اطلاعاتی جامع در مورد درد کمر و لگن سمت چپ
درد کمر و لگن سمت چپ بدن یکی از شکایاتی است که می‌تواند به شدت بر عملکرد انسان در طول زندگی روزمره تأثیر بگذارد. کمردرد شکایت بسیار شایعی است، به طوری که 80 درصد از افراد در طول زندگی آن را تجربه می‌کنند. مفصل لگن موقعیت نزدیکی به ستون فقرات دارد؛ به همین دلیل، لگن آسیب‌دیده می‌تواند با علائم کمردرد خود را بروز دهد یا آسیب کمر به راحتی با درد و مشکلات لگن اشتباه گرفته شود. به علاوه گاهی اوقات، درد کمر و لگن همزمان رخ می‌دهد که زمینه برخی از بیماری‌ها و آسیب‌هاست. این دردها در اغلب موارد بر اثر سبک زندگی ناسالم، فیزیک بدنی نامناسب، اضافه وزن، آسیب‌های ورزشی و استرس ایجاد می‌شوند، اما گاهی می‌توانند نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای جدی باشند. در این مقاله توضیح می‌دهیم که علت درد بین کمر و لگن سمت چپ چیست و به راهکار‌های درمانی و اقدامات تسکینی توسط دکتر پنجه طلا جراحی لگن هم می‌پردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
علت درد کمر و لگن سمت چپ چیست؟
درد کمر و لگن، بسیار شایع است به این دلیل که در مرکز ثقل بدن قرار دارند و در معرض فشار بیش از حد در اثر حرکت دادن پاها و بدن انسان هستند. دلایل مختلفی برای درد لگن و کمر سمت چپ وجود دارد. معمولاً این درد در زمینه علل کم خطر‌تر مانند خوابیدن در حالت نامناسب، فشار بیش از حد به عضلات، نشستن طولانی مدت، زمین خوردن روی کمر و لگن (تروما) یا آسیب ورزشی است. در این موارد، استراحت و درمان به موقع، به شکل قابل توجهی درد بیمار را تسکین می‌دهد. گاهی همراه با درد کمر و لگن سمت چپ، علائم دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند به یافتن علت درد کمک کند:
- ♦درد کشاله ران
- ♦خشکی و سفتی مفاصل کمر و لگن
- ♦درد هنگام استراحت یا حرکت
- ♦مشکلات خواب
- ♦قرمزی و گرمی مفاصل
- ♦علائم عفونت در بدن مثل تب
اگرچه درد لگن و کمر سمت چپ شایع است، اما نباید آن را دست‌کم بگیرید؛ چرا که انتشار این درد می‌تواند به علت بیماری زمینه‌ای جدی باشد که نیاز به اقدامات تخصصی پزشکی دارد. بنابراین با توجه به طیف وسیع علائم همراه و علل زمینه‌ساز این درد، بهتر است به یک پزشک حاذق متخصص مراجعه کنید. پزشکان کلینیک ما می‌توانند بهترین خدمات را در این زمینه به شما ارائه کنند.
درد کمر و لگن سمت چپ در اثر کشیدگی و آسیب‌های عضلانی
کشیدگی و آسیب‌های عضلانی از جمله عوامل درد کمر و لگن سمت چپ هستند. این آسیب‌ها، در اثر کشیدگی یا پارگی در تاندون‌ها، رباط‌ها یا عضلات لگن و کمر اتفاق می‌افتند. معمولاً درد لگن و کمر ناشی از کشیدگی، به صورت ناگهانی بروز می‌کند که فعالیت موجب تشدید درد شده و با استراحت بهتر می‌شود.
علل زمینه‌ساز آسیب‌های عضلانی عبارت‌اند از:
- ♦آسیب حین ورزشی
- ♦سقوط روی لگن و کمر یا ضربه
- ♦حرکات و چرخش ناگهانی بدن
- ♦حمل وسایل سنگین
- ♦ورزش و فعالیت‌های بدنی بدون آمادگی و گرم کردن
علائم آسیب تاندون‌ها، رباط‌ها یا عضلات لگن و کمر شامل موارد زیر است:
- ♦درد و ضعف عضلانی
- ♦احساس درد هنگام لمس لگن و کمر
- ♦تورم و ادم
- ♦محدودیت دامنه حرکتی مفاصل لگن و کمر
- ♦دردناک شدن حرکات مفاصل لگن و کمر
درمان درد کمر و لگن سمت چپ در اثر کشیدگی و آسیب‌های عضلانی
معمولاً درد و علائم ناشی از آسیب‌های ماهیچه‌ای، با چند روز مراقبت و استراحت تسکین می‌یابد. بسته به شدت آسیب، درمان می‌تواند شامل استراحت کافی و مصرف داروها و در موارد شدیدتر فیزیوتراپی و حتی جراحی باشد. اگر درد شما بهبودی نداشت یا علائم به مرور زمان تشدید شد، برای بررسی‌های تشخیصی لازم و اطمینان از دریافت درمان مناسب، به یک پزشک مجرب مراجعه کنید.
