دیسک گردن مهره 5 و 6؛ عامل اصلی درد و بی حسی در دست‌ها، بازوها و شانه
ستون فقرات دارای سه انحنا است، که با یکدیگر کار می‌کنند و نقش مهمی در انعطاف‌پذیری و افزایش قدرت انسان دارند. بالاترین بخش ستون فقرات، به گردن مربوط می‌شود که در حالت طبیعی دارای انحنا است. چنانچه دیسک گردن مهره 5 و 6 دچار آسیب شود، برآمده شده و فشار زیادی بر روی ریشه‌های عصبی وارد می‌کند. تشخیص برآمدگی دیسک گردن مهره 5 و 6، توسط پزشک متخصص انجام می‌گیرد و با توجه به علائم و شدت بیماری، راه‌های درمانی مختلفی برای آن پیشنهاد می‌شود. از مصرف انواع داروها گرفته تا جراحی فیوژن ستون فقرات، جراحی دیسک و یا فیزیوتراپی. با ما همراه باشید تا در مورد دیسکوپاتی گردن مهره‌های 5 و 6 بیشتر برای شما بگوییم.
بین مهره‌های گردن، دیسک‌هایی وجود دارد که بسیار نرم است و همانند پدهای جذب کننده عمل می‌کنند. زمانی که به دیسک فشار آمده و یا دچار ساییدگی شود، دیسک بیرون می‌زند. بیرون زدگی دیسک، گاهی با علائمی همراه است و گاهی نیز بدون علامت است. بدون علامت بودن دیسک موجب می شود که فرد نتواند تشخیص درستی از بیرون زدگی دیسک داشته باشد.
برای تشخیص دیسک گردن مهره 5 و 6، باید به پزشک متخصص مراجعه نمود. پزشک ابتدا معاینه بدنی که در اکثر مواقع شامل، برخی از آزمایش‌های عصبی است را برای تشخیص بیرون زدگی دیسک انجام می‌دهد. تشخیص دیسک، در برخی مواقع با همین روش و به راحتی انجام می شود. چنانچه شناسایی دیسک گردن از طریق معاینه بدنی امکان‌پذیر نباشد، پزشک از روشهای دیگری استفاده می‌کند.
از جمله مهم‌ترین شیوه‌هایی که متخصصان جهت تشخیص دیسک گردن از آن استفاده می‌کنند، شامل روشهای سی‌تی‌اسکن (CT SCAN) و همچنین ام آر آی (MRI) است. دو روش تصویر برداری که در این‌جا به آن اشاره شد، بهترین راه اطمینان از بیرون زدگی دیسک گردن از جمله دیسک مهره 5 و 6 است.
نخاع یکی از سیستم‌های پیچیده در بدن انسان است. وظیفه نخاع، انتقال سیگنال از مرکز مغز به اعصاب مرکزی و اعصاب محیطی است. زمانی که مشکلات دیسک بین مهره‌های گردن به‌وجود بیاید، (همانند بیرون زدگی مهره‌های 5 و 6) به ریشه‌های عصب که دقیقاً در کنار نخاع قرار گرفته‌اند فشار وارد می‌شود. همین مشکل باعث بروز برخی علائم شده و سلامتی فرد را به خطر می‌اندازد.
مشکلات مربوط به دیسک گردن، علل مختلفی دارد که از جمله رایج‌ترین آن‌ها می‌توان به نوع شغل و فعالیت‌های فیزیکی فرد، ژنتیک، وزن و نوع آرایش آناتومی ستون فقرات او اشاره کرد. مهره‌های گردن در برخی مواقع دچار اختلالات و یا لغزش می‌شوند که همین امر باعث مشکلاتی در دیسک می‌شود. یکی از بیماری‌های رایجی که در بخش گردن ممکن است رخ دهد، دیسکوپاتی است.
