درد کمر در بارداری
درد کمر در بارداری تقریباً طبیعی است، البته تا وقتی که درد خفیف باشد. اگر درد کمر شما به طور ناگهانی و با شدت شروع شده است، و یا این که به همراه کمر درد علائم دیگری نیز داشتید، ممکن است که این درد نشان دهنده یک بیماری خطرناک تر باشد! عوامل زیادی از مشکلات بسیار کوچک مانند کشیدگی عضلات تا علل خطرناک و جدی تری مانند تهدید به سقط و به خطر انداختن سلامت مادر و جنین میتواند وجود داشته باشد مانند عفونت های ادراری به همین دلیل است که به تمام مادران باردار توصیه می شود که در شروع هر گونه درد در کمر ولو خفیف در ناحیه کمر در دوران بارداری و حتی پس از شروع آن، در مورد مشکل خود پیگیری و مراقبت های لازم را انجام دهید و به متخصص زنان و یا دکتر کمر درد مراجعه نمائید. به دلیل اهمیت این موضوع و خطرات ناشی از آن تاکید می شود که از درمان های خودسر و یا تاخیر در مراجعه به پزشک اجتناب کنید. در ادامه ما شما را با علل ایجاد درد کمر در بارداری و همچنین خطرات آن آشنا می کنیم.
فهرست مطالب
علت درد کمر در بارداری چیست؟
برای ایجاد درد کمر در دوران بارداری دلایل بسیار زیاد وجود دارد. برخی از آن ها به صورت طبیعی است و جزئی از روند بارداری است. معمولاً درد هایی که به طور طبیعی در دوران بارداری به وجود می آیند، خفیف هستند و مادر باردار می تواند با آن ها کنار بیاید و به قولی زندگی روزانه فرد را مختل نمی کند.
اما گاهی اوقات درد بسیار شدید می شود و یا اینکه درد به صورت ناگهانی و شدید آغاز می شود. در این مواقع اگر این درد شدید با برخی دیگر از عوامل با یکدیگر دیده شوند، باید نسبت به آن ها نگران شد و سریعاً به آن ها رسیدگی کرد.
در ادامه تمامی عوامل دخیل در ایجاد درد کمر در بارداری را بررسی می کنیم و علائم خطرناک در این دوره را برای شما توضیح خواهیم داد.
پس برای این که مطمئن بشوید که درد شما بی خطر است و یا خطرناک با ما همراه باشید.
دلایل طبیعی درد کمر در بارداری
هورمون ریلکسین
در ماه های اول بارداری، کمر درد جزئی از عوامل نشان دهنده بارداری است. دلیل آن ترشح هورمونی به نام ریلکسین است. این هورمون عملکرد مثبتی برای بارداری انجام می دهد.
کار اصلی ریلکسین شل کردن عضلات و تاندون ها برای ایجاد فضای کافی جهت رشد جنین است. وقتی که عضلات با استفاده از این هورمون شل می شوند، به اعصاب اطرافشان فشار وارد می شود و به همین دلیل مادر در قسمت کمر احساس درد خواهد کرد.
این هورمون در سه ماهه اول و سه ماهه آخر بارداری ترشح بیشتری دارد و به همین دلیل ممکن است در این ماه ها درد کمر در مادر باردار افزایش یابد. در سه ماهه آخر بارداری این هورمون با شل کردن عضلات رحم، کمر، لگن و... به انجام زایمان راحت تر کمک می کند.
فشار های عصبی
استرس و دیگر فشار های عصبی ناشی از بارداری می تواند در نهایت باعث ایجاد درد های عصبی در کمر بشود. استرس و در کل فشار عصبی باعث گرفتگی عضلات کمر و در نهایت ایجاد درد در آن نواحی می شود.
استرس در بارداری به همراه هورمون ریلکسین مهم ترین عوامل ایجاد درد کمر در بارداری هستند.
