فتق دیسک گردن؛ سبب دردی شدید و غیرقابل تحمل در کمر فرد
فتق دیسک گردن از بیماری‌های پیش‌رونده است که هم می‌تواند انواع مختلفی از دردها با شدت متفاوت را ایجاد کند و هم می‌تواند اصلاً علامتی نداشته باشد. درد ناشی از این بیماری می‌تواند از درد در گردن، بازو و یا دست تا درد شوکه کننده که به همان نواحی منتشر می‌شود، متغیر باشد. در ادامه این مقاله نیز ما می‌خواهیم آگاهی‌های لازم در مورد فتق دیسکوپاتی گردن و روش‌های احتمالی درمان آن را برایتان توضیح دهیم.
درحالی‌که بیرون‌زدگی مهره‌های گردن می‌تواند از نوعی تروما یا آسیب گردن منشأ بگیرد، بیشتر اوقات در اثر افزایش سن، انجام برخی حرکات به‌صورت مکرر بخصوص برای برخی از مشاغل حساس مانند جراحان، هنرمندان و ... ایجاد می‌شود.
6 دیسک بین مهره‌ای در ناحیه ستون فقرات گردن وجود دارد. هرکدام از این دیسک‌ها بین مهره‌های مجاور (یکی در بالا و دیگری در پایین) قرار می‌گیرد تا به توزیع بار بر روی گردن و سر کمک کند و همچنین حرکت مهره‌های گردن بر روی یکدیگر را آسان نماید؛ بنابراین دیسک‌های گردنی نقش بسیار مهمی در عملکرد ستون فقرات ما دارند.
به‌طورکلی هر دیسک دارای 2 جزء اصلی است. این دو جزء به شرح زیر می‌باشند:
♦ آنولوس فیبروزوس
این لایه در بیرون دیسک قرار دارد و دارای ساختاری محکم از الیاف کلاژن (نوعی پروتئین) می‌باشد که دیسک را کاملاً قوی می‌کند تا بتواند به‌خوبی از لایه داخلی نرم و ژل‌مانند آن محافظت کند. حلقه فیبروزوس وظیفه دارد بارهای سنگین ستون فقرات را تحمل کند و ضربه‌های وارد شده به آن را جذب نماید.
♦ هسته پالپوزوس
هسته داخلی دیسک از یک جنس ژله مانند تشکیل شده است و دارای یک شبکه شل از الیافی است که در ژل موکوپروتئینی معلق و در داخل حلقه فیبروزوس قرار دارد و از طریق این لایه محافظت می‌شود. هسته پالپوس حالت بالشتکی را ایجاد می‌کند که منجر به انعطاف‌پذیری دیسک شده و حرکت مهره‌ها بر روی یکدیگر را آسان خواهد کرد.
بیرون‌زدگی مهره‌های گردن زمانی اتفاق خواهد افتاد که بخشی یا تمام لایه بیرونی محافظ دچار ترک‌خوردگی یا شکستگی شود و مقداری از ماده هسته پالپوزوس به داخل این ترک‌ها یا خارج از آن نشت کند. زمانی درد بیشتری ناشی از این بیماری حس می‌شود که هسته پالپوزوس که دارای پروتئین‌های التهابی است، به‌طور کامل از دیسک بیرون زده و روی ریشه‌های عصبی مجاور نشت کند که اصطلاحاً گفته می‌شود عصب‌ها را دچار فشردگی و التهاب می‌کند.
بعد از فتق دیسک گردن این ماده ژل‌مانند حتی ممکن است به داخل نخاع نشت کند که خطرات ناشی از آن را افزایش می‌دهد. گاهی اوقات برخی علائم پارستزی مانند بی‌حسی یا ضعف بازو یا دست نیز به دلیل فشرده شدن عصب‌های مجاور دیسک فتق شده وجود دارد.