فضای بین دیسک 5 و 6، در مقایسه با سایر دیسک‌های گردن بیشتر است و حجم و اندازه آن‌ها نیز، در قیاس با سایر دیسک‌ها بزرگ‌تر می‌باشد. با وجود حجم و فضای زیادی که میان این دو دیسک وجود دارد، همواره فشار زیادی بر آن‌ها وارد می شود. در نتیجه بیش از سایر مهره‌ها دچار آسیب دیدگی می شوند.
اگرچه علائم دیسک گردن 5 و 6 اغلب در میان افراد ممکن است مشابه باشد، اما در بسیاری از مواقع، تمامی افراد درد و علائم دیسک گردن را به‌طور یکسان تجربه نمی‌کنند. بیماری‌های مرتبط با دیسک‌های گردنی، اغلب بدون درد و بدون علامت هستند، اما در صورت مشاهده هرگونه علائمی باید حتماً به بهترین فوق تخصص دیسک گردن مراجعه کنید، زیرا بسیاری از افراد با بیرون زدگی دیسک گردن و آسیب به نخاع، توانایی‌های حرکتی خود را از دست می‌دهند.
علائم دیسک گردن 5 و 6 عبارتند از:
♦ ضعف عضلانی یا اسپاسم
♦ احساس ناراحتی در انگشتان دست از جمله انگشت میانی، اشاره و شست
♦ احساس درد در گردن
♦ احساس درد در بازوها، دست و حتی شانه‌ها
♦ تغییرات حسی نظیر گزگز، بی حسی و مورمور شدن بازو، شانه و دست
♦ دشوار شدن حرکت بازو به سمت خارج و بالا
از دست دادن کنترل دستان و بازوها، یک علامت جدی است و نشان دهنده آن است که دیسک مهره 5 و 6 گردن، به عصب فشار زیادی وارد می‌کند. رادیوتراپی گردن، میزان فشار بر روی ریشه‌های عصبی گردن را نشان می‌دهد. پزشکان از این طریق می‌توانند تشخیص دهد که آیا ستون فقرات گردنی تحت فشار است یا خیر؟
اگرچه درد جزو یکی از علائم دیسک گردن 5 و 6 است، اما ممکن است افراد کمی آن را احساس کنند! معمولاً افرادی که دچار بیماری‌های مرتبط با دیسک گردن می‌شوند، هنگامی درد را تجربه می‌کنند که عصب دچار مشکل شده است. اکثر دردهای مرتبط با دیسک گردن، ریشه عصبی دارند که با عنوان رادیکولوپاتی نیز شناخته می‌شوند.
در بسیاری از مواقع افراد، فتق و بیرون زدگی دیسک را به‌جای یکدیگر استفاده می‌کنند. در صورتی که این‌طور نیست و تفاوت‌هایی میان این دو وجود دارد. فتق و یا بیرون زدن دیسک نه تنها در مهره‌های 5 و 6 گردنی، بلکه در اغلب مهره‌ها نیز رخ می‌دهد که نیاز به بررسی دقیق دارد.
تعریف فتق دیسک به طور خلاصه این است: زمانی که قطع شدگی و یا پارگی در لایه محافظت کننده دیسک (در کناره‌های نخاع) به وجود آید، فتق دیسک اتفاق افتاده است. هنگامی که هیچ‌گونه قطع شدگی و یا پارگی در لایه‌های محافظت کننده و همچنین اطراف نخاع وجود نداشته باشد، در واقع بیرون زدگی دیسک رخ داده است. ایجاد پارگی در هر یک از دیسک‌ها (از جمله در مهره 5 و 6) و همچنین جابجایی این دو دیسک، اسامی خاص خود را دارند. اما در بسیاری از مواقع، برای فتق دیسک به‌کار برده می‌شوند.
