پزشک و انجام ورزش‌های پس از جراحی دیسک گردن زیر نظر متخصص جراح و فیزیوتراپیست باتجربه نقش بسیار مهمی در روند بهبودی بیمار پس از عمل دیسک گردن با لیزر خواهد داشت.
در این قسمت از مقاله به ارئه تمرینات و حرکات ورزشی اشاره می کنیم که بیمار باید بعد از انجام عمل جراحی گردن با تائیدیه پزشک جراح خود انجام بدهد. بیمار باید دستکم روزی دو مرتبه و برای مدت 12 هفته این تمرینات و ورزش پس از جراحی دیسکوپاتی گردن را با دقت انجام بدهد.
باید به این نکته دقت کنید که در صورتیکه بعد از ماه سوم هنوز توانایی کامل برای تکان دادن شانه ها و گردن خود را ندارید ، توصیه می شود به پزشک جراح خود مراجعه نمایید.
هر فردی باید از جراح خودش ورزش مناسبش را بپرسد چون همه ورزشها برای همه افراد مناسب و بیخطر نیست. همینطور این ورزشها فقط باید توسط پزشک متخصص ارائه شود. از انجام ورزشهایی که دوستان یا افراد غیر پزشک در تبلیغات مجازی ارائه میکنند پرهیز کنید چون امکان عوارض جدی مثلا آسیب نخاع وجود دارد. در ادامه این مطلب شما را بیشتر با نحوه انجام ورزش بعد از عمل دیسک گردن و پیامدهای پس از جراحی دیسکوپاتی گردن آشنا خواهیم کرد.
انجام تمرینات مخصوص و همچنین ورزش‌های پس از جراحی دیسک گردن میتواند به بهبود شرایط کلی بیمار و کاهش عوارض بعد از عمل دیسک گردن کمک نماید. در زمان انجام تمرین های ورزشی رعایت نکات ارائه شده در زیر ضروری است :
♦ بصورت طبیعی و راحت نفس بکشید و از محبوس کردن نفس در زمان ورزش بپرهیزید.
♦ انواع تمرینات و ورزش‌های پس از جراحی دیسک گردن را به آرامی و با آرامش کامل انجام دهید و از حرکت های ناگهانی و یکهویی خودداری کنید.
♦ حرکات خود را در آینه مشاهده کنید تا از صحیح بودن وضعیت بدنی خود اطمینان کامل حاصل نمایید.
♦ از انجام هر نوعی ورزش پس از جراحی دیسکوپاتی گردن که موجب شروع احساس درد، سرگیجه ، تهوع یا تورم بشود بپرهیزید .
♦ ورزش کششی گردن
جهت انجام این تمرین کششی و ورزشی باید به شکل زیر عمل نمایید
• به آهستگی سر و گردن خود را چرخانده ، به شکلی که سر به سمت راست خم بشود
• دست چپ خود را بر روی فک و گونه چپ صورت قرار داده و اندکی فشار بیاورید تا کشش را در این ناحیه از گردن احساس نمایید.
• سر را به سمت عقب خم کرده و به طرف چپ و سمت پایین نگاه کنید
• دست چپ را بر روی سر گذاشته و به آهستگی به سر فشار بیاورید .
ده مرتبه این ورزش بعد از عمل دیسک گردن را انجام داده و سپس این حرکت کششی را برای سمت مخالف تکرار نمایید.
♦ فشار آوردن به چانه
جهت انجام این حرکت و تمرین ورزشی باید طبق مراحل زیر اجرا بشود :
• بر روی یک صندلی نشسته و یا بصورت ایستاده قسمت پشت سر و ستون فقرات خود را به یک دیوار گذاشته تا در وضعیت مناسب قرار بگیرید ، اکنون چانه خود را به کف دست فشار دهید و تلاش کنید قسمت پشت گردن‌تان را به دیوار یا پشتی صندلی قرار بدهید .
• مجددا به موقعیت ابتدایی شروع حرکت بازگردید
• روزانه به تعداد 10 مرتبه این تمرین را تکرار نمایید.
♦ حرکت کشش گردن به اطراف
این ورزش و حرکت کششی باید به صورت زیر انجام بشود :
• بر روی یک صندلی نشسته و یا در وضعیت ایستاده شانه و بازوی سمت راست خود را به سمت پایین و زمین رها کنید ، اکنون دست چپ خود را بر روی سر قرار داده و به آهستگی سر را به سمت چپ بدن بکشید تا ماهیچه های سمت راست گردن تحت کشش قرار بگیرند .
