همه چیز درباره اسپاسم عضلانی پهلو
در این مقاله به موضوع اسپاسم عضلانی پهلو می‌پردازیم. آیا تا به حال حین ورزش یا یک فعالیت شدید دچار گرفتگی پهلو شده‌اید؟ این عارضه غیر ارادی که معمولاً با درد و سفتی و محدودیت حرکت همراه است گاهی به صورت موقت و گاهی مزمن بروز می‌کند و ظاهراً ساده به نظر می‌رسد؛ اما باید بدانید و آگاه باشید که گاهی این عارضه نشان دهنده مشکلات مختلفی در بدن است و تا به پزشک مراجعه نکنید قادر به حل این مشکلات نیستید. متخصص گرفتگی عضلات با دانش و تجربه خود علت اصلی را تشخیص و بهترین راهکار درمانی را ارائه می‌دهد و به بسیاری از سؤالات‌تان از جمله آیا این بیماری نشان از بیماری خاصی در بدن دارد؟ آیا این بیماری به تشخیص بیماریهای دیگر کمک می‌کند؟ و ... پاسخ می‌دهد. ما نیز در این مقاله به این سؤالات پرداخته‌ایم و شما را با ابعاد مختلف این عارضه آشنا می‌کنیم پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
برای مشاوره درباره اسپاسم عضلانی با پزشک متخصص تماس بگیرید.
اسپاسم عضلانی پهلو چیست؟
اسپاسم عضلانی پهلو یا گرفتگی عصبی عضلات پهلو به انقباض ناگهانی و غیر ارادی عضلات در ناحیه پهلو گفته می‌شود. اسپاسم، معمولاً در یک یا چند ماهیچه اتفاق می‌افتد و از چند ثانیه تا 15 دقیقه طول می‌کشد تا برطرف شود. گرفتگی عصبی عضلات می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. گاهی درد ناگهانی را احساس می‌کنید و سریعاً انقباض برطرف می‌شود. اما برخی اوقات این انقباضات بسیار دردناک هستند و مدام تکرار می‌شوند و زندگی روزمره را دچار اختلال می‌کنند. در واقع وقتی اعصاب کنترل‌کننده عضلات دچار اختلال و عملکردشان غیر طبیعی می‌شود اسپاسم شکل می‌گیرد. هر قدر سیستم عصبی پهلو بیشتر تحت فشار باشد گرفتگی نیز شدیدتر است که با لمس ناحیه مورد نظر می‌توانید این انقباضات و سفت شدن عضله را کاملاً حس کنید.
بسیاری اوقات اسپاسم عضلانی، جدی نیست. اما اگر اسپاسم عضلات پهلو به طور مکرر رخ می‌دهد و با علائمی همچون درد شدید، تورم یا قرمزی همراه است یا اگر اسپاسم با فعالیت‌های روزمره تداخل دارد باید به پزشک مراجعه کرد؛ چون گاهی علت آن وجود مشکلی در گردش خون یا بیماری زمینه‌ای همچون بیماری کبدی است.
اسپاسم عضلات پهلو چه علائمی دارد؟
علائم اسپاسم عضلانی به صورت ناگهانی بروز می‌کند که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
درد ناگهانی و شدید: این درد می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و معمولاً هنگام فعالیت بدنی شدید مانند دویدن، ورزش یا خم شدن ایجاد می‌شود.
سفت شدن عضلات: عضلات پهلو در هنگام اسپاسم بسیار سفت و منقبض می‌شوند.
تورم عضلات: گاهی عضلات متورم و بزرگ‌تر می‌شوند و حالت آبکی پیدا می‌کنند.
تشدید درد با حرکت: هرگونه حرکت یا فشار روی عضله مورد اسپاسم قرار گرفته درد را افزایش می‌دهد.
احساس گرمی: گاهی عضلات گرم‌تر از حالت معمولی می‌شوند و احساس گرمی می‌کنید.