استراحت، استفاده از کیسه یخ در ساعات اولیه آسیب، کشش ملایم، گرم کردن در روزهای پس از آسیب و استفاده داروهای ضد التهاب (مانند ناپروکسن و بروفن)، اقدامات درمانی لازم در آسیب‌های با شدت کم است. اگر این اقدامات منجر به بهبودی علائم شما نشد، نشان‌دهنده آسیب‌های شدیدتر مانند پارگی عضله است. در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید.
درد کمر و لگن سمت چپ در اثر کوتاهی و سفتی عضلات
عضلات خم‌کننده ران از لگن تا زانوی فرد امتداد دارند. آنها مسئول حرکت و خم کردن ران هستند. اگر این ماهیچه‌ها در سمت چپ کوتاه و سفت شوند، باعث درد کمر و لگن سمت چپ خواهند شد. کم‌تحرکی و نشستن طولانی مدت از علل بروز این اختلال است. علائم کوتاهی و سفت شدن ماهیچه‌های خم‌کننده ران شامل موارد زیر است:
- ♦حساسیت در قسمت بالایی ساق
- ♦اسپاسم عضلانی در کمر، لگن و ران
- ♦احساس درد ناحیه باسن و ران
- ♦احساس ضعف هنگام کشش زانو به سمت قفسه سینه
- ♦احساس درد شدید هنگام کشش عضلات این ناحیه
- ♦اجتناب از کارهایی مانند نشستن طولانی مدت یا پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند
- ♦حرکات کششی و تمرین‌های ورزشی
- ♦کاردرمانی و فیزیوتراپی
درد کمر و لگن سمت چپ در اثر فشار به اعصاب
گیرافتادگی عصب، یکی از علل شایع درد کمر و لگن سمت چپ است که موجب سوزن سوزن شدن، گزگز و مور‌مور شدن و گاهی بی حسی و ضعف عضو درگیر می‌شود. این ضایعه در اثر گیر افتادن اعصاب بین ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و بافت‌های اطراف به وجود می‌آید. فشار بیش از حد به عصب، منجر به اختلال عملکرد آن و درد، بی حسی و ضعف عضلات می‌شود.
دلایل گیرافتادگی اعصاب شامل موارد زیر است:
- ♦آرتروز
- ♦حرکات تکراری و فشار به لگن و کمر
- ♦ورزش
- ♦اضافه وزن و چاقی
- ♦آسیب‌های قدیمی با تشکیل بافت اسکار
در صورت اقدام مؤثر، درد گیرافتادگی عصب اغلب پس از زمان کمی بدون عارضه جدی برطرف می‌شود. اما اگر فشار روی عصب به مدت طولانی باقی بماند منجر به درد مزمن و آسیب دائمی عصب خواهد شد.
درمان درد کمر و لگن سمت چپ در اثر گیرافتادگی اعصاب
قدم اول در درمان، استراحت است؛ علاوه بر این پزشک برای کنترل درد داروهای ضد التهابی و در صورت نیاز فیزیوتراپی را برای تقویت عصب و عضله ضعیف شده تجویز می‌کند. در موارد شدیدتر به جراحی نیاز است.
یک علت جدی درد کمر و لگن سمت چپ، گیرافتادگی اعصاب انتهای نخاع (سندرم دم اسب) است. علائم شامل درد شدید ساق پا، بی حسی ناحیه تناسلی، فلج و بی‌اختیاری ادرار و مدفوع است. اگر این علائم را دارید، باید برای درمان اورژانسی به پزشک مراجعه کنید.
درد کمر و لگن سمت چپ در اثر سیاتیک (فتق دیسک)
یکی از علل مهم درد کمر و لگن سمت چپ، سیاتیک (فتق دیسک) است. سیاتیک در اثر بیرون زدن دیسک ژله‌ای بین مهره‌ها و فشار به اعصاب نخاعی مجاور اتفاق می‌افتد. با توجه به مسیر عصب سیاتیک، درد عموماً از کمر آغاز می‌شود و از لگن می‌گذرد و تا پایین زانو تیر می‌کشد؛ اگرچه درصدی از افراد ممکن است دردی را تجربه نکنند.