• برای مدت ۳۰ ثانیه در این وضعیت مکث کرده و مجددا به نقطه ابتدایی حرکت بازگردید.
• در طول روز ۵ مرتبه این تمرین و حرکت کششی ماهیچه های گردن را انجام بدهید.
• این حرکت ورزشی را با سمت دیگر گردن نیز انجام بدهید.
♦ بالا کشیدن شانه ها
برای انجام این حرکت کششی باید بر طبق مراحل زیر عمل نمایید :
• تا جایی که می توانید شانه‌هایتان را به سمت بالا و تا نزدیک گوش ها به بالا بکشید.
• پس از اندکی مکث، شانه ها را در وضعیت ابتدایی شروع حرکت قرار بدهید.
• ده مرتبه در روز به تکرار ورزش‌های پس از جراحی دیسک گردن بپردازید.
♦ منقبض کردن شانه و بازو
انجام این حرکت کششی و ورزش بعد از عمل دیسک گردن بصورت زیر انجام می شود :
• در وضعیت نشسته یا ایستاده بازوها را کنار بدن قرار داده به شکلی که انگشت شست به سمت بالا باشد.
• بازوها را به سمت خارج حرکت دهید ، در همین وضعیت به عضلات کتف خود فشار بیاورید .
• به وضعیت ابتدایی تمرین بازگردید.
• روزانه برای 10 مرتبه این حرکت کششی را تکرار نمایید.
♦ کشش قفسه سینه بوسیله چهارچوب درب
جهت انجام این ورزش و حرکت کششی باید به صورت زیر عمل نمایید :
• ابتدا در زیر چهارچوب درب قرار بگیرید.
• دست ها و ساعدتان را تا شانه و کتف بالا آورده و در دو سمت چهارچوب درب قرار بدهید.
• به آهستگی به جلو خم بشوید تا کشش و انعطاف خفیفی در ناحیه قفسه سینه و حتی قسمت جلویی شانه هایتان ایجاد نمایید. جهت انجام دقیق این ورزش‌های پس از جراحی دیسک گردن باید دقت لازم را رعایت کنید تا کمر خم نشود و بدن در موقعیت صحیحی قرار بگیرد.
• این وضعیت را برای مدت 30 ثانیه حفظ نمایید
• به وضعیت ابتدایی شروع حرکت برگردید
• این حرکت کششی را 5 مرتبه در هر روز انجام بدهید.
روزانه ده مرتبه این تمرین را انجام بدهید .
♦ ورزش های ایزومتریک
معمولا پس از انجام عمل جراحی دیسک گردن حدودا ۳ الی ۶ ماه زمان نیاز است تا درمان و بهبودی کامل در قسمت دیسک آسیب دیده انجام بشود. در این دوران نقاهت به توصیه و پیشنهاد پزشک جراح بهتر است که بیمار از ورزش های ایزومتریک کششی گردن و دیگر حرکات کششی و حتی ورزش‌های پس از جراحی دیسک گردن استفاده نماید .
هرچند که زمان بهبودی کامل در بیماران مختلف کاملا متفاوت می باشد و این زمان وابسته به شرایط فیزیکی بیمار و برخی دیگر از بیماری های جانبی احتمالی بیمار دارد که می تواند طول مدت دوران نقاهت بیمار را افزایش بدهد.
انجام ورزش های فیزیوتراپی میتواند به کاهش میزان دوره نقاهت بیمار کمک نماید. به همین دلیل به تجویز پزشک پس از حدودا ۴ الی ۱۲ هفته از عمل جراحی گردن ، می توان انواع مخصوص ورزش‌های پس از جراحی دیسکوپاتی گردن و بازتوانی فیزیوتراپی را شروع کرد. انجام این قبیل حرکات کششی و فیزیوتراپی ، زمانی در حدود 6 الی 12 هفته طول می کشد .
پس از پایان عمل دیسک گردن ، چندین هفته زمان نیاز است تا بهبودی کامل در ماهیچه ها و بافت های گردن ایجاد بشود. توصیه می شود در طول دوران بهبودی پس از جراحی هیچگونه حرکت های شدید و ناگهانی انجام نشود و بسیار با احتیاط و مراقبت های ویژه حرکت نمایید.