افزایش وزن در بارداری
افزایش وزن در بارداری می تواند یکی از عوامل ایجاد درد کمر در دوران بارداری باشد. مادر باردار خصوصاً در سه ماهه آخر به سرعت افزایش وزن می دهد. بدن برای این که بتواند این افزایش وزن را تحمل کند، ناچارا حالت S شکل ستون فقرات را افزایش می دهد و کمر مادر باردار بیشتر از گذشته به عقب خم می شود.
در نتیجه با افزایش فشار بر روی عضلات، در ناحیه هایی مانند کمر و یا شانه ها درد ایجاد می شود.
تمامی موارد بالا که تا به حال به آن ها اشاره کردیم، به طور کاملاً طبیعی رخ می دهند و به قولی جزئی از روند بارداری محسوب می شود. به همین دلیل اگر موارد بالا عامل ایجاد درد کمر در بارداری باشند، هیچ جای نگرانی وجود ندارد و مادر می تواند با کمی تغییر در سبک زندگی، درد کمر در این دوران را کاهش دهد.
در ادامه به نحوه پیشگیری و درمان درد کمر در بارداری می پردازیم.
پیشگیری و درمان درد طبیعی کمر در بارداری
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، ایجاد کمر درد در دوران بارداری یک روند کاملاً طبیعی است و شما نمی توانید به طور کامل آن را درمان کنید اما می توانید با انجام برخی تغییرات در سبک زندگی خود، از بیشتر شدن این درد ها جلوگیری کنید تا درد ها را به حداقل میزان آن ها برسانید.
شما می توانید با رعایت کردن موارد زیر، کمر درد در دوران بارداری را کاهش دهید:
• از کفش های بدون پاشنه و طبی استفاده کنید.
• هنگام نشستن و یا ایستادن، حالت طبیعی بدن را حفظ کنید و قوز نکنید. کمر باید کاملاً صاف و به حالت S شکل باشد، سینه ها رو به جلو و شانه ها به عقب.
• در هنگام خوابیدن بر روی پهلو هایتان بخوابید و از خوابیدن بر روی کمر و یا شکم خودداری نمایید.
برای این که خواب بر روی پهلو ها آسان تر شود می توانید بین پاهای خود یک بالش قرار دهید و یک بالش دیگر زیر شکم خود قرار دهید.
• سعی کنید که در دوران بارداری کمتر از گذشته سرپا باشید. سعی کنید که کار های خود را بر روی میز آشپزخانه انجام دهید.
• نرمش و تمرینات ورزشی بسیار سبک و ملایم را انجام دهید تا انعطاف عضلات شما حفظ شود.
• اگر نیاز دارید که چیزی را از روی زمین بردارید، بهتر است به جای خم شدن چمباتمه بزنید و آن جسم را بردارید تا فشاری به کمر شما وارد نشود.
برای این کار، شما باید زانو های خود را خم کنید و نه کمر خود را.
• از برداشتن و بلند کردن اجسام سنگین خودداری نمایید.
• در هنگام نشستن، زیر پاهای خود یک بالش قرار دهید و آن ها را بالا بیاورید تا فشار از روی لگن و کمر برداشته شود.
• در بازار لباس ها و کمربند های حمایتی وجود دارد که شما می توانید در صورت بزرگ شدن شکم از آن ها استفاده کنید تا فشار وزن شکم بر روی عضلات تقسیم شود و به کمر فشار زیادی وارد نشود.
• شما می توانید از استامینوفن برای تسکین درد خود استفاده کنید البته قبل از مصرف آن باید حتماً در مورد آن با پزشک خود مشورت کنید تا او دوز مناسب مصرف روزانه را برای شما تعیین کند.
• در دوران بارداری مطمئن باشید که استراحت کافی دارید.
• اگر می دانید که علت کمر درد شما استرس است، روش هایی مانند مدیتیشن و یوگا را برای رفع استرس امتحان کنید.
• از ماساژ استفاده کنید.
