سیاتیک گردن؛ تومور و یا بیماری دیسک انحطاطی  یا بیماری تنگی نخاع

سلامتی در بدن انسان همیشه ماندگار نیست.در چند دهه اخیر با پیشرفت تکنولوژی، ظهور بیماری های مربوط به گردن و شانه افزایش چشم گیری یافته است. دراثر خم شدن، بلند کردن وسایل و انجام فعالیت های مختلف،  باعث بیماری سیاتیک گردن  شوند. حدود دو سوم افراد برا اثر فشار و استرس های مکرر در مراحل زندگی روزمره خود دچار دیسکوپاتی گردن عارضه می شوند.

سياتيک گردن يا راديکولوپاتي چيست؟

ممکن است برای شما عزیزان سوالاتی در رابطه با سیاتیک گردن به وجود آید، مانند ( سیاتیک گردن چیست؟ علائم بروز دیسک گردن و روش های درمان آن چیست؟) سیاتیک گردن به مجموعه علائمی مانند درد، احساس سوزش، پرش غیر قابل کنترل پاها، بی حسی و احساس ضعف ناشی از فشردگی عصب سیاتیک که بزرگ ترین عصب بدن می باشد، گفته می شود.
 سیاتیک گردن یک نوع شناخته شده، از درد رایکولوپاتی می باشد. معمولادرد سیاتیک، یکطرفه است اما این درد می تواند دو طرفه نیز انتشار یابد. این درد 90 درصد مواقع درنتیجه پارگی یا فتق دیسک، اتفاق می افتد. عصب سیاتیک در ستون فقرات قرارگرفته و تا پایین پاها امتداد یافته است.
این عصب از 5 ریشه عصبی در داخل کمر و لگن تشکیل شده است که در پشت ران درست در مسیر وسط، به زانو می رسد. در پشت زانو به دو شاخه تی بیال و پروانه آل تقسیم می شود. البته عصب مشترک، خود به دو عصب پرونئال سطحی(SPN) وعصب پرونئال عمقی  (DPN)تقسیم می شود. 
عصب پرونئال سطحی، حسی می باشد و حس جلوی پا را تامین می کند و عصب پرونئال عمقی به سمت عضلات جلوی ساق پا می رود.کلیه حرکات پاهای ما از طریق این عصب (عصب سیاتیک و دو شاخه انتهای آن عصب پرونئال و تی بیال) انجام می گردد.