علائم شایع همراه با درد در بیماران سیاتیک شامل موارد زیر است:
- ♦درد ران و باسن
- ♦سوزش، گزگز و بی حسی پاها
- ♦انتشار درد تا زیر زانو
- ♦درد یک طرفه
- ♦درد پشت ساق پا
- ♦ضعف عضلانی در پاها و لگن
- ♦اختلال در راه رفتن و خوابیدن به علت درد شدید
ذکر این نکته لازم است که در موارد شدید، ممکن است فرد دچار بی‌اختیاری ادرار و مدفوع نیز بشود. در این موارد باید به صورت اورژانسی به پزشک مراجعه شود.
علل شایع درد در اثر سیاتیک عبارت‌اند از:
- ♦حرکت و چرخش ناگهانی لگن و کمر
- ♦سقوط و ضربه به لگن و کمر
- ♦اضافه وزن و چاقی
- ♦فشار زیاد به کمر در اثر فعالیت سنگین
- ♦رانندگی طولانی مدت
- ♦مصرف سیگار
- ♦افزایش سن به دلیل کاهش انعطاف‌پذیری دیسک و ساییدگی آن
درمان درد کمر و لگن سمت چپ در اثر سیاتیک (فتق دیسک)
پزشک معمولاً برای درمان سیاتیک در اولین گام، استراحت مطلق با آموزش‌های ویژه را تجویز می‌کند. به علاوه برای کنترل درد حین بهبودی، داروهای شل‌کننده عضلات و ضد التهاب تجویز می‌کند. در صورت تشدید علائم و اختلال عمکرد زندگی فرد، اقدامات درمانی بعدی شامل موارد زیر است:
- ♦تمرین‌های کاردرمانی و فیزیوتراپی
- ♦تزریق کورتون در فضای اطراف اعصاب ملتهب
- ♦جراحی دیسک
گاهی بیرون‌زدگی شدید دیسک باعث تنگی کانال نخاعی شده و نخاع مستقیماً تحت فشار قرار می‌گیرد. علائم تنگی کانال نخاعی ممکن است مشابه نشانه‌های سیاتیک باشد؛ اما می‌تواند به صورت متفاوتی (در دو طرف بدن) بروز کند. به علاوه یک علامت ویژه در تنگی کانال نخاعی، لنگش کمی بعد از راه رفتن است.
درد کمر و لگن سمت چپ در اثر آسیب مفصل ساکروایلیاک
حلقه لگن متشکل از سه استخوان است؛ مفصل ساکروایلیاک دربرگیرنده استخوان‌های لگن است و محل انتقال فشار بالا تنه به لگن و بخش پایینی بدن است. آسیب و اختلال عملکرد این مفصل، یکی از علل درد در این بیماری است که نشستن را برای فرد عذاب‌آور می‌کند. این درد معمولاً با فعالیت و حرکت مانند بالا رفتن از پله‌ها تشدید می‌شود.
درمان درد کمر و لگن سمت چپ در اثر آسیب مفصل ساکروایلیاک
تسکین درد و بازگشت حرکات طبیعی لگن، هدف پزشک در درمان اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک است. گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر است:
- ♦استراحت و استفاده از کمپرس سرد و گرم
- ♦داروهای مسکن و ضد التهابی
- ♦تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی برای تقویت عضلات کمر و لگن
- ♦تزریق کورتون در مفصل
- ♦جراحی در موارد شدید
درد کمر و لگن سمت چپ در اثر آرتریت
بروز آرتریت (التهاب مفصل) در مفاصل لگن و کمر عامل شایع درد کمر و لگن سمت چپ است. آرتریت در زمینه ساییدگی مفصل با افزایش سن (که آتروز نامیده می‌شود)، عفونت و بیماری‌های روماتیسمی رخ می‌دهد.
علائم رایج آرتریت عبارت‌اند از:
- ♦درد لگن و کمر با انتشار به کشاله ران
- ♦گرمی، تورم و قرمزی مفصل
- ♦خشکی و سفتی مفاصل
- ♦کاهش دامنه حرکت مفصل
- ♦دردناک شدن حرکت مفصل
آرتریت شدید با تحت فشار قرار دادن اعصاب می‌تواند علائم گیرافتادگی عصب و سیاتیک را نیز تقلید کند.
