علت صدا دادن زانو هنگام نشستن و برخاستن

براي همه ما پيش آمده كه بعد از مدتي نشستن ،وقتي زانويمان را حركت ميدهيم يا ميخواهيم از حالت نشسته بلند شويم ،به محض تغییر موقعیت ،زانوی مان صدا میدهد .صدا دادن زانو یا به اصطلاح «کریپتوس زانو» پیشامد رایجی است که در هر سن و سالی قابل وقوع است. اگر برای شما سوال شده است که علت صدا دادن زانو هنگام نشستن و برخاستن چیست؟ و بهترین دکتر زانو برای درمان و تشخیص مشکلات زانو چه کسی است؟ تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.  
 

آناتومی ساختمان مفصل زانو

علت صدا دادن زانو هنگام نشستن و برخاستن؟ در ابتدا بهتر است ساختمان مفصل زانو را بیشتر بشناسیم، سطح پایینی ران در بالا و صفحه بالایی استخوان درشت نی در پایین و استخوان ‌کشکک  که داخل غلاف عضله چهار سر رانی واقع شده و در  شیاری‌که در جلوی قسمت پایینی ران است حرکت میکند.
به همراه دو منیسک و مجموعه ای از رباطها و تاندونها در هر طرف  تشکیل دهنده مفصل زانویی هستند که هر جایی از این مفصل که دو استخوان باهم در حال تماس هستند با غضروف اشغال شده که مانع ساییدگی استخوانها روی هم بشود.
پس بین سطح پشتی کشکک و شیار پاتلوفمورال و همچنین بین پایین ران و صفحه بالایی درشت نی هم غضروف قرار دارد.
در این فضاهای مفصلی مایعی چسبناک و لغزنده به نام مایع سینویال یا مایع مفصلی وجود دارد که وظیفه اش رساندن غذا به غضروف و لغزنده کردن مفصل است.
علت صدا دادن زانو شما موقع نشستن و برخاستن را میتوانیم به دو دسته عمده تقسیم کنیم:
دسته اول: گروهی هستند که غیر از صدادادن ،زانوهایشان دیگر هیچ علامت دیگری نداشته باشند یعنی همراه با صدا دادن زانوی آنها فاقد علایم زیر است:

• ♦تورم و گرمی
• ♦درد و ناراحتی
• ♦محدودیت دامنه حرکات زانو
• ♦تغییر شکل زانو
• ♦قفل شدن زانو
• ♦خالی کردن زانو

دلایل صدا دادن زانو هنگام نشستن و برخاستن

در این گروه، علت صدا دادن زانو هنگام نشست و برخاستن دو دلیل عمده زیر خواهد بود: 

• ♦ترکیدن حباب های گاز داخل مفصل

مایع سینویال که در بالا شرح دادیم دارای عناصری گازی شکل مانند اکسیژن،نیتروژن،دی اکسید کربن و... است با خم شدن زانو با تغییری که در اندازه حجم فضای مفصل رخ میدهد فشار کم شده و این گازها از حالت محلول به حبابهای گازی شکل تغییر ماهیت میدهند و با حرکت دادن زانو این حباب ها بین اجزای اطراف مفصلی گیر افتاده می ترکند.و باعث قژ قژ زانو موقع بلند شدن میشوند.

• ♦حرکت لیگامان ها و‌کشیده شدن تاندونها و رباط ها

با حرکت دادن و تغییر موقعیت زانو،تاندونها و رباطهای اطراف مفصل،روی غضروف و استخوان مشیده و ساییده شده تولید صدا می کنند. 
اگر شما جزو این دسته هستید جای نگرانی زیادی نیست ولی در صورت تکرار حتما باید توسط یک متخصص ارتوپدی معاینه بشوید.
شما بهتر است با انجام ‌ورزشهای تقویت کننده عضله چهارسر رانی،زانوی خود را از آسیبهای بعدی محافظت کنید.
دسته دوم افرادی هستند که همراه با زانوی صدا دار،یک یا چند مورد از علایم زیر را هم دارند:

• ♦درد و ناراحتی زانو
• ♦تورم گرمی مفصل زانو
• ♦کم شدن دامنه حرکات زانو
• ♦قفل شدن زانو
• ♦خالی کردن زانو
• ♦تغییر شکل زانو 

عواملی که باعث علت صدا دادن زانو هنگام نشستن و برخاستن میشود

علت صدا دادن زانو هنگام نشستن و برخاستن  در این دسته عوامل زیر میتواند باشد:

• ♦ساییدگی کشکک زانو
• ♦سندروم پاتلوفمورال
• ♦آرتروز

ساییدگی کشکک زانو علت صدا دادن زانو هنگام نشستن و برخاستن

ساییدگی کشکک یا کندرومالاسی کشکک،بیشتر در نوجوانان و جوانانی دیده میشود که ورزشکارند و فعالیت بدنی بالا دارند و به عبارتی زیاد از زانویشان استفاده می کنند،این افراد بعد از نشستن طولانی موقع بلند شدن دچار دردی مبهم در جلو و کناره داخلی زانو میشوند.
گاهی این درد بعد از افزایش سطح و شدت تمریناتشان ایجاد میشود،این درد با خالی کردن مفصل زانو و کریپتوس یا صدا دادن زانو همراه خواهد بود و علتش افزایش حرکت کشکک روی غضروف زیرش می باشد.گاهی هم تغییر  استای ران و لگن و یا تغییر شکل دادن شیار پایین استخوان ران باعث فرسایش غضروف پشت کشکک میشود.
 

سندروم پاتلوفمورال علت صدا دادن زانو هنگام نشستن و برخاستن

شیاری که روی قسمت پایین استخوان ران و پشت کشکک قرار دارد به نام شیار پاتلوفمورال یا شیار مشککی رانی معروف است،هر عاملی باعث شود که کشکک نتواند بین این شیار حرکت کند باعث سندرم پاتلوفمورال میشود که درد،خالی کردن زانو و صدادادن زانو جزوی از این سندرم محسوب میشوند.

آرتروز علت صدا دادن زانو هنگام نشستن و برخاستن

ساییدگی مفصل زانو یا استیوارتریت زانو همان آرتروز است که برعکس دو مورد بالا بیشتر در افراد مسن شایع است، تخریب التهابی غضروف باعث نازک شدن غضروف و افزایش سطح تماس استخوان ران و ساق میشود این سایش با تشکیل زواید استخوانی اضافه در لبه های استخوانهای اطراف غضروف همراه است.
(استئوفیت)،درد و صدادادن زانو و در مراحل آرتروز پیشرفته خالی کردن و قفل شدن زانو از علامتهای مهم آرتروز مفصل زانو هستند.اگر شما جزو دسته دوم هستید که بعد از نشستن و برخاستن زانویتان صدا میدهد باید حتما به بهترین ارتوپد زانو در تهران مراجعه کنید تا با معاینه و تشخیص دقیق و شروع درمان،زانویتان را از آسیب بیشتر حفظ کنید.
 

انواع مدل های صدا دادن زانو

زانوها گاهی اوقات صداهای مختلفی می‌دهند، از جمله کرک‌کرک، کلیک یا پیچیدگی. این صداها می‌توانند ناشی از انواع مختلفی از موارد باشند. در اینجا به برخی از دلایل رایج صدا دادن زانوها پرداخته‌ام:

• ♦کرک‌کرک زانو: این صدا زمانی ایجاد می‌شود که بوبین‌های گازی که در مایع مفاصل موجود است با حرکت زانو از بین می‌روند. این موضوع معمولاً بی‌خطر است و نیازی به درمان ندارد.
• ♦صدای کلیک یا پیچیدگی: این صدا ممکن است ناشی از جابه‌جایی کوچک منیسکوس یا دیگر بافت‌های نرم در زانو باشد. اگر با درد همراه نباشد، معمولاً نگران‌کننده نیست.
• ♦اصطکاک غضروف: با ساییدگی یا آسیب به غضروف زانو، صدایی مانند اصطکاک ممکن است شنیده شود. این ممکن است نشان‌دهنده‌ی آرتروز یا مشکلات دیگر غضروفی باشد.
• ♦آسیب به رباط‌ها یا تاندون‌ها: در برخی موارد، صداهای زانو ممکن است ناشی از مشکلاتی در رباط‌ها یا تاندون‌ها باشد، مانند چسبندگی یا پارگی.
• ♦تغییرات استخوانی: تغییرات در ساختار استخوانی مانند اسپرزهای استخوانی می‌تواند باعث ایجاد صدا در زانو شود.
• ♦تجمع مایع: در برخی موارد، تجمع مایع در مفصل می‌تواند باعث ایجاد صدا شود.