انواع سياتيک گردن و درد رديکولر

سیاتیک گردن یک رشته عصبی قطور و طبیعی در بدن می باشد که از پایین کمر شروع می شود. تنه زخیم این عصب از به هم پیوستن چند رشته ظریف عصبی که ریشه عصب نخاعی نامیده می شوند و خیلی سریع هستند و از سوراخ های بین مهره ای کمر خارج می شوند، تشکیل می شود. درد سیاتیک ممکن است، در هر نقطه از بدن به وجود آید و باعث بروز مشکلاتی شود.
 درد سیاتیک بسیار طاقت فرسا می باشد و می تواند بر کیفیت زندگی افراد تاثیر به سزایی بگذارد. درد سیاتیک گردن از فشار وارد شده بر روی ستون فقرات و عصب نخاعی نیز به وجود می آید. افراد باید بعد از مبتلا شدن به این عارضه، نزد بهترین فوق تخصص دیسک گردن روند تا به درمان بیماری بپردازند.
 همچنین اگر افراد این دردها را نادیده بگیرند، با عوارض بسیاری مواجه می شوند که می تواند جبران ناپذیر باشد. ویژگی دردهای سیاتیک گردن (ردیکولر)، این درد ها از پایین کمر آغاز شده به باسن بالای ران پشت ران پشت زانو کشیده می شود و با ضعف عضلات این نواحی همراه می باشد همچنین در موارد شدید باعث می شود این نواحی لاغر شوند و تغییرات در حس مانند سوزش، خارش، گرفتگی، خواب رفتگی و اسپاسم های عضلانی دردناک در این نواحی به خصوص عضلات پشت ساق ایجاد شوند.
 ویژگی های درد ردیکولر سیاتیک گردن و عواملی که باعث می شود درد در این نواحی فوقانی بدن وارد شوند به شرح زیر می باشند:
فتق یا بیرون زدگی دیسک بین مهره ای: وقتی دیسک بین مهره، خشک و کوچک می‌شود، مهره‌ها به‌ یکدیگر نزدیک خواهند شد، گاهی اوقات این شرایط می‌تواند منجر به آسیب یک یا چند دیسک دیگر نیز شود. اگر محتویات داخل دیسک از قسمت خارجی و سرسخت آن بیرون زده باشد، اصطلاحا می‌گویندکه فرد دچار «فتق دیسک» شده است.
 علائم دیسک بیرون زده عبارت اند از: درد، بی حسی، مورمور شدن، احساس سوزش در گردن و وضعیت قرارگیری نامناسب هنگام خوابیدن.
تخریب دیسک های بین مهره ای در ناحیه کمر(دژنراسیون دیسک): این عارضه زمانی اتفاق می افتد که دیسک های بین مهره ای در ناحیه کمر فرسوده شده و تخریب شده باشند. ممکن است این بیماری در سه قسمت از ستون فقرات رخ بدهد که این قسمت ها را می توان به ترتیب ستون فقرات گردنی، ستون فقرات سینه ای و ستون فقرات کمری نام برد.
تنگی کانال نخاع: تنگی کانال نخاعی به دلایل بسیاری از جمله چاقی، مادرزادی، وراثتی، آرتروز، روماتیسم مفصلی و... به وجود می آید. 
نخاع به همراه مغز سیستم عصبی بدن را تشکیل می دهند و در میان ستون فقرات قرار دارد با فشار و ضربه وارد شده به ستون فقرات نخاع تحت تاثیر قرار می گیرد به همین منظور تنگ شدن کانال نخاعی، باعث فشار روی عصب و در نتیجه ایجاد درد و بی حسی می شودکه این درد به قسمت های پایین کمر، باسن و پاها کشیده می شود.
بیماری اسپوندیلولیستزیس: گاهی پیش می آید، به دلایل مختلف مانند مادرزادی یکی از مهره ها دچار لیز خوردگی شود این لیز خوردگی می تواند به نحوی باشد که روی رشته های اطراف نخاع فشار وارد کند و باعث ایجاد دردهای منتشر شونده یا ردیکولر مانند درد سیاتیک گردن شود و یا به داخل فضای نخاعی لیز بخورد و روی طناب نخاعی تاثیر بگذارد و باعث میلوپاتی ها و آسیب های مهم و گاه جبران ناپذیر در طتاب نخاعی بشود.
سندروم پیریفورمیس: عضله پیریفوریس یک نوع ماهیچه صاف است که در باسن و بالای مفصل لگن قرار گرفته است و در تحریک دایره حرکاتی قسمت پایین بدن حائز اهمیت می باشد زیرا موجب ثابت ماندن مفصل ران می شود. این سندروم زمانی که عصب سیاتیک را تحت فشار می گذارد یک نوع اختلال عصبی و عضلانی ایجاد می کند و باعث به وجود آمدن درد در ناحیه ران، باسن و لگن می شود.
ضربه دیدن ستون مهره ها در حوادثی مانند تصادف: بیشتر صدمات ستون فقرات و ایجاد درد سیاتیک گردن در اثر تصادف، زمین خوردن و جراحات ورزشی رخ می دهد.