درمان درد کمر و لگن سمت چپ در اثر آرتریت
هدف درمانی آرتریت، بهبودی علائم و برگرداندن عملکرد مناسب مفصل است. بسته به عامل زمینه‌ساز آرتریت، پزشک درباره گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر تصمیم می‌گیرد:
- ♦تجویز مسکن، داروهای ضد التهاب و مکمل‌های غذایی
- ♦داروهای ضد روماتیسمی برای کنترل و سرکوب سیستم ایمنی بدن
- ♦فیزیوتراپی و کاردرمانی با هدف تقویت مفاصل و بهبود انعطاف و دامنه حرکت مفصل
- ♦درمان مکمل مانند ماساژ و طب سوزنی
- ♦جراحی
درد کمر و لگن سمت چپ در اثر اسپوندیلیت آنکیلوزان
نوع شایع التهاب مفاصل ستون فقرات، اسپوندیلیت آنکیلوزان است. معمولاً درد کمر و لگن سمت چپ، از اولین علائمی است که فرد مبتلا به این بیماری تجربه می‌کند. علائم دیگر شامل موارد زیر است:
- ♦درد و خشکی صبحگاهی در مفصل لگن و کمر
- ♦تب درجه پایین
- ♦از دست دادن اشتها
- ♦احساس کسالت و بدحالی
در صورت عدم درمان به موقع برای کنترل بیماری، ستون فقرات فرد در اثر التهاب طولانی مدت خشک شده و حرکات طبیعی کمر مختل می‌شود.
درمان درد کمر و لگن سمت چپ در اثر اسپوندیلیت آنکیلوزان
درمان این بیماری فقط باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود. درمان شامل حرکات ورزشی و فیزیوتراپی، مسکن‌ها، داروهای ضد التهاب و سرکوب‌کننده‌های سیستم ایمنی و با هدف کنترل و کند کردن روند بیماری است.
درد کمر و لگن سمت چپ در زمینه بیماری اعضای داخلی
گاهی منشأ درد در حقیقت از اعضای داخلی ناحیه شکم و لگن است. اعضای داخلی این نواحی در اثر عفونت، التهاب یا بیماری‌ها می‌توانند منجر به درد کمر و لگن سمت چپ شوند. این اندام‌ها عبارت‌اند از:
- ♦دستگاه ادراری شامل کلیه‌ها، مجاری ادراری و مثانه
- ♦دستگاه گوارش شامل روده‌ها و پانکراس
- ♦رحم، تخمدان‌ها و واژن
برای مثال، سنگ کلیه در سمت چپ می‌تواند باعث درد شدید پهلو و انتشار آن به سمت لگن و کمر سمت چپ شود. درد لگن و کمر یک‌طرفه می‌تواند از علامت‌های کولیت اولسراتیو (بیماری التهابی مزمن روده بزرگ) باشد. علائم دیگر این بیماری شامل درد شکم، مشکلات گوارشی، کاهش وزن، خستگی و مدفوع خونی است. آندومتریوز یا فیبروم رحم نیز می‌تواند باعث درد لگن و کمر یک‌طرفه شود.
درد کمر و لگن سمت چپ در زمینه نوروپاتی دیابتی
این اختلال می‌تواند باعث کمردرد و درد لگن در یک طرف بدن شود. علائم دیگر شامل ضعف عضلات پا، تحلیل رفتن عضلات پا، احساس یخ کردن اندام‌ها و درد عذاب‌آور و طولانی مدت است.
چه زمانی برای درد کمر و لگن سمت چپ به پزشک مراجعه کنم؟
در صورتی که هر کدام از علائم زیر را در کنار درد مشاهده کردید، باید فوراً برای اقدامات اورژانسی به پزشک مراجعه کنید:
- ♦بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
- ♦ضعف و فلج یک یا هر دو پا
- ♦اختلال حسی و بی حسی یک یا هر دو پا
- ♦اختلاف قابل بین دو پا مانند تحلیل رفتن عضلات یک پا
- ♦تغییر فرم لگن و کمر مانند ناتوانی در صاف ایستادن
به علاوه اگر در حال تجربه علائم خفیف‌تری هستید که با درمان‌های خانگی و گذر زمان علائم شما بهبود نیافته یا تشدید شده است، باید به یک پزشک حاذق مراجعه کنید.
سخن پایانی
درد کمر و لگن سمت چپ علامت شایعی است که می‌تواند انجام فعالیت‌های روزانه را دشوار و زندگی شما را مختل کند. این درد از علائم شایع بسیاری از مشکلات زمینه‌ای کم‌اهمیت است؛ اما همان‌طور که با هم مرور کردیم، گاهی در زمینه بیماری‌های جدی رخ می‌دهد. در این مقاله به علل درد بین کمر و لگن سمت چپ پرداختیم و به صورت مختصر در مورد درمان این عوامل صحبت کردیم. با توجه به طیف وسیع علل این بیماری و اینکه بدون درمان، برخی از علل می‌توانند منجر به ناتوانی دائمی افراد شوند، تشخیص و درمان به موقع اهمیت ویژه‌ای می‌یابد.