احساس سردی: گاهی احساس سردی در عضلات پیش می‌آید.
در برخی موارد گرفتگی پهلو با علائم دیگری نیز همراه می‌شود که به تشخیص علت اصلی کمک می‌کند که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم؛
تند شدن تنفس: به دلیل درد و ناراحتی، ممکن است تنفس تند شود.
تعریق: بدن ممکن است در پاسخ به درد و فعالیت بدنی، عرق کند.
احساس خستگی: پس از اسپاسم، ممکن است احساس خستگی و کوفتگی کنید.
دلایل بروز اسپاسم عضلانی پهلوی چپ و راست
اسپاسم عضلانی پهلوی چپ و اسپاسم عضلانی پهلو راست هر دو یک تجربه رایج هستند که اغلب در حین فعالیت‌های بدنی شدید رخ می‌دهند. درد در هر دو سمت ناگهانی و شدید است و باعث ناراحتی و قطع فعالیت شما می‌شود. از جمله دلایل اصلی اسپاسم عضلانی چپ و راست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛
- کمبود آب: بدن هنگام فعالیت بدنی شدید به آب زیادی نیاز دارد. کمبود آب می‌تواند باعث گرفتگی عضلات شود.
- تنفس نادرست: تنفس سطحی و ناکافی می‌تواند اکسیژن‌رسانی به عضلات را کاهش دهد و باعث اسپاسم شود.
- گرم کردن ناکافی: شروع ناگهانی فعالیت بدنی بدون گرم کردن بدن، می‌تواند عضلات را غافلگیر کند و اسپاسم ایجاد شود.
- کمبود مواد معدنی: کمبود برخی مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم و منیزیم می‌تواند باعث گرفتگی عضلات شود.
- مشکلات گوارشی: در برخی موارد، گرفتگی پهلو می‌تواند به دلیل مشکلات گوارشی مانند نفخ یا سوء هاضمه باشد.
ارتباط اسپاسم پهلوی چپ با بیماریهای مزمن
اسپاسم پهلوی چپ با بیماری خاصی مرتبط نیست؛ اما گاهی ممکن است بیشتر از حد معمول رخ دهد در این صورت پزشک به بیماریهای زیر شک می‌کند؛
- اختلالات گوارشی: مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) می‌تواند درد شکمی و اسپاسم عضلانی در ناحیه پهلو را ایجاد کند.
- مشکلات کلیوی: سنگ کلیه یا عفونت کلیه باعث درد شدید در پهلو و اسپاسم عضلانی در این ناحیه می‌شود.
ارتباط اسپاسم پهلو راست با بیماریهای مزمن
اسپاسم پهلوی راست به طور خاص با یک بیماری مرتبط نیست، اما گاهی که بیشتر از حد متداول رخ می‌دهد ممکن است پزشک به موارد زیر شک کند:
- اختلالات گوارشی: مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) باعث درد شکمی و اسپاسم عضلانی در ناحیه پهلو می‌شود.
- مشکلات کلیوی: سنگ کلیه یا عفونت کلیه باعث درد شدید در پهلو و اسپاسم عضلانی می‌شود.
- بیماریهای کبدی: بیماریهای کبدی از جمله هپاتیت یا سیروز کبدی باعث درد در ناحیه بالای شکم و اسپاسم پهلو می‌شوند.
تأثیر اسپاسم عضلات پهلو بر سایر اعضای بدن
اسپاسم عضلات پهلو (Pectoralis muscle spasm) به خودی خود بر سایر اعضای بدن تأثیر مستقیم ندارد. این عارضه معمولاً به اثر فعالیت‌های شدید بدنی، کمبود آب، مواد معدنی یا به دلیل عدم گرم کردن کافی قبل از انجام فعالیت‌های بدنی رخ می‌دهد و درد و ناراحتی موضعی خفیف تا شدید ایجاد می‌کند. اما با این حال، اسپاسم‌های مکرر و شدید پهلو می‌توانند بر سایر فعالیت‌های بدن به صورت غیر مستقیم مؤثر باشند که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شود؛
- تغییر در الگوی حرکتی: گاهی اوقات به دلیل دردی که اسپاسم ایجاد می‌کند فرد مجبور است تا الگوی حرکتی خود را تغییر دهد و این تغییر سبب افزایش فشار بر سایر عضلات و مفاصل بدن می‌شود.