در هفته های ابتدایی پس از جراحی دیسکوپاتی گردن نباید اجسام و وزنه های سنگین بلند کنید و حداکثر وزنه یا جسمی که میخواهید حمل کنید کمتر از چهار کیلوگرم باشد. در زمان حمل اجسام باید وزنه یا جسم در مجاورت بدن باشد تا فشار و نیروی کمتری را به ماهیچه های گردن وارد نماید.حتی پس چندین ماه بعد از عمل جراحی دیسک گردن توصیه می شود است از انجام ورزش های بسیار شدید و سنگین بپرهیزید. مناسبترین ورزش بعد از عمل دیسک گردن ، انواع ورزش های آرام و سبک می باشد
در شش هفته ابتدایی پس از عمل جراحی دیسک گردن ، شخص بیمار میتواند بر روی سطح صاف و بدون شیب به آهستگی پیاده روی کند. حتی بیمار میتواند در داخل استخر به آرامی شنا کند ولی باید بیمار از پریدن ها ، شیرجه و مواردی مشابه این حرکات شدید و ناگهانی خودداری کند. همچنین شخص بیمار باید تا هنگامیکه پزشک اجازه نداده است از انجام تمرین کششی و استقامتی دراز و نشست خودداری نماید. پس از بهبودی کامل زخم ها ، فرد بیمار میتواند طبق تائید پزشک جراح خود ، در بعضی از فعالیت‌های ورزشی شرکت نماید.
در بیشتر موارد غالبا از چهارمین هفته تا سه ماه پس از عمل جراحی، انواع ورزش بعد از عمل دیسک گردن و ورزش درمانی شروع میشود و حدودا بین شش الی دوازده هفته زمان می برد.انواع حرکات و تمرینات کششی بهمنظور افزایش میزان دامنه حرکتی و انعطاف پذیری گردن انجام می‌شوند. برخی از تمرینات کششی اغلب با انواع ورزش های ایروبیک همراه می باشند که موجب بهبود کلی شرایط بدنی فرد بیمار شده .بعضی از تمرین های استقامتی موجب بهبود و افزایش میزان قدرت و استقامت بدن بخصوص در ناحیه گردن میشود. اکثر برنامه های قدرتی و استقامتی در تسریع زمان کلی بیماری و دریافت نتایج بهتر نقش مهمی را ایفا می کنند.
این موضوع به عوامل و موارد بسیار زیادی وابسته است. اکثر بیمارانی که از شرایط سلامتی و جسمی خوبی بهره مند می باشند ،با مشورت از پزشک جراح و فیزیوتراپیست خود می توانند پس از طی دوران نقاهت و بهبودی کامل ، تقریبا به همگی فعالیت های فیزیکی و ورزشی طبیعی خود بازگردند.
در برخی از موارد ، بعضی از ورزش هایی که با برخوردهای فیزیکی مستقیم و شدید همراه هستند برای بیمار پیشنهاد نمی شود. انجام فیزیوتراپی توسط یک فیزیوتراپیست با تجربه در اکثر موارد برای این دسته از بیماران پس از جراحی دیسکوپاتی گردن پیشنهاد می شود تا تا ایجاد از آسیب های بیشتر در طول ورزش جلوگیری بشود.
به دلیل عبور دسته ایی از فیبرهای عصب های حسی و حرکتی پاها و دست از گردن ، بی‌حس شدن دست پس از جراحی دیسکوپاتی گردن احتمالا رخ می دهد . و در اغلب موارد تا سه ماه پس از انجام جراحی باز دیسک گردن به علت التهاب های ایجاد شده این عارضه بهمراه بیمار می باشد.
در صورتیکه بهمراه بی حسی دست بعد از عمل دیسک گردن ، موارد نامبرده شده در زیر نیز برای شما رخ بدهد باید سریعا به دکتر خود برای درمان این مشکل مراجعه کنید . این موارد عبارتند از :
♦ از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع
♦ تغییر ناگهانی توانایی صحبت کردن
♦ ناتوانی ناگهانی در شروع حرکت و راه رفتن
♦ افتادن و بی حسی یک صرف از صورت
♦ احساس ضعف و سستی در نیمی از کل بدن
در صورتیکه هر یک از موارد فوق بهمراه بی حسی دست بعد از عمل دیسک گردن برای شما رخ داد حتما بسرعت نسبت به درمان این عوارض اقدام نمایید.