همیشه به یاد داشته باشید که شما نباید در دوران بارداری به صورت خودسرانه به درمان بیماری های خود بپردازید زیرا ممکن است دارو ها و روش هایی که در حالت عادی خطری برای مادر ایجاد نمی کنند در دوران بارداری موجب ایجاد خطراتی برای مادر شود.
به همین دلیل برای انجام هرگونه درمانی و یا استفاده از هر دارویی، مشورت با پزشک را فراموش نکنید.
چه مواقعی برای کمر درد در بارداری باید به پزشک مراجعه کرد؟
کمر درد در دوران بارداری طبیعی است اما اگر خفیف باشد. اگر درد شما با شدت زیادی شروع شده است و یا اینکه آن قدر شدید شده است که مانع زندگی روزمره شما می شود، شما باید هرچه سریع تر نسبت به درمان آن عمل کنید تا مشکلات بیشتری برای شما پیش نیاید.
در ادامه برخی از بیماری های خطرناکی که کمر درد بارداری جزئی از علائم نشان دهنده آن ها است را معرفی می کنیم و شما نیز اگر همراه با بارداری خود این علائم را نیز مشاهده کردید، بهتر است که هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه نمایید.
بیماری های خطرناکی که درد کمر درد در دوران بارداری نشان دهنده آن ها است
اگر کمر درد شما خفیف باشد و علائم دیگری همراه با آن مشاهده نشود، اصلاً جای نگرانی نیست اما اگر درد شدید است و علائم بیماری های زیر را نیز همراه خود دارد، باید نگران شوید.
مشکلات و بیماری های مربوط به جفت و جنین
برخی بیماری های مختص بارداری مانند پره اکلامپسی و فشار خون بالا در بارداری، باعث ایجاد مشکلاتی برای جفت و جنین می شود و ممکن است که این مشکلات با درد در ناحیه کمر خود را نمایان کنند. در ادامه بخشی از مشکلات مربوط به جفت و جنین که باعث درد کمر در بارداری می شوند را می خوانید:
• جفت سر راهی: وقتی که جفت بخشی و یا تمامی دهانه رحم را بپوشاند، می تواند در ابتدا موجب درد کمر و در ادامه خونریزی های شدید واژن شود.
• پارگی کیسه آب و یا کیسه مایع آمنیوتیک: پارگی کیسه آب به طور معمول در مرحله زایمان اتفاق می افتد اما اگر پارگی زود تر از موعد ایجاد شود. یکی از نشانه های پارگی کیسه آب، کمر درد به همراه خروج مایعات از واژن است. ممکن است مایعات به قدری کم باشد که شما متوجه آن نشوید.
• چسبندگی جفت: این مشکل زمانی رخ می دهد که رگ های خونی جفت به طور عمیق در دیواره رحم رشد کند. این مسئله می تواند باعث درد شکم و یا کمر و خونریزی واژن در سه ماهه سوم بارداری شود.
• تهدید به سقط: گاهی اوقات درد کمر و شکم در بارداری نشان دهنده سقط جنین است.
سیاتیک
سیاتیک، در اثر تحریک اعصابی به همین نام ایجاد می شود. اعصاب سیاتیک از کمر و ستون فقرات آغاز می شود و در نهایت به ران منتهی می شود. سیاتیک می توانید در باسن، ران، پاها و کمر ایجاد درد کند. درد سیاتیک به صورت های مختلفی مانند تیر کشیدن های لحظه ای و یا همیشگی نمایان می شود.
بارداری دلیل ایجاد سیاتیک نیست اما در دوران بارداری با افزایش وزن، فشار وارده بر ستون فقرات نیز افزایش می یابد و ممکن است که در نهایت مادر باردار دچار فتق دیسک ستون فقرات شود و این فتق نیز بر اعصاب سیاتیک فشار وارد می کند و باعث ایجاد درد در اعصاب سیاتیک می شود.