عوامل ايجاد کننده درد سياتيک گردن

سیاتیک گردن همان دردهای ردیکولر گردن می باشند و با مشکلاتی که در ستون فقرات وجود دارد این دردهای ردیکولر یا منتشر شونده به کتف، بازو، ساعد، حتی انگشتان انتشار پیدا می کنند. از آن جایی که درد سیاتیک گردن ، زندگی افراد را مختل می کند، باید برای درمان یا جلوگیری از این عارضه، اقداماتی را انجام دهید. 
بهتر است در وهله اول نزد پزشک متخصص مربوطه رفته تا به درمان بپردازید. ممکن است در برخی موارد، درد سیاتیک گردن در دوران بارداری یا در اثر آسیب های شدید مانند تصادف سنگین به وجود آید در این شرایط مراجعه به کادر درمان از بهترین اقدامات لازم می باشد. به طور کلی، درد سیاتیک گردن توسط چند بیماری به وجود می آید که از جمله این موارد به شرح زیر است.
فتق دیسک: لغزش دیسک و بیرون زدن مواد ژله ای درون دیسک به دیواره خارجی
بیماری دیسک انحطاطی: سایش دیسک ها در بین مهره های ستون فقرات
بیماری تنگی نخاع: باریک شدن غیر معمول کانال های نخاعی 
بیماری آرتروز: فشرده شدن اعصاب کمر توسط خارهای استخوان 
بیماری اسپوندیلولیستیزی: لغزش یک مهره روی مهره دیگر و باریک شدن دهانه عصب
تومور: فشرده شدن عصب سیاتیک گردن به وسیله تومورهای کانال نخاعی
(لازم به ذکر است که بدانید نشستن های طولانی، چاقی، کهولت سن و یابت باعث افزایش درد سیاتیک کی شود.)

تشخيص درد سياتيک گردن

مهمترین راه تشخیص به موقع سیاتیک گردن وشانه، ابتدا گرفتن شرح حال پزشکی می باشد. پزشک بر حسب نیاز، از بیمار سوالاتی از قبیل اینکه (درد از چه زمانی شروع شده است؟ آیا این درد یک طرفه است یا به صورت دو طرفه؟ آیا سابقه بلند کردن اجسام سنگین دارد؟ سابقه ضرب دیدگی دارد؟ آیا دارای بیماری خاص مانند دیابت است؟) می پرسد. این سوالات به پزشک در چگونگی معاینه پزشکی، کمک فراوانی می کند. 
معاینه پزشکی در چند مرحله انجام می گیرد. نخست پزشک به طرز راه رفتن، نشستن و ایستادن نگاه می کند. سپس پزشک از بیمار می خواهد در شش جهت، ستون مهره ها را حرکت دهد که این حرکات شامل خم کردن گردن و شانه به سمت عقب و جلو، خم کردن به سمت چپ و راست و چرخیدن به چپ و راست می باشد.
در مرحله آخر پزشک معالج،MRI، نوار عصب وعضله تجویز می کند که اصطلاحا، الکترومیوگرافی نامیده می شوند.

روش هاي درمان سياتيک گردن و شانه

درد سیاتیک گردن یکی از دردهای طاقت فرسا و آزار دهنده می باشد. امروزه روش های مختلفی برای تسکین درد سیاتیک گردن وجود دارد که این روش های درمان به خفیف یا مزمن بودن درد بستگی دارند و پزشک با معاینه پزشکی، به مزمن یا خفیف بودن درد سیاتیک پی می برد و با استفاده از معاینه می تواند بهترین راه حل درمانی را به بیمار ارائه دهد. در ادامه مقاله به برخی از این روش ها اشاره نموده ایم.

♦  روش درمان بدون جراحی

درد سیاتیک طاقت فرسا می باشد افراد برای درمان این عارضه، باید اقدامات لازمی را انجام دهند. ابتدا باید به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا ایشان از بین روش های مختلف درمان، بهترین و مناسب ترین راه را در اختیار شما بگذارند.برای درمان سیاتیک گردن و شانه دو نوع روش، بدون جراحی و با جراحی وجود دارد.روش های بدون جراحی به شرح زیر می باشند.
1)    استراحت کافی و نداشتن تحرک زیاد باعث می شود درد سیاتیک گردن برای مدت زمان کوتاهی تسکین یابد. 
2)    مالش یخ به منطقه آسیب دیدهباعث کاهش تورم و درد می شود. روزانه سه الی چهار بار به مدت بیست دقیقه می بایست، این کار را تکرار کنید تا درد تسکین یابد.
3)    مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی باعث کاهش اسپاسم و درد عضلات می شود.
4)    مصرف داروهای شل کننده عضلات مانند متوکاربامول، برای تسکین دردهای عضلانی بسیار مناسب است. این دارو با نام تجاری روباکسین، در بازار موجود است.
5)    مصرف داروهای ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین، باعث افزایش آندورفین شده و به تسکین درد، کمک به سزایی می کند.
6)    اوزون تراپی دیسک گردن: اوزون گازی است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. در درمان سیاتیک گردن و شانه گازی که مورد استفاده قرارمی گیرد، ترکیب مقدار زیادی اکسیژن و مقدارکمی اوزون می باشد. اوزون به تنهایی گاز موثری می باشد زیرا دوز کم آن برای درمان کافی است.
7)    فیزیو تراپی: متخصص فیزیوتراپی اطلاعات لازم در خصوص فعالیت‌های ورزشی، تفریحی و حرکات تکراری در اختیار بیمار قرار می‌‌دهد. درصورت لزوم از بیمار می‌خواهد به تغییر برنامه ورزشی خود بپردازد تا فشار کمتری به گردن وارد شود.