هنگامی که مشکلاتی برای دیسک مهره‌های 5 و 6 به وجود آید، پزشک سعی می‌کند با روشهای بدون جراحی درمان را آغاز کند. اگر مشکلی که در دیسک‌های گردن رخ داده، از نوع خفیف و حتی متوسط باشد، پزشک روشهای بدون جراحی را به بیمار پیشنهاد می‌دهد. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا برخی از این روش‌ها را با همدیگر بررسی نماییم:
1. خود مراقبتی:
خود مراقبتی باعث می‌شود دردهای عصبی گردنی تسکین پیدا کند. رعایت برخی از موارد علاوه بر کاهش درد ناشی از دیسک، از بروز دیسک برای مهره‌های 5 و 6 نیز جلوگیری به عمل می آورد. نکاتی که برای جلوگیری از بروز بیماری و کاهش درد باید رعایت شود عبارتند از عدم انجام ورزش‌های سنگین همچون وزنه‌برداری و همچنین عدم انجام حرکات تمرینی که باعث تکان یا فشار شدید بر گردن می شود. به جز موارد ذکر شده، شما نباید به شکل مدام سر خود را به سمت عقب و جلو خم کنید.
2. مصرف داروها:
اگر مشکلی که برای دیسک 5 و 6 به وجود آمده است خفیف باشد، بیمار می‌تواند از مسکن‌‌های بدون نسخه استفاده کند. مصرف برخی از داروها و مکمل‌های مربوط به دیسک گردن، باید با مشورت پزشک انجام شود. داروهایی همچون کورتیکواستروئید، ترامادول و مکمل‌های تقویت کننده استخوان، ویتامین D و کلسیم برای درمان این بیماری مفید هستند.
3. روشهای تزریقی:
یکی از روش‌هایی که بدون نیاز به جراحی برای درمان مشکلات دیسک گردن به کار می رود، تزریق استروئید است. استروئید از داروهای تزریقی است که به مفاصل صورت یا نوروفورامن و فضای اپیدورال تزریق می‌شود. تزریق استروئید، برای بیماران مبتلا به فتق یا بیرون زدگی دیسک خطراتی نیز به همراه دارد، اما با توصیه پزشک می‌توان از آن استفاده نمود.
4. ورزش درمانی:
ورزش درمانی، با نام دیگر تن درمانی و یا منوال تراپی نیز شناخته می‌شود. انجام برخی از حرکات ورزشی، عملکرد گردن را بهبود می‌بخشد و به افزایش دامنه حرکتی مهره 5 و 6 نیز کمک زیادی خواهد کرد. برای کاهش درد ناشی از دیسک گردن، ماساژ به همراه ورزش توصیه می‌شود.
5. استفاده از گردنبندهای طبی:
استفاده از گردنبند نه تنها برای شکستگی‌های گردن، بلکه برای محافظت، بی‌حرکت نگه داشتن گردن، بهبود بافت‌ها، بهبود مهره‌های گردنی، رگ‌های خونی و رباط‌ها استفاده می‌شود. به همین خاطر به عنوان مهاربند نیز شناخته می‌شود.
جراحی معمولاً به آن دسته از افرادی توصیه می‌شود که دیسکوپاتی گردن مهره 5 و 6 آن‌ها دچار مشکلات شدید و حاد شده است. زمانی که روشهای غیر جراحی برای درمان دیسک یا فتق گردن موثر نباشد و فرد نتواند فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهد، پزشک روش جراحی را با هدف بهبود ثبات گردن، رفع فشار از عصب یا نخاع و جلوگیری از آسیب‌های شدیدتر به ریشه‌های عصبی پیشنهاد می‌دهد. در ادامه مطلب برخی از روشهای جراحی دیسک گردن را برای شما عزیزان بیان می‌کنیم:
جراحی دیسککتومی: این نوع جراحی با اصطلاح (ACDF) شناخته می‌شود. در این روش جراحی، پزشک متخصص دیسک‌های بین مهره 5 و 6 را برمی‌دارد. برداشتن دیسک برای جلوگیری از فشار بیشتر به ریشه عصبی و نخاع انجام می‌شود. پزشک برای جایگزین کردن دیسک، از روش پیوند استخوان یا کاشت استفاده می‌کند.