درد بیرون‌زدگی مهره‌های گردن و علائم مربوط به آن به دلیل تحریک ریشه‌های عصبی علاوه بر گردن می‌تواند در یک بازو یا دست نیز احساس شود. بسته به اینکه دقیقاً کدام دیسک دچار آسیب شده است و کدام ریشه عصبی تحریک شده باشد، علائم بیرون‌زدگی مهره‌های گردن نیز می‌تواند متفاوت باشد.
این علائم معمولاً در یک سمت ایجاد می‌شود و به‌ندرت، درد، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی و یا ضعف می‌تواند در هر دو بازو یا در صورت تحت تأثیر قرار گرفتن نخاع وارد بدن شود. از دست دادن کنترل روده و یا مثانه و اختلالات جنسی و تعادلی از علائم خطرناک این بیماری هستند که نیاز به درمان‌های تخصصی پزشکی فوری مانند جراحی دارند.
خطر ابتلا به فتق دیسک معمولاً با افزایش سن افزایش می‌یابد؛ زیرا استهلاک ستون فقرات بیشتر شده و رطوبت داخلی دیسک به‌مرور کاهش پیدا می‌کند که زمینه برای ترک‌خوردگی لایه بیرونی دیسک و نشت مایع داخلی به بیرون را فراهم می‌کند.
آنچه از نتایج تحقیقات در این زمینه به‌دست‌آمده است مشخص می‌کند که بیرون‌زدگی مهره‌های گردن در سنین 30 تا 50 سالگی احتمال بیشتری برای به وقوع پیوستن دارد.
همچنین نتایج اکثر مطالعات در مورد بیرون‌زدگی مهره‌های گردن نشان داده‌اند که مردان نسبت به زنان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند. به‌طورکلی نیز میزان بیرون‌زدگی مهره‌های گردن در بزرگسالان بین 5/0٪ تا 2٪ برآورد شده است.
با توجه به اینکه این بیماری بعد از شروع اولیه به‌مرور پیشروی می‌کند بسیار مهم است که از همان ابتدا در صورت بروز علائمی مانند درد به یک دکتر دیسک کمر خوب مراجعه کنید و تشخیص و درمان مناسبی را قبل از تشدید علائم و نیاز به روش‌های سخت دریافت کنید.
ازآنجایی‌که این بیماری یک بیماری پیش‌رونده است، حتی در صورت تشخیص در مراحل اولیه باید جدی گرفته شود؛ زیرا در این زمان شما می‌توانید به‌راحتی با بسیاری از روش‌های درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی و دشواری‌های مربوط به آن درمان شوید اما درصورتی‌که تشخیص دیر انجام شود یا شما در پیگیری درمان خود سهل‌انگاری کنید، برای درمان و جلوگیری از خطرات احتمالی مانند فلج اندام باید تحت جراحی‌های سخت و پرریسک قرار بگیرید.
اگر ریشه عصب گردنی دچار فشردگی یا التهاب باشد، ممکن است علائمی مانند گزگز، بی‌حسی و یا ضعف در بازو پیشرفت کند.
به‌طور مشابه، اگر طناب نخاعی به دلیل فتق دیسک گردن دچار فشردگی یا التهاب شود، می‌تواند مشکلاتی در راه رفتن، تعادل و یا کاهش توانایی کنترل مثانه یا روده را ایجاد نماید؛ بنابراین در صورت بروز چنین علائمی بدانید که نقایص عصبی خطرناکی ایجاد شده است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند تا از بدتر شدن یا دائمی شدن آن‌ها جلوگیری گردد.
دلایل مختلفی ممکن است منجر به این بیماری شود که مهم‌ترین و شایع‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
♦ تخریب دیسک در طول زمان
با افزایش سن، دیسک به‌طور طبیعی رطوبت خود را از دست می‌دهد و خشک می‌شود. درنتیجه انعطاف‌پذیری و دوام خود را تا حدی از دست خواهد داد. از طرفی احتمال ایجاد ترک و پارگی در دیسکی که محتوای آب کمتری دارد، افزایش می‌یابد. درنتیجه کار بیش‌ازحد و افزایش سن از دلایل اصلی ایجاد فتق دیسک گردن هستند.