♦  روش درمان با عمل جراحی

همانطور که قبلا ذکر کرده ایم، دو روش برای درمان درد سیاتیک وجود دارد که پزشک در ابتدا پیشنهاد روش های غیر جراحی را به بیمار می دهد. در صورتی که درد سیاتیک با روش های بدون جراحی برطرف نشد، بیمار بایستی از روش های جراحی برای بهبود درد سیاتیک استفاده نماید. سه نوع روش برای عمل جراحی وجود دارد که در ادامه به آن می پردازیم.
1)    جراحی میکرودیسککتومی: در این روش از عمل جراحی، تمام یا قسمتی از دیسک بیرون زده کمر برداشته می شود. در این روش درد سیاتیک به طور 80 الی 90 درصد از بین می رود. در روش میکرودیسککتومی،برای بیهوشی بیمار، از بیهوشی عمومی استفاده می کنند تا بیمار در حین عمل دردی را احساس نکند.
2)    جراحی لامینکتومی: در این روش قسمتی از لامینا(قسمت پشتی مهره های ستون فقرات) برداشته می شود تا فضای بیشتری برای نخاع و عصب باز شود. مدت زمان عمل جراحی لامینکتومی از شروع تا پایان آن 3 ساعت می باشد.
3)    جراحی فیوژن ستون فقرات: در این نوع از عمل جراحی، پزشک با استفاده از چند پیچ و میله های فلزی، مهره های ستون فقرات را به هم متصل می کند. این عمل درمواردی ضروری است که یکی از دیسک ‌ها در اثر بیرون ‌زدگی یا پارگی، فشار بیش از حدی به عصب‌های ریشه ‌ای وارد کند.

سياتيک گردن و شانه

سیاتیک گردن و شانه تقریبا درد شایع در میان افرادی است که سر و گردن خود را به دلایل کاری مختلف خم می کنند. پس می توان علت سیاتیک گردن و شانه را الگوی نادرست فیزیکی عنوان نمود. درمان این دردها به علت بروز آنها بستگی دارد. اما علل سیاتیک گردن و شانه چیست؟ در بیشتر مواقع پیچ خوردگی و کشیدگی، علت به وجود آمدن این دردها می باشد.ورزش های شدید و سنگین و یا قرارگرفتن گردن در وضعیت نامناسب از دیگر دلایل سیاتیک گردن و شانه می باشند.
بافت گردن ازقسمت هایی همچون عضله، تاندون و رباط ها تشکیل شده است. عضلات شانه از چهار تاندون در قسمت بالای دست تشکیل شده است. تاندون ها، قسمت فوقانی دست یعنی بازو را به قسمت شانه متصل میکنند. پارگی تاندون ها نیز مسبب، ایجاد دردهای شدیدی می شود و بیشتر در ورزش های سنگین وحرفه ای اتفاق می افتند.
ممکن است سیاتیک گردن و شانه به علت کهولت سن باشد، دربرخی موارد با افزایش سن تاندون شانه، آسیب دیده و پاره می شود. این مورد زمانی اتفاق می افتد که خون رسانی به رگ های بدن کاهش یافته باشد. آرتروز گردن یکی دیگر از دلایل درد سیاتیک است و همانطور که ذکر شد، این عارضه با افزایش سن اتفاق می افتد و همراه با ساییدگی بین دیسک و استخوان ایجاد می شود.