جراحی آرتروپلاستی: جراحی آرتروپلاستی با اصطلاح (ADR) شناخته می‌شود. در این روش جراحی، پزشک دیسک آسیب دیده را برداشته و آن را با دیسک‌های مصنوعی جایگزین می‌کند. این کار با هدف جلوگیری از آسیب بیشتر به رشته عصبی انجام می‌گیرد.
جراحی لامینکتومی: پزشکان با استفاده از روش جراحی لامینکتومی، بخشی از قوس مهره‌ای که در ناحیه خلفی است را برمی‌دارند. جراحی لامینکتومی با هدف تخلیه کانال نخاعی و کاهش فشار وارد شده بر روی نخاع، برای مهره‌های دیسک 5 و 6 انجام می‌شود.
جراحی فورامینوتومی: در جراحی فورامینوتومی، پزشک جراح استخوان اضافه یا بزرگ شده‌ای که در سوراخ بین مهره است را برمی‌دارد. عمل فورامینوتومی، با هدف کاهش فشار نخاعی بر روی عصب انجام می‌گیرد.
یکی از دلایلی که باعث درد در دست چپ و گردن می‌شود، جابجایی دیسک یا فتق دیسک گردن است. سوالی که در ذهن برخی از افراد ممکن است ایجاد شود این است که ارتباط دیسک گردن با درد دست چپ چیست؟ زمانی که یکی از اعصاب ستون فقرات بر اثر بیرون زدن دیسک و یا فشرده شدن طناب نخاعی فشرده می‌شود، بیمار احساس درد در بازوها، دست چپ و گردن را تجربه می‌کند.
درمان درد گردن و دست چپ، با روشهای غیرجراحی و یا جراحی انجام می‌شود. اگر شما نیز در گردن یا دست چپ خود احساس درد دارید، احتمال بیرون زدگی دیسک و فشار بر روی اعصاب زیاد است. در این صورت، برای درمان درد گردن و دست چپ، بهتر است از کار کردن به صورت فیزیکی (که فشار بیشتری به مهره‌های گردن وارد می‌کند) خودداری کنید.
درمان درد گردن و دست چپ، با روشهای دیگری نیز امکان‌پذیر است. چنانچه در این ناحیه احساس درد دارید، بهتر است وضعیت خواب خود را تغییر دهید. سعی کنید به جای این که به سمت شکم یا پهلو بخوابید، به پشت خوابیده و یا بالش خود را عوض کنید. علاوه بر این، فیزیوتراپی، استفاده از داروهای استروئیدی، شل کننده عضلانی، مسکن‌ها و داروهای ضد التهابی می‌تواند کمک زیادی به کاهش درد در ناحیه دست چپ و گردن نماید.
فیزیوتراپی، از بهترین و مؤثرترین روش‌هایی است که جهت درمان دیسک گردن می‌توان از آن بهره برد. فیزیوتراپی یک روش ساده و کم هزینه است که برای کاهش درد در مهره‌های گردن یا بیرون زدگی دیسک نواحی گردن می‌توان از آن بهره برد و اما فیزیوتراپی دیسک گردن شامل چه چیزهایی می‌شود؟ با ما همراه باشید تا انواع آن را برای شما بیان کنیم:
♦ ماساژ:
انواع مختلفی از ماساژ برای گردن وجود دارند که یکی از بهترین آن ها، ماساژ عمقی است. ماساژ عمقی به منظور کاهش اسپاسم عضلانی، تنظیم شدن عضلات، درمان و کاهش درد ناشی از دیسک گردن انجام می پذیرد.
♦ گرما و سرما درمانی:
گرما از آن جایی گزینه مفید و موثر برای درمان دیسک گردن است که باعث افزایش جریان خون شده و مواد سمی نیز با این روش دفع خواهند شد. سرما درمانی دقیقاً برعکس این عمل می‌کند؛ یعنی جریان خون را در ناحیه درد کاهش داده و این موضوع سبب کاهش درد و التهاب در این قسمت می گردد.