♦ تروما
گاهی نیز یک ضربه مستقیم ولی ناگهانی و بسیار شدید به ستون فقرات می‌تواند باعث پارگی یا بیرون‌زدگی مهره‌های گردن شود. معمولاً این ضربه‌ها در حوادث ناگواری مانند تصادفات شدید یا سقوط اتفاق می‌افتد.
سایر علل کمتر شایع فتق دیسک شامل اختلالات بافت همبند یا برخی ناهنجاری‌ها در ستون فقرات بیماران است.
بسیار مهم است که شما علائم این بیماری را به‌خوبی بشناسید تا بتوانید در صورت تجربه آن در اسرع وقت به یک متخصص ستون فقرات خوب مراجعه کرده و بهترین تشخیص و درمان را در زمان مناسب دریافت نمایید.
بیرون‌زدگی مهره‌های گردن ممکن است دردی را ایجاد کند که در سرتاسر گردن، شانه‌ها، بازوها و دست‌ها انتشار یابد. اگر بخواهیم به‌طور جزئی‌تر علائم این بیماری را بیان کنیم، عبارت‌اند از:
♦ درد گردن
طبیعی است که وقتی به قسمتی از سیستم اسکلتی و عضلانی گردن مانند دیسک آسیب وارد می‌شود خود را با علامت درد نشان دهد. این درد اغلب در پشت یا کنار گردن تجربه می‌شود و می‌تواند از یک درد خفیف و قابل تحمل که تنها هنگام لمس حساس می‌شود تا یک درد تیز و شدید یا سوزش متغیر باشد.
♦ درد رادیکولار
دردهای رادیکولار به دلیل فشردگی ریشه‌های عصبی مجاور دیسک فتق شده ایجاد می‌شوند و در صورت بیرون‌زدگی مهره‌های گردن می‌توانند دردی را از گردن به شانه، بازو، دست یا انگشتان انتقال دهند. گاهی اوقات ممکن است این درد با احساس گرما یا شوک الکتریکی همراه باشد.
♦ علائم رادیکولوپاتی
فشردگی یا تحریک و التهاب ریشه عصبی همچنین می‌تواند باعث بی‌حسی و یا ضعف در شانه، بازو، دست و یا انگشتان شود. درد رادیکولار نیز ممکن است در برخی موارد با علائم رادیکولوپاتی همراه باشد.
درد بیرون‌زدگی مهره‌های گردن ممکن است در طول برخی فعالیت‌ها، مانند ورزش‌های حرفه‌ای یا بلند کردن وزنه سنگین، تشدید یابد و احساس بدتری در شما ایجاد کند. برخی از موقعیت‌های سر مثل چرخش به یک طرف یا کج کردن سر به سمت جلو به‌طور ناگهانی ممکن است درد شما را تشدید کند.
♦ سفتی گردن
گاهی فتق دیسک گردن باعث گرفتگی‌های عضلانی می‌شود. درواقع درد و التهاب ناشی از فتق دیسک می‌تواند برخی حرکات گردن را محدود کرده و دامنه حرکت را کاهش دهد. همچنین منجر به سفتی گردن شود. به همین دلیل یکی از روش‌های درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی تزریق شل کننده‌های عضلانی است.
♦ علائم فتق دیسک گردن با توجه به منطقه‌ای که آسیب دیده است!
مناطق درد معمولی برای فتق دیسک گردن بسته به اینکه کدام ریشه عصبی درگیر شده است، متفاوت خواهد بود. ستون فقرات گردنی شامل 7 مهره است که به‌صورت کاملاً منظم روی هم قرار گرفته‌اند که با حروف C1 تا C7 در پزشکی مشخص می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، اگر دیسک C5-C6 فتق کند، می‌تواند ریشه عصبی C6 را تحت‌فشار قرار دهد. علائم ناشی از بیرون‌زدگی مهره‌های گردن بسته به اینکه کدام ریشه عصبی تحت تأثیر قرار بگیرد متفاوت است؛ مثلاً:
♦ C4-C5 (ریشه عصبی C5)
در صورت فتق دیسک مجاور این ریشه عصبی درد، سوزن‌سوزن شدن و یا بی‌حسی ممکن است به داخل شانه تابیده شود. همچنین این امکان وجود دارد که ضعف در شانه (عضله دلتوئید) و یا سایر عضلات مربوطه احساس شود.