 علت به وجود آمدن سياتيک گردن

ممکن است علت سیاتیک گردن و شانه به دلیل سقوط و ضربه یا برخورد ناگهانی به سر، در ورزش باشد. چنانچه درد گردن و شانه به علت یکی از موارد ناگهانی فوق باشد، آسیب های وارد شده را آسیب شلاقی می نامند. علائم این آسیب ممکن است سر درد، تاری دید، گردن درد، سرگیجه، احساس سفتی و خستگی مداوم باشد. دلایل سیاتیک گردن و شانه در افراد متفاوت است.
 حمله های قلبی، سکته مغزی، شکستگی کتف، فشار عضلانی، تاندونیت شانه، سرطان و... می تواند، از علائم شایع سیاتیک گردن و شانه باشد.اگرفرد هنگام خواب، سررا در وضعیت نامناسبی برای طولانی قرار دهد، ممکن است موجب کشیدگی عضلات وسیاتیک گردن و شانه شود. موارد دیگری که باعث بروز سیاتیک گردن و شانه می‌شوند، به شرح زیر می باشند.
1)    قراردادن چندین بالشت در زیر سر
2)    دندان قروچه کردن هنگام شب
3)    صحبت کردن با تلفن همراه با گردن و شانه
4)    وضعیت قرار گیری نامناسب هنگام کار با رایانه
5)    حرکات ناگهانی سر هنگام ورزش کردن

علائم ديسک گردن حاد

درد سیاتیک گردن ، باتوجه به مدت زمان و شدت بیماری متفاوت است. افرادی که به مدت طولانی روبروی رایانه هستند و ورزش های مناسب دیسک گردن را انجام نمی دهند یا به طور ژنتیکی عضلات ضعیفی دارند، در معرض خطر دیسک گردن قرار دارند. دیسک گردن، بر روی نخاع و ریشه های عصب اثر می گذارد و از شایع ترین بیماری ها در سنین 30 تا 40 سالگی می باشد. علائم دیسک گردن بسته به مدت زمان و شدت بیماری، به سه نوع تقسیم می شود که این علائم شامل دیسک گردن حاد، مزمن و خفیف می باشند.شایع ترین علائم دیسک گردن حاد، مزمن و خفیف عبارتند از:
1)    درد یک طرفه بازو
2)    تشدید درد و بی حسی در قسمت انگشتان دست
3)    بی قراری و عدم نگهداری وسایل توسط دست
4)    نداشتن تعادل و راه رفتن نامناسب
5)    ضعیف شدن دست ها 
دیسک گردن را می توان به دو دوره دیسک گردن حاد و دیسک گردن مزمن،تقسیم بندی کرد. در دوره دیسک گردن مزمن، استئوفیت یا به طور کل دژنراسیون گسترده، ساختارهای ستون فقرات و اسپوندیلوز(آرتروز) گردنی وجود دارد. و در دوره دیسک گردن حاد، هسته پالپوس و خروج آزادانه، وجود دارد. علائم دیسک گردن حاد، درد یک طرفه درون کتف و قسمت بالای قفسه سینه می باشدکه درمواقع عطسه، سرفه و فشار بیشتر احساس می شود. 
دیسک گردن در همه افرادبه ویژگی های ساختاری ستون فقرات،بستگی دارد. احتمال رخداد دیسک گردن در افراد ظریف و قد بلند بسیار بیشتر از افراد قد کوتاه می باشد. کشیدن سیگار، خطر ابتلا به دیسک گردن را افزایش می دهد. سیگارکشیدن معمولا در طی یک دوره طولانی مانند 20 سال، باعث ایجاد سرطان ریه می شود، همچنین افراد با مصرف سیگار، ابتلا به عارضه دیسک گردن، کمر و مشکلات ستون فقرات را افزایش می دهند.
 عوامل ژنتیکی نیز بر دیسک گردن تأثیرمی گذارد. اگر افراد سابقه خانوادگی دیسک گردن داشته باشند، خطر ایجاد دیسک گردن افزایش می یابد. در هر عارضه ای یک سری عوامل وجود دارد که خطر ابتلا را افزایش می دهد، دیسک گردن نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد. از جمله این عوامل به شرح زیر می باشند:
1)    شغل هایی مانند بانکداری و رانندگی 
2)    تصادفات و تروما
3)    حرکات نادرست گردن 
4)    ضعف در عضلات گردن 
5)    ماساژغیرحرفه ای
6)    استرس روانی و خستگی های مکرر
7)    استفاده طولانی مدت از کامپیوتر
8)    فعالیت هایی مانند کار در منزل (کار با چرخ خیاطی، گلدوزی)