♦ آب درمانی:
آب درمانی معمولاً با استفاده از آب گرم و یا جکوزی، جهت کاهش اسپاسم عضلانی، افزایش دامنه حرکتی مفاصل، کاهش درد در گردن بسیار مفید و موثر است. افراد می‌توانند از ورزش‌های مخصوصی که در آب می‌توان انجام داد نیز بهره ببرند.
♦ ترکشن یا کشش:
ترکشن برای جلوگیری از خشکی مفاصل گردن و افزایش انعطاف‌پذیری، یک را‌هکار عالی است. این روش برای تقویت عضلات گردن و همچنین درمان دردهایی مناسب است که در ناحیه گردن رخ می‌دهد. بنانبراین اگر احساس درد در گردن خود ندارید، انجام ورزش‌های کششی پیشنهاد می شود.
♦ تقویت عضلات گردن:
افرادی که دچار دیسک گردن هستند، معمولاً عضله‌های پشت ستون مهره‌ها، عضله‌های کناری و جلوی آن‌ها دچار ضعف می‌شود. این افراد برای برطرف کردن ضعف عضلات گردن، باید عضلات خود را با تمرین‌های ورزشی مناسب تقویت کنند.
برای درمان بیماری‌های گردن از جمله دیسک، شما باید به طور کامل با نحوه استراحت دیسک گردن آشنا شوید. استراحت برای درمان دیسک گردن، زمانی مناسب است که فشار کمی بر مهره‌های گردن وارد شده باشد و البته پزشک شما آن را پیشنهاد داده باشد. در این صورت علاوه بر استراحت، می‌توانید از داروهای ضد التهاب نیز استفاده کنید، تا بیماری به سرعت بهبود یابد.
از آن جایی که بی‌تحرکی، یکی از اصلی‌ترین عواملی است که باعث می‌شود دیسک گردن عود کند، سعی کنید علاوه بر آموزش و اجرای نحوه استراحت دیسک گردن، یک برنامه ورزشی منظمی را پیش بگیرید. به طور کلی شما در هر وضعیتی که قرار دارید (نشسته، ایستاده یا خوابیده) نباید فشار اصلی و یا وزن بدن بر روی گردن قرار بگیرد. علاوه بر این، هنگام استراحت بهتر است از تشک‌های سفت استفاده نموده و همچنین بالش‌های استاندارد را انتخاب کنید. این موضوع سبب می شود تا سر و گردن شما در وضعیت خوبی قرار بگیرند.
یک بالش خوب، بالشی است که ضخامت زیادی ندارد، کاملاً پهن و عریض است و فضای شانه را پر می‌کند. علاوه بر این، افرادی که به سمت پهلو می‌خوابند، بهتر است یک بالش کوچک بین پاهای خود قرار دهند تا ستون فقرات آن ها در وضعیت عالی قرار گیرد. خوابیدن به شکل صاف، برای افرادی که دچار عارضه دیسک گردن هستند، بسیار مناسب است. نکته بسیار مهمی که حتماً باید به آن توجه کنید این است که برای درمان و بهبودی دیسک گردن، سعی کنید هرگز به روی شکم نخوابید، زیرا این حالت بدترین نوع خوابیدن و استراحت کردن است.
بیماری بیرون زدن یا فتق دیسک گردن مهره 5 و 6، ممکن است برای هر فردی در طول عمر خود اتفاق بیفتد. اولین گام برای درمان بیماری دیسک گردن، تشخیص دقیق آن است که باید توسط پزشک و دستگاه‌های مخصوص انجام شود. این موضوع سبب می شود تا بتوان بهترین روش درمانی را پیش گرفت.
ما در این مقاله تلاش کردیم شما را با دیسک گردن مهره های 5 و 6 آشنا نماییم. همچنین در مورد علت، علائم و شیوه های درمانی آن برای شما عزیزان به پارامترهایی اشاره کردیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله، آگاهی کاملی در مورد این بیماری پیدا کرده باشید و بتوانید هر چه سریع تر به یک متخصص حاذق مراجعه نموده و درمان آن را آغاز کنید.