♦ C5-C6 (ریشه عصبی C6)
درد، گزگز و یا بی‌حسی ممکن است در سمت شست دست احساس شود. همچنین احتمال دارد ضعف در عضلات بازکننده مچ دست در ساعد و در عضلات دوسر بازو نیز تجربه شود. فتق دیسک C5-C6 یکی از شایع‌ترین فتق‌های دیسک گردن است.
♦ C6-C7 (ریشه عصبی C7)
درد، سوزن‌سوزن شدن و یا بی‌حسی می‌تواند در این شرایط به دست و انگشت میانی تابیده شود. همچنین ممکن است در عضله سه سر (ماهیچه‌های پشت بازو)، بازکننده‌های انگشتان و سایر عضلات ضعف احساس شود.
♦ C7-T1 (ریشه عصبی C8)
درد، احساس بی‌حسی یا گز گز ممکن است در ناحیه خارجی ساعد و همچنین سمت صورتی دست ایجاد گردد همچنین ممکن است احساس ضعف در خم کننده‌های انگشتان و سایر ماهیچه‌ها تجربه شود.
موارد فوق‌الذکر نمونه‌هایی از الگوهای درد معمولی هستند که با بیرون‌زدگی مهره‌های گردن ایجاد می‌شوند اما مطلق نیستند؛ زیرا شرایط برای همه افراد یکسان نخواهد بود و بنابراین درد و علائم بیرون‌زدگی مهره‌های گردن نیز ممکن است در آن‌ها متفاوت باشد.
برخی علائم تنها در صورت تشدید بیش‌ازحد بیماری رخ می‌دهند و اگرچه به‌ندرت این نشانه‌ها مشاهده می‌شوند ولی بسیار خطرناک هستند و معمولاً نمی‌توان با روش‌های درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی آن‌ها را درمان نمود.
اگر طناب نخاعی توسط فتق دیسک گردن دچار فشردگی و تحریک شود، علائم و نشانه‌ها خطرناک هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
♦ درد، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی و یا احساس ضعف در هر دو دست و یا هر دو پا
♦ مشکلات تعادل یا عدم توانایی صحیح راه رفتن
♦ مشکل در کنترل و عملکرد مثانه و یا روده و ایجاد بی‌اختیاری
♦ مشکلات جنسی
هر یک از این علائم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند و در صورت ایجاد باید سریعاً بیمار را به یک متخصص ستون فقرات باتجربه نشان داد تا ارزیابی‌های کامل صورت گرفته و در صورت نیاز جراحی انجام شود.
شما باید در صورت بروز علائمی مانند درد در ناحیه گردن یا سایر علائم به یک متخصص خوب در این زمینه مراجعه کنید. معمولاً تشخیص صحیح طبق مراحل زیر انجام خواهد شد:
♦ سابقه بیمار
بهترین فوق تخصص دیسک گردن ابتدا تاریخچه سلامت پزشکی شما شامل هرگونه بیماری مزمن، آسیب‌های رخ داده در گذشته یا سابقه کمردرد یا گردن درد را می‌پرسد و بررسی می‌کند. اطلاعات مربوط به علائم فعلی هم جمع‌آوری خواهد شد.
♦ معاینه فیزیکی
بعد از جمع‌آوری اطلاعات اولیه مورد نیاز ناحیه دارای علائم از نظر تورم، حساسیت یا درد هنگام لمس و بدون لمس بررسی می‌شود. پزشک همچنین دامنه حرکتی گردن شما و هرگونه نشانه‌ای از نقص عصبی در بازوها، مانند مشکلات مربوط به واکنش‌ها، بی‌حسی و یا ضعف را بررسی خواهد کرد.