روش های تشخیص مشکل در زانوها

مشکلات زانو ممکن است ناشی از آسیب‌ها، التهابات، بیماری‌های مفصلی یا سایر علل باشند. برای تشخیص دقیق علت مشکل زانو و تعیین درمان مناسب، پزشکان از متدهای مختلفی استفاده می‌کنند. در اینجا برخی از روش‌های رایج تشخیصی را آورده‌ام:

• ♦تاریخچه بیمار و معاینه فیزیکی: پزشک با پرسش سوالاتی در مورد شرایط و علائم بیمار و همچنین با معاینه مستقیم زانو می‌تواند اطلاعات اولیه‌ای در مورد مشکل بدست آورد.
• ♦رادیوگرافی (اشعه‌ X): این تست تصاویری از استخوان‌ها را نشان می‌دهد و می‌تواند نشان‌دهنده‌ی تغییرات استخوانی، مانند آرتروز، باشد.
• ♦MRI (تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی): MRI تصاویر دقیق‌تری از بافت‌های نرم (مانند غضروف‌ها، رباط‌ها و تاندون‌ها) ارائه می‌دهد و می‌تواند آسیب‌ها یا تغییراتی که در اشعه X قابل مشاهده نیستند را نشان بدهد.
• ♦آرتروسنتز: در این روش، پزشک با استفاده از سوزنی مایع موجود در مفصل زانو را جمع‌آوری و بررسی می‌کند. این روش می‌تواند در تشخیص التهابات یا مسائل دیگر مفصلی مفید باشد.
• ♦آرتروگرافی: در این روش، ماده‌ی رنگی در مفصل زانو تزریق می‌شود و سپس تصاویر اشعه X گرفته می‌شود. این تست می‌تواند کمک کند تا مشکلات غضروفی را شناسایی کند.
• ♦آرتروسکوپی: این یک جراحی تشخیصی است که در آن یک دوربین کوچک وابسته به یک سوزن وارد مفصل زانو می‌شود. پزشک می‌تواند مستقیماً به داخل مفصل نگاه کند و مشکلات را شناسایی کند.
• ♦تست‌های خون: در برخی موارد، تست‌های خون ممکن است به تشخیص بیماری‌های مانند آرتریت روماتوئید کمک کند.
• ♦تست‌های قدرت و حرکت: این تست‌ها به ارزیابی قدرت عضلات و محدودیت‌های حرکتی زانو کمک می‌کند.

درمان قطعی صدای زانو

درمان صدای زانو به طور مستقیم به علت ایجادکننده آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، صدای زانو بدون آسیب یا بیماری خاصی است و نیازی به درمان ندارد. ولی اگر صدای زانو با درد، ورم یا محدودیت حرکتی همراه باشد، باید به علت آن پرداخته و درمان مناسبی انجام دهید.
برخی از درمان‌های متداول برای مشکلاتی که با صدای زانو همراه هستند عبارتند از:

• ♦درمان‌های فیزیکی: فیزیوتراپی و تمرینات ویژه می‌تواند به تقویت عضلات اطراف زانو کمک کند و از ایجاد صدا جلوگیری کند.
• ♦وزن ایده‌آل: کاهش وزن در افراد چاق می‌تواند فشار روی زانوها را کم کند و به کاهش صدا کمک کند.
• ♦پوشیدن کفش مناسب: کفش‌هایی با پشتیبانی مناسب می‌توانند به کاهش فشار و ضربه به زانوها کمک کنند.
• ♦مکمل‌ها: برخی مکمل‌ها مانند گلوکوزآمین و کندرویتین ممکن است به بهبود حالت غضروف‌ها کمک کنند.
• ♦داروهای ضد التهاب: در مواردی که التهاب وجود دارد، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) می‌تواند مفید باشد.
• ♦تزریقات: در برخی موارد، تزریقاتی مانند هیالورونیک اسید یا کورتیکواستروئید می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
• ♦جراحی: در مواردی که مشکلات ساختاری وجود دارد و با دیگر روش‌ها بهبود نیافته است، ممکن است نیاز به جراحی، مانند آرتروسکوپی یا جایگزینی مفصل، باشد.

پزشک فوق تخصص زانو برای درمان صدا دادن زانو

برای درمان مشکلات مربوط به صدا دادن زانو، مراجعه به یک پزشک متخصص یا فوق تخصص ارتوپدی که در زمینه‌ی بیماری‌ها و آسیب‌های زانو تجربه دارد، توصیه می‌شود. پزشک فوق تخصص زانو با بررسی‌های دقیق، تشخیص دقیق‌تری از علت صدای زانو ارائه می‌دهد و بر اساس آن، درمان مناسبی را توصیه می‌کند.

مراحل مراجعه به پزشک فوق تخصص زانو:

• ♦معاینه اولیه: پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار، علائم و انجام معاینه فیزیکی، اطلاعات اولیه‌ای را برای تشخیص به دست می‌آورد.
• ♦انجام تست‌ها و آزمایش‌های تخصصی: برای تشخیص دقیق‌تر، ممکن است پزشک انجام تصویربرداری‌هایی مانند MRI یا اشعه X، و یا آزمایشات خونی را توصیه کند.
• ♦تشخیص و توصیه درمانی: بر اساس نتایج به دست آمده، پزشک ممکن است درمان‌های مختلفی از جمله فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب، تزریقات، یا در موارد پیچیده‌تر، جراحی را توصیه کند.
• ♦پیگیری و مدیریت بلندمدت: درمان مشکلات زانو ممکن است نیاز به پیگیری‌های مداوم و برنامه‌ریزی برای مدیریت بلندمدت داشته باشد.

نکات مهم برای مراجعه به پزشک:

• ♦تهیه یک لیست از تمام علائم و سوالات: این کار به پزشک کمک می‌کند تا تصویر دقیق‌تری از وضعیت شما به دست آورد.
• ♦داشتن اطلاعات در مورد سابقه پزشکی: اطلاعات در مورد بیماری‌های قبلی، داروهای مصرفی و جراحی‌های انجام شده می‌تواند مفید باشد.
• ♦پیگیری دقیق توصیه‌های پزشک و انجام دادن تمرینات توصیه شده: همکاری با پزشک و تعهد به روند درمان برای بهبودی مؤثر است.

اگر صدای زانو با درد یا محدودیت حرکتی همراه است، بهتر است بدون تأخیر برای مشاوره و درمان به پزشک متخصص یا فوق تخصص مراجعه کنید.
 

سخن پایانی

زانو یکی از پیچیده‌ترین مفاصل بدن است و نقش حیاتی در حرکت روزانه ما دارد. هنگام نشستن یا برخاستن، بعضی از افراد صدای کلیک یا جاپز در زانو شنیده می‌شود علت صدا دادن زانو همگام نشستن و برخاستن ممکن است ناشی از انتقال گازهای محلول در مایع مفصلی، تغییر در موقعیت غضروف یا سایر عوامل باشد. در اکثر موارد، این صداها بدون درد همراه است و نشان‌دهنده یک مشکل جدی نیست. ولی اگر با درد یا ورم همراه باشد، ممکن است نشان‌دهنده یک مسئله مفصلی باشد و بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.

ما در مجهزترین کلینیک زانوی تهران در کنار بهترین پزشک های متخصص ارتوپدی،سالها تجربه درمان و بهبود درد زانو مراجعین محترمان را در کارنامه داریم.