- کاهش عملکرد: اسپاسم‌های مکرر و مداوم باعث می‌شود تا فرد نتواند در فعالیت‌های روزمره و ورزشی خود عملکرد مناسبی داشته باشد.
- استرس و اضطراب: اسپاسم‌های مکرر می‌تواند استرس و اضطراب فرد را افزایش دهد چون او نمی‌تواند به واسطه دردی که دارد فعالیت‌های روزمره خود را به درستی انجام دهد و همین استرس و اضطراب بر سلامت کلی او تأثیر می‌گذارد.
گرفتگی عضلانی پهلو را چطور درمان کنیم؟
روند درمان گرفتگی عضلات به شدت آن و تأثیر آن بر شرایط زندگی افراد بستگی دارد و به دو روش دارویی و غیر دارویی درمان می‌شود در این قسمت به درمان دارویی آن اشاره می‌کنیم؛
درمان دارویی اسپاسم عضلات پهلو
گرفتگی عضلانی پهلو معمولاً به دلیل فعالیت بدنی شدید، کمبود آب یا مواد معدنی رخ می‌دهد که می‌توان به روش‌های غیر دارویی آن را به راحتی درمان کرد؛ اما با این حال در برخی موارد پزشک برای تسکین درد و کاهش شدت گرفتگی، داروهایی تجویز می‌کند که در زیر به آنها اشاره می‌شود؛
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): این دسته از داروها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، التهاب و درد عضلات را کاهش می‌دهند.
- شل‌کننده‌های عضلانی: این داروها به شل شدن عضلات اسپاسم‌شده کمک می‌کنند.
- مکمل‌های معدنی: در صورتی که کمبود مواد معدنی مانند منیزیم یا کلسیم علت اصلی بروز گرفتگی عضلات پهلو باشد، پزشک مکمل‌های معدنی را تجویز می‌کند.
درمان غیر دارویی اسپاسم عضلات پهلو
روش‌های غیر دارویی که اغلب اسپاسم عضلانی به وسیله آنها بهبود می‌یابد موارد زیر هستند که با هم می‌خوانیم؛
- استراحت: به عضلات خود استراحت دهید.
- کمپرس گرم یا سرد: استفاده از کمپرس گرم یا سرد می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
- ماساژ: ماساژ ملایم می‌تواند به شل شدن عضلات کمک کند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات و بهبود انعطاف‌پذیری کمک کند.
آیا عامل اسپاسم عضلات پهلو می‌تواند یک بیماری جدی باشد؟
در بسیاری از موارد همان‌طور که در موارد بالا بیان شد اسپاسم عضلات پهلو بی‌ضرر است؛ اما گاهی این اسپاسم‌ها می‌توانند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشند که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم؛
- اختلالات عصبی ـ عضلانی: بیماری‌هایی همچون ام‌اس، دیستروفی عضلانی (بیماری حاد ژنتیکی که باعث تخریب یا اختلال در بافت ماهیچه‌ای می‌شود) و ALS (یا اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یک بیماری عصبی است که سلول‌های عصبی از بین می‌روند و فرد دچار مشکلات متعدد عصبی و ماهیچه‌ای و در نهایت مرگ می‌شود) می‌توانند باعث ضعف عضلانی، اسپاسم و گرفتگی شوند. این بیماری‌ها بر سیستم عصبی مرکزی و محیطی مؤثرند و باعث اختلال در انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات می‌شوند.