♦ مطالعه تصویربرداری
تشخیص فتق دیسک گردن ممکن است با همان دو مرحله اول انجام شود اما برای تعیین شدت آسیب و محل دقیق آسیب معمولاً متخصصان از یک سری آزمایشات استفاده می‌کنند. تصویربرداری هم یکی از آن‌هاست و می‌تواند نشان دهد آسیب دیسک در چه مرحله‌ای است. ام آر آی روشی ارجح برای بررسی میزان فتق دیسک است و دلیل آن هم دقت آن در ایجاد تصویر از بافت‌های نرم است. گاهی نیز از سی تی میلوگرام استفاده می‌شود.
درد گردن و یا بازو ناشی از فتق دیسک گردن می‌تواند کوتاه‌مدت باشد و فقط چند روز طول بکشد یا مزمن شود و ماه‌ها یا بیشتر شما را آزار دهد. گاهی نیز در برخی بیماران مبتلا درد می‌آید و می‌رود یا در طول فعالیت‌های خاص مانند برخی از فعالیت‌های روزانه یا ورزش‌های حرفه‌ای شعله‌ور می‌شود.
وقتی درد گردن و یا بازو ناشی از بیرون‌زدگی مهره‌های گردن باشد، در صورت مراجعه به‌موقع به متخصص علائم معمولاً طی 4 تا 6 ماه بدون نیاز به جراحی با روش‌های غیر تهاجمی به‌طور کامل برطرف می‌شوند، حتی اگر خود دیسک به‌طور کامل بهبود پیدا نکند.
برخی از مراجعین ما در مورد این بیماری می‌پرسند که آیا ممکن است فتق دیسک گردن به‌خودی‌خود برطرف شود؟ باید بگوییم معمولاً بیرون‌زدگی مهره‌های گردن را می‌توان با روش‌های خانگی و غیرجراحی پزشکی مدیریت و کنترل کرد ولی عدم پیگیری تشخیص و ارزیابی کامل می‌تواند منجر به پیشروی بیماری شده و نیاز به روش‌های سخت جهت درمان مانند جراحی را ایجاد نماید.
این در حالی است که با مراجعه به‌موقع اکثر موارد بیرون‌زدگی مهره‌های گردن را می‌توان با درمان‌های غیرجراحی مانند داروهای ضد درد بدون نسخه، فیزیوتراپی برای تقویت و کشش گردن، بسته‌های یخ یا گرما و یا اصلاح فعالیت‌ها برای جلوگیری از حرکات دردناک تا زمانی که درد فروکش کند، درمان کرد.
بنابراین درد ناشی از بیرون‌زدگی مهره‌های گردن اغلب با درمان‌های غیرجراحی و خانگی تحت نظر متخصص قابل کنترل است. درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی و اولیه می‌توانند شامل یک دوره کوتاه یک یا دو روزه استراحت و بعدازآن داروهای ضد درد و فیزیوتراپی برای بهبود قدرت، انعطاف‌پذیری و وضعیت گردن باشد.
نحوه استراحت دیسک گردن به نظر متخصص و شرایط شما بستگی دارد. فتق دیسک گردن معمولاً زمانی که برای اولین بار ایجاد می‌شود یا در حین شعله‌ور شدن متناوب، مانند هنگام انجام برخی فعالیت‌ها، بیشترین درد را دارد.
اگر گردن درد شما شدید است و یا به بازو یا دست تابش می‌کند، عموماً یک دوره کوتاه استراحت و یا اصلاح فعالیت توصیه می‌شود. در مورد نحوه استراحت دیسک گردن به‌طور صحیح باید به نکات زیر توجه داشته باشید:
♦ خودداری از فعالیت‌های سنگین، مثل انجام برخی کارهای فیزیکی یا ورزش حرفه‌ای
♦ اجتناب از انجام حرکات خاصی مانند چرخاندن گردن به یک سمت که درد را بدتر می‌کند.