هرچند که عمل جراحی دیسک گردن یکی از کم خطرترین عمل های جراحی در دسته عمل های مغز و اعصاب می باشد، ولی این عمل جراحی نیز بدون عوارض و خطر نیست. از مهمترین عوارض بعد از عمل دیسک گردن می توان به عارضه گرفتگی و تغییر صدا اشاره کرد. این عارضه به علت کشیدگی یکی از عصب های مربوط به حنجره در حین عمل جراحی می باشد و در بیشتر از 90 درصد موارد پس از حدودا 6 ماه برطرف می شود. ولی برای درصد اندکی از افراد این تغییر صدا شاید همیشگی باشد .
این عارضه برای اشخاصی که نیازمند صدای قبلی خود برای ادامه زندگی می باشند همانند خوانندگان بیشتر مهم و حیاتی می باشد و حتی ممکن است برای این افراد از روش های جراحی از پشت گردن استفاده بشود تا احتمال آسیب به عصب های حنجره به حداقل برسد .
از دیگر پیامدهای پس از جراحی دیسکوپاتی گردن که تقریبا بسیار نادر می باشد می توان به برخی اختلالات موقت در هنگام غذا خوردن، احساسسوزش و دردهای داخلی در گلو اشاره کرد. ولی از بدترین عوارض بعد از عمل دیسک گردن می توان به آسیب نخاعی پس از عمل اشاره کرد ، هرچند که این عارضه بسیار نادر می باشد. عارضه های نخاعی در قسمت گردن موجب ضعف و از کارافتادن دست ها و پاها و همچنین اختلال در کنترل دفع ادرار و مدفوع می شود می شود.
♦ خطرات و پیامدهای پس از جراحی دیسکوپاتی گردن :
1. انواع خونریزی در زمان جراحی و یا پس از عمل جراحی
2. نشت کردن مایع مغزی و نخاعی
3. تشکیل لخته های خونی و در نهایت آمبولی
4. آسیب به عصب ها و رگ های های اطراف محل عمل
5. عدم جوش خوردن دو مهره گردن به یکدیگر
یکی از مهمترین نکات برای طرز خوابیدن بعد از عمل دیسک گردن این است که باید بر روی تخت خواب بخوابید. هنگامیکه بصورت طاق باز بر روی کمر می خوابید بر زیر سر و زانوها بالشتی قرار بدهید تا فشار ایجاد شده به ستون فقرات را کاهش بدهد در زمان غلتیدن به چپ و راست عضلات شکم و گردن را منقبض نمایید و در وضعیتی که سر و شانه ها و حتی لگن در یک راستا باشند بغلتید.
بالشت شما باید تا حدودی بزرگ بوده و حتی اندکی زیر شانه های شما را پوشش بدهد. در بیشتر موارد بالشت های مخصوص یا بالشت هایی یا سفتی متوسط با ارتفاع حدودی 4 انگشت برای نحوه خوابیدن پس از جراحی دیسکوپاتی گردن پیشنهاد میشود. در هنگام خواب باید از گردنبند های طبی گردن مخصوص استفاده بشود.
♦ طرز خوابیدن بعد از عمل دیسک گردن برای خوابیدن به پهلو: به هر سمتی که راحت تر می باشید و عادت دارید بخوابید حال زانوها را اندکی خم نمایید و در بین زانوهایتان بالشتی قرار بدهیدبه این نکته توجه نمایید که. فضای ایجاد شده بین سر و گردن را توسط بالشت پر نمایید تا سر و گردن شما خم نشود.
با علم و آگاهی از اینکه جراحی دیسک گردن یکی از کم عوارض ترین عمل های ستون فقرات می باشد، ولی با رعایت نکات مراقبتی اشاره شده در این مقاله پس از جراحی، به تسریع روند بهبودی پس از عمل جراحی کمک می نماییم. همچنین با انجام بعضی از حرکات کششی مخصوص و ورزش بعد از عمل دیسک گردن و حتی فیزیوتراپی می توان بهترین نتیجه را از عمل جراحی دیسک گردن بدست آورد.