- اختلالات متابولیک: اختلالات متابولیک از جمله بیماری‌هایی همچون دیابت، بیماری کلیوی و بیماری کبدی، تعادل الکترولیت‌ها در بدن را بر هم می‌زنند و باعث اسپاسم عضلانی می‌شوند.
- اختلالات خود ایمنی: بیماری‌هایی همچون لوپوس و آرتریت روماتوئید به عضلات و مفاصل آسیب می‌رسانند و باعث اسپاسم و درد می‌شوند.
- اختلالات عصبی: برخی اختلالات عصبی همچون سندرم پای بی‌قرار و نوروپاتی محیطی می‌توانند باعث اسپاسم عضلانی شوند.
- کمبود مواد مغذی: کمبود مواد معدنی مانند منیزیم، کلسیم و پتاسیم می‌توانند به اسپاسم عضلانی منجر شوند.
آیا اسپاسم عضلات پهلو به تشخیص نوع بیماری کمک می‌کند؟
پزشکان می‌توانند با کمک اسپاسم عضلات پهلو نوع بیماری را تشخیص دهند که در زیر به روش تشخیص آنها اشاره می‌شود؛
- نشانه‌ای اولیه: گاهی گرفتگی پهلو اولین نشانه‌ای از یک بیماری جدی محسوب می‌شود؛ بنابراین پزشکان به بررسی بیشتری در مورد آن می‌پردازند.
- کمک به تشخیص افتراقی (یک متد تشخیص سیستماتیک در علم پزشکی): پزشکان می‌توانند با بررسی الگوهای اسپاسم عضلانی و سایر علائمی که بیمار دارد به تشخیص افتراقی بیماریهای مختلف کمک کنند.
- نظارت بر پیشرفت بیماری: پزشکان می‌توانند تغییر در شدت و فرکانس اسپاسم‌ها را زیر نظر بگیرند و با توجه به افزایش یا کاهش آنها پیشرفت یک بیماری را ثبت کنند.
روش‌های درمان اسپاسم عضلانی با کمک طب سنتی
طب سنتی برای درمان گرفتگی پهلو روش‌هایی دارد که اغلب بر اساس ایجاد تعادل در انرژی بدن و رفع انسدادها در مسیرهای مشخصی صورت می‌گیرد که بر اساس باورهای طب سنتی در بدن جریان دارند. اما از همین ابتدا بگوییم که اثربخشی این روش‌ها برای همه افراد یکسان نیست و به عوامل گوناگونی از جمله شدت اسپاسم، شرایط عمومی بدن و ... بستگی دارد و باید قبل از استفاده از این روش‌ها حتماً با پزشک خود مشورت کنید این روش‌ها تنها به عنوان مکملی در کنار درمان‌های اصلی کاربرد دارند. در اینجا به برخی از روش‌های طب سنتی برای درمان گرفتگی پهلو اشاره می‌کنیم؛
- طب سوزنی: در طب سوزنی، سوزن‌های بسیار نازکی در نقاط خاصی از بدن فرو برده می‌شوند تا جریان انرژی را تنظیم کنند و درد و اسپاسم را کاهش دهند.
- حجامت: طی این روش درمانی، برش‌های کوچکی در پوست ایجاد و مقداری خون از آن خارج می‌شود. بسیاری معتقدند با این کار سموم از بدن خارج می‌شود و جریان خون بهبود می‌یابد.
- گیاهان دارویی: برخی گیاهان دارویی از جمله زنجبیل، بابونه و گل گاوزبان دارای خواص ضد التهابی و تسکین‌دهنده هستند و در کاهش اسپاسم عضلانی مؤثرند.
- ماساژ: ماساژ به شل شدن عضلات و بهبود گردش خون کمک می‌کند.
- تغییرات در سبک زندگی: طب سنتی بر اهمیت تغذیه سالم، ورزش منظم و مدیریت استرس برای حفظ سلامتی تأکید دارد.