♦ تغییر وضعیت خواب به حالت بهتر مانند تعویض بالش و یا خوابیدن به پشت به‌جای پهلو یا شکم
توجه به نحوه استراحت دیسک گردن کمک می‌کند تا درد کمتری احساس شود و با کاهش درد، سطح فعالیت ممکن است دوباره افزایش یابد. البته این استراحت نباید بیشتر از 2 روز طول بکشد، زیرا می‌تواند عضلات مربوط به گردن را ضعیف کرده و درد را افزایش دهد.
علاوه بر استراحت درمان‌های مختلفی وجود دارد که بدون جراحی هستند و به بهبود این بیماری کمک می‌کنند. لازم به ذکر است بهترین متخصصان ستون فقرات همیشه سعی می‌کنند فتق دیسک گردن را با روش‌های غیرجراحی درمان کنند؛ زیرا جراحی دیسک گردن به دلیل عبور از مجاورت طناب نخاعی بسیار پرریسک است. از بهترین روش‌های درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی در خانه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
♦ یخ یا گرما درمانی
برای درمان خانگی فتق دیسک گردن می توان قرار دادن کیسه‌های یخ به مدت 15 تا 20 دقیقه در یک زمان در 72 ساعت اول شروع علائم می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. بعد از 72 ساعت می‌توان همین تکنیک را با پدهای گرمایشی انجام داد. در صورت استفاده از یخ یا گرما، 2 ساعت بین هر بار انجام این روش فاصله بگذارید تا خطر آسیب به پوست را کاهش دهید.
♦ افزایش قدرت کششی
برخی از تمرینات ورزشی می‌توانند کشش عضلات مربوط به گردن را تقویت کنند و یک درمان خانگی فتق دیسک گردن عالی باشند. هدف از انجام این کار کاهش فشار روی دیسک‌ها و ریشه‌های عصبی است. برخی افراد در طول کشش تسکین درد را تجربه می‌کنند اما برخی دیگر ممکن است بعدازآن نیز درد داشته باشند.
♦ ماساژ درمانی
یک ماساژ ملایم که به‌عنوان روش درمان خانگی فتق دیسک گردن نیز محسوب می‌شود ممکن است با کمک به شل شدن ماهیچه‌ها، افزایش جریان خون و افزایش آرامش، مقداری تسکین درد را ایجاد کند. اگر ماساژ درد را تشدید کند، سریعا آن را متوقف کنید.
بهتر است برای گرفتن نتیجه خوب از ماساژ درمانی این کار را به افراد کار بلد و آگاه به آناتومی ستون فقرات بسپارید. در غیر این صورت ممکن است حتی آسیب را تشدید کنید.
درمان‌های دیگری نیز به‌عنوان درمان خانگی فتق دیسک گردن در دسترس هستند و ممکن است برای برخی افراد خوب باشند که ازجمله آن‌ها درمان با تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)، طب سوزنی، مراقبه ذهنی و ... را می‌توان نام برد.
ممکن است قبل از یافتن ترکیبی از درمان‌هایی که بیشترین تسکین را فراهم می‌کنند، به آزمایش و خطا نیاز باشد. اگر نقایص عصبی مانند افزایش بی‌حسی یا ضعف بازو همچنان بدتر شوند، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
در درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی اکثر دوره‌های درد بازو ناشی از بیرون‌زدگی مهره‌های گردن طی یک دوره چند هفته تا چند ماه با درمان‌های غیرجراحی و مدیریت درد برطرف می‌شوند.
بااین‌حال، اگر درد بیش از 6 تا 12 هفته طول بکشد یا اگر درد و ناتوانی شدید باشد و به درمان‌های غیرجراحی پاسخ ندهد، جراحی ستون فقرات ممکن است گزینه معقولی باشد.