همچنین افزایش فشار وارده بر لگن و مفاصل نیز باعث می شود تا بر روی اعصاب سیاتیک نیز فشار بیشتری وارد شود و درد های سیاتیکی ایجاد شوند.
عفونت کلیه
کلیه ها در پشت ریه ها و در طرفین بدن قرار دارند. به همین دلیل اگر هر گونه عفونتی در آن ها ایجاد شود، درد حاصل از این عفونت در قسمت کمر حس می شود.
علت اصلی عفونت کلیه یک عامل باکتریایی است که معمولاً در روده ها زندگی می کند. این باکتری رفته رفته از طریق میزنای وارد کلیه ها می شود و باعث ایجاد عفونت در کلیه ها می شود.
از علائم عفونت های کلیه می توان به درد کمر، ادرار با بوی شدید و تیره، سوزش در هنگام دفع ادرار، تب و لرز و حالت استفراغ و تهوع اشاره کرد.
اگر در کنار درد کمر علائم بالا را نیز در خود مشاهده کردید، بهتر است که برای تشخیص و درمان هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه نمایید.
سنگ کلیه
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، با توجه به این که کلیه ها در نزدیکی ستون فقرات و کمر هستند، ایجاد هر گونه دردی در آن ها ممکن است که از قسمت کمر حس شود.
سنگ کلیه نیز یکی از عواملی است که می تواند باعث ایجاد کمر درد شود. سنگ کلیه با انباشت و ته نشین شدن مواد معدنی در کلیه به وجود می آید و رفته رفته بزرگ تر می شود. در این دوران سنگ کلیه هیچ نشانه ای ندارد.
وقتی که این سنگ کلیه بزرگ‌تر شد و نیاز به دفع شدن داشت، شروع به حرکت و خروج از کلیه می کند این شروع به حرکت آغاز درد کلیه و کمر خواهد بود.
در ادامه با توجه به اینکه میزنای (مجرای خروج ادرار از کلیه) بسیار نازک و تنگ است، سنگ نمی تواند از آن عبور کند، فشار زیادی به میزنای وارد می شود و درد افزایش می یابد.
گاهی اوقات سنگ کلیه به قدری بزرگ شده است که نمی تواند از میزنای عبور کند و آن را مسدود می کند. با مسدود شدن میزنای مشکلات دفع ادرار به وجود می آید. در ادامه سنگ دوباره به کلبه باز خواهد گشت که این امر درد کلیه را چند برابر می کند.
مشکلات کلیوی مانند عفونت کلیه و سنگ کلیه، در صورتی که درمان نشوند، می توانند زندگی فرد را به خطر بیندازند.
جمع بندی مطالب و سخن پایانی
کمر درد در بارداری به صورت خفیف، طبیعی است و جای نگرانی برای آن وجود ندارد و در واقع این درد جزئی از روند بارداری است. شما می توانید با انجام برخی تغییرات در سبک زندگی خود مانند تصحیح نوع ایستادن و نشستن و یا استفاده از کفش های طبی و... که بالاتر به آن ها اشاره کردیم، درد خود را کاهش دهید و آن را به حداقل میزان ممکن برسانید.
اما اگر درد شدت یابد و با علائم دیگری همراه باشد، می تواند نشان دهنده بیماری های خطرناک تری باشد.
همان طور که پیش تر خواندید، درد کمر در بارداری می تواند عوامل زیادی داشته باشد. با توجه به این که کدام عامل باعث ایجاد کمر درد شده است، نوع درمان نیز تغییر می کند.
به همین دلیل است که شما برای تشخیص دقیق علت ، باید به یک پزشک معتبر و حرفه ای مراجعه کنید.
شما می‌توانید با مراجعه به مجموعه ما، از خدمات بهترین پزشکان در هر حوزه ای بهره‌مند شوید و با کمک آن ها ابتدا به علت ایجاد درد در بدن خود و سپس به درمان متناسب با آن بپردازید تا درگیر مشکلات خطرناکی مانند سقط جنین و یا زایمان زودرس نشوید.