چه زمانی برای اسپاسم عضلات پهلو به پزشک مراجعه کنیم؟
گرفتگی پهلو در بسیاری از موارد به سرعت رفع می‌شود؛ اما اگر این عارضه با علائمی همچون موارد زیر همراه بود بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
اسپاسم‌های مکرر و شدید: اگر اسپاسم‌ها به طور مرتب و با شدت زیاد رخ می‌دهند و با استراحت بهبود نمی‌یابند به بررسی بیشتر پزشکی نیاز دارند.
اسپاسم‌ها همراه با علائم دیگر: اگر اسپاسم‌های عضلانی پهلو با علائمی مانند ضعف عضلانی، بی‌حسی، درد شدید، تب، تورم یا تغییرات در رنگ پوست همراه هستند باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عدم پاسخ به درمان‌های خانگی: اگر روش‌های خانگی مانند کشش، ماساژ، کمپرس گرم یا سرد، اسپاسم‌های‌تان را بهبود نبخشید باید به پزشک مراجعه کنید.
اختلال در فعالیت‌های روزمره: اگر اسپاسم‌ها به حدی شدید هستند که در انجام فعالیت‌های روزمره اختلال ایجاد می‌کنند باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
سؤالات متداول
- چگونه می‌توان از اسپاسم عضلات پهلو پیشگیری کرد؟
قبل و حین و بعد از ورزش به اندازه کافی آب بنوشید و بدن‌تان را هیدراته نگه دارید. قبل از اینکه فعالیت بدنی خود را آغاز کنید، بدن‌تان را به خوبی گرم کنید و هنگام ورزش تنفس عمیق داشته باشید تا اکسیژن کافی وارد بدن‌تان شود. یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و مواد معدنی مورد نیاز بدن خود را تأمین کنید. هنگام ورزش، شدت تمرینات‌تان را به تدریج افزایش دهید.
- درد پهلو سمت راست نشانه چیست؟
این درد ناشی از بیماریهای گوارشی، درد کلیه سمت راست یا بیماریهای کبدی است.
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر گرفتگی پهلو به طور مکرر رخ دهد و با علائم دیگری مانند درد شدید، تورم یا قرمزی همراه باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر اسپاسم عضلانی با فعالیت‌های روزمره تداخل دارد، بهتر است برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
- اسپاسم پهلو چگونه است؟
دردهای ناحیه پهلو اغلب از خفیف تا شدید متغیر هستند. این دردها تیز یا مبهم بروز می‌کنند و معمولاً برای لحظاتی می‌آیند اما چند دقیقه بعد ناپدید می‌شوند.
برای مشاوره درباره اسپاسم عضلانی با پزشک متخصص تماس بگیرید.
سخن پایانی
در نتیجه اسپاسم عضلانی پهلو علل گوناگونی دارد که از جمله آنها می‌توان به استرس، فعالیت بدنی شدید، بیماریهای عصبی و عوامل دیگر اشاره کرد. ما در این مقاله به علل و عوامل بروز این عارضه و نحوه درمان دارویی و غیر دارویی و درمان طب سنتی آن اشاره کردیم. همچنین به این سؤال که آیا عامل بروز اسپاسم عضلات پهلو می‌تواند بیماری جدی‌ای باشد؟ پاسخ دادیم. اسپاسم عضلات پهلو ممکن است در ظاهر ساده به نظر برسد؛ اما اگر به طور مداوم تکرار شود یا شما را از انجام فعالیت‌های روزمره بازدارد، پیشنهاد می‌کنیم مراجعه به پزشک را پشت گوش نیندازید تا از بروز عوارض جدی‌تر پیشگیری شود و درمان مؤثرتری صورت گیرد تا با آرامش خاطر به زندگی روزمره خود بازگردید. پیشنهاد ما به شما مراجعه به کلینیک ارتوپدی دیسک من است که با داشتن چهار پزشک متبحر و با تجربه می‌تواند در درمان این عارضه به شما مشاوره بدهد و در تشخیص و درمان این عارضه کمک کند.