تمامی موارد گفته شده به‌عنوان درمان خانگی فتق دیسک گردن جزو روش‌های درمان فتق دیسک بدون جراحی نیز محسوب می‌شوند. بااین‌حال گاهی در این روش‌ها، برخی روش‌های پزشکی غیرجراحی نیز ادغام می‌شوند که عبارت‌اند از:
♦ داروها
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) به کاهش التهاب ناشی از فتق دیسک گردن کمک می‌کنند و در درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی استفاده می شوند. ازآنجایی‌که برخی از شدیدترین دردهای ناشی از فتق دیسک گردن ناشی از التهاب ریشه‌های عصبی و سایر بافت‌ها است، این داروها معمولاً اولین داروهایی هستند که توصیه می‌شود.
اگر داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن تسکین درد کافی را ارائه نکنند، پزشک می‌تواند مسکن‌های قوی‌تر دیگر را به‌صورت کوتاه‌مدت تجویز کند. ازجمله این داروهای قوی‌تر می‌توان به داروهای NSAID قوی، استروئیدهای خوراکی یا شل‌کننده‌های عضلانی اشاره کرد. با توجه به خطر بالای عوارض جانبی خطرناک این داروها، باید آن‌ها را به‌صورت کوتاه‌مدت و تنها تحت نظر متخصص مصرف کنید.
♦ فیزیوتراپی
تقویت و کشش عضلات گردن می‌تواند به افزایش مقاومت آن در برابر درد کمک کند. برخی از تمرینات تخصصی توسط فیزیوتراپ، می‌تواند به سر و گردن برای حفظ وضعیت بهتر نیز کمک کند.
ضعیف شدن عضلات گردن می‌تواند منجر به وضعیت سر به جلو و گردن درد شدید شود. درنتیجه با این حرکات اصلاحی، فشار کمتری به ستون فقرات گردنی و دیسک‌های آن وارد خواهد شد.
یک فیزیوتراپ متخصص و کار بلد می‌تواند یک برنامه فیزیوتراپی عالی و کارآمد برای رفع نیازهای خاص بیمار طراحی کند. به‌عنوان‌مثال، ممکن است برخی از تمریناتی که انجام می‌دهید یا حرکات روزانه شما برای کاهش درد نیاز به اصلاح داشته باشند.
♦ تزریقات
اگر داروهای خوراکی و فیزیوتراپی نتوانند تسکین کافی برای دردها و التهابات ناشی از فتق دیسک را فراهم کنند، ممکن است درمان تزریقی در نظر گرفته شود. بیشتر تزریقاتی که برای گردن درد انجام می‌شوند، با استفاده از فلوروسکوپی (هدایت اشعه ایکس) و رنگ کنتراست است تا سوزن به‌طور دقیق در محل آسیب قرار بگیرد و تزریق مستقیم انجام شود.
در درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی هدف از تزریق برای بیرون‌زدگی مهره‌های گردن درواقع این است که داروی مسکن قوی مانند استروئید، اوزون یا کورتون مستقیماً در جایی که لازم است بدون ایجاد آسیب به ساختارهای مهم در ستون فقرات مثل ریشه‌های عصبی، رگ‌های خونی یا نخاع وارد شود.
معمولاً اثر ماندگاری این داروها تا شش ماه است و به بیمار اجازه می‌دهد به‌راحتی سایر درمان‌های لازم مانند فیزیوتراپی را انجام دهد. در میان تزریقات بهترین روش تزریق، اوزون‌تراپی است که در مرکز تخصصی ما توسط افرادی ماهر و کار بلد به‌طور دقیق انجام می‌شود و عوارض آن بسیار کمتر از داروهای استروئیدی است.
درصورتی‌که تمامی روش‌های گفته شده به‌عنوان روش درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی به کار گرفته شد ولی علائم بهبود پیدا نکردند یا بدتر شدند و خطر ایجاد علائم عصبی به‌صورت دائمی وجود داشته باشد، متخصص معمولاً جراحی را توصیه می‌کند.