ورزش براي ديسک گردن

برای بهبود دیسک گردن روش های مختلفی وجود دارد که ورزش و حرکات اصلاحی، یکی از این روش های غیرجراحی می باشند. مختصصان طب فیزیکی معتقدند با انجامحرکات کششی و حرکات ورزشی می توان به درمان دیسک گردن کمک شایانی نمود.در این مطلب به بررسی برخی از ورزش هایی که پزشکان متخصص، برای درمان این عارضه توصیه می کنند، می پردازیم تا بتوان به کاهش درد گردن و شانه کمک کنیم. موارد قابل ذکر عبارتند از:

♦  حرکت کششی گردن 

یکی از بهترین تمرینات ورزشی برای اصلاح دیسک گردن حرکت کششی گردن می باشد. در این تمرین به پشت، روی یک تخت یا میز دراز بکشید، به نحوی که قسمت پایین گردن با لبه تخت یا میز هم سطح باشد. به آرامی سرخود را از سمت عقب، پایین آورید و اجازه آویزان ماندن به سر را بدهید. اگر این کار باعث درد بیشتر می شود و درد را به سمت بازو سوق می دهد، حرکت را قطع نمایید. این حرکت را باید 1 دقیقه حفظ کنید سپس به گردن خود استراحت دهید و برای بهبودی و درمان این حرکت کششی را 5 الی 15 مرتبه به طور مداوم انجام دهید.

♦  حرکت کششی لیفت سر 

دومین حرکت مربوط به دیسک گردن، حرکت کششی لیفت سر می باشد. در این تمرین، روی تخت یا میز دراز بکشید و دست ها را کنار بدن نگه داشته و سر را از لبه آویزان نمایید. در ادامه سر را با احتیاط و به آرامی بالا بیاورید و گردن خود را بر خلاف جاذبه زمین کشش دهید. این حرکت را باید 5 الی 10 ثانیه نگه دارید. و به طور معمول تکرار آن 15 الی 20 مرتبه ضروری می باشد.

♦  انقباض گردن 

سومین ورزش برای دیسک گردن انقباض گردن می باشد. به سمت پشت دراز بکشید و دست هایتان را در کنار بدن نگه دارید. در ادامه چانه خود را به سمت سینه بکشید تا غبغب ایجاد شود. این حرکت را به مدت 5 تا 10 ثانیه حفظ کنید، برای بهبودی و تسکین درد 15 الی 20 بار بایستی این حرکت را برای اصلاح دیسک گردن تکرار کنید.

♦  انقباض شانه

چهارمین ورزش برای دیسک گردن انقباض شانه می باشد. در انجام این حرکت، کنار دیوار بایستید و آرنج خود را 90 درجه خم کنید و شانه های خود را به سمت عقب و جلو ببرید و همچنین پشت بازوهای خود را به دیوار فشار بدهید.
از دیگر حرکات ورزشی برای دیسک گردن می توان به کشش اسکالین، چرخش گردن به یک طرف، خم کردن به اطراف، نگه داشتن هم ترازاشاره نمود.

 کلام آخر

متخصصین طب فیزیکی، توصیه می کنند که اگر دچار سیاتیک گردن هستید، باید از انجام ورزش های سنگین مانند دویدن، پریدن، وزنه برداری، کشتی و هر ورزش دیگری که می تواند، درد شما را افزایش دهد و سرعت بهبود را کاهش دهد اجتناب کنید. 
در مقاله فوق مطالب حائز اهمیتی در رابطه با دیسک گردن و شانه، درد سیاتیک، روش های درمان درد سیاتیک گردن و... در اختیار شما قرار داده ایم. امیدواریم با خواندن موارد فوق به پاسخ سوالات خود رسیده باشید.