همچنین گاهی مواقع مثل تصادفات شدید وضعیت بیمار به‌قدری خطرناک است که زمانی برای امتحان روش‌های غیرجراحی وجود ندارد و احتمال فلج اندام زیاد است. در این صورت متخصص ستون فقرات بدون فوت وقت و در نظر گرفتن سایر روش‌ها، جراحی را هر چند پر ریسک باشد، تجویز خواهد کرد.
هدف از جراحی برای بیرون‌زدگی مهره‌های گردن ، برداشتن دیسک آسیب دیده و اطمینان از رفع فشار بر روی ریشه عصبی و یا نخاع است. این روش می‌تواند درد ناشی از التهابات ریشه‌های عصبی را کاهش دهد و از پیشرفت نقایص عصبی مانند سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی و یا ضعف در بازو جلوگیری نماید.
برخی از رایج‌ترین جراحی‌هایی که برای درمان فتق دیسک گردن انجام می‌شوند، عبارت‌اند از:
♦ فیوژن ستون فقرات (ACDF) و دیسککتومی قدامی گردن
این جراحی، رایج‌ترین روش جراحی در میان متخصصان ستون فقرات برای درمان بیرون‌زدگی مهره‌های گردن استمی‌باشد. در این جراحی دیسک از طریق یک برش کوچک تقریباً 5/2 سانتیمتری در جلوی گردن برداشته خواهد شد. پس از برداشتن دیسک آسیب دیده، فضای آزاد برای مهره‌های مجاور ایجاد می‌شود تا در نهایت با هم رشد کرده و جوش بخورند. برای ثبات بیشتر و احتمالاً افزایش نرخ موفقیت در همجوشی معمولاً از یک صفحه در جلوی پیوند استفاده می‌شود.
♦ تعویض دیسک مصنوعی
مانند روش جراحی ACDF، در جراحی تعویض دیسک مصنوعی دیسک آسیب دیده توسط یک برش کوچک در جلوی گردن برداشته خواهد شد؛ اما در این روش به‌جای ادغام مهره‌های مجاور، یک دیسک مصنوعی در فضای دیسک بین مهره‌های مجاور گذاشته می‌شود.
همان‌طورکه ملاحظه کردید، فتق دیسک گردن یک بیماری بسیار مهم و پیچیده است که اگرچه در صورت تشخیص زودهنگام در مراحل اولیه با روش‌های خانگی و بدون جراحی قابل کنترل است اما گاهی هیچ علامتی ندارد و یا علائم شدید به‌صورت ناگهانی ایجاد می‌شوند. با توجه به اینکه این بیماری می‌تواند منجر به آسیب‌های عصبی شود و پیش‌رونده است اگر در پیگیری تشخیص و درمان آن سهل‌انگاری کنید حتی می‌تواند منجر به نقایص عصبی دائمی مانند بی‌حسی کامل در دست‌ها و فلج اندام یا بی‌اختیاری در ادرار و مدفوع و عدم توانایی انجام بسیاری از فعالیت‌ها تا آخر عمر شود؛ بنابراین بسیار مهم است که در صورت بروز علائم دیسک گردن و ادامه یافتن آن‌ها بیش از یک هفته در اسرع وقت به یک متخصص ستون فقرات خوب مراجعه کرده و به‌طور کامل ارزیابی شوید. هرچه تشخیص این بیماری زودتر انجام شود، درمان آن راحت‌تر و موفقیت‌آمیزتر خواهد بود.
خوشبختانه در مرکز تخصصی ما نیز متخصصان ستون فقرات بسیار باتجربه و ماهری در حال فعالیت هستند که می‌توانند ارزیابی‌های کاملی را از ستون فقرات گردنی شما به کمک بهترین تجهیزات پزشکی روز دنیا انجام داده و دقیق‌ترین تشخیص و مؤثرترین برنامه درمانی را به شما ارائه دهند. برای گرفتن نوبت مشاوره از این عزیزان نیز می‌توانید از راه‌های ارتباطی مجازی ما در سمت چپ صفحه استفاده نمایید.