علت بی حس شدن پاها از کمر به پایین، از دیسک کمر تا سکته مغزی
علت بی حس شدن پاها از کمر به پایین، به سبک زندگی شما بستگی دارد، اگر بیشتر روز را پشت میزکار می‌گذرانید و دچار بی‌حسی پا می‌شوید، بهتر است سبک نشستن خود را اصلاح کنید و اگر همچنان پاهایتان سوزن سوزن می‌شود، باید آن را جدی بگیرید زیرا بی‌حسی مزمن هرعضو بدن، می‌تواند نشانه‌ی مشکل بخش عصبی باشد، این دسته از مشکلات، به نتایجی مانند نقص حرکتی دائمی ختم می‌شوند، البته تشخیص به موقع مشکل و شروع یک درمان اصولی، شما را از خطر معلولیت نجات می‌دهد.
درمان‌های خانگی و روش‌های سنتی، از فاکتور تشخیص و پشتوانه علمی بی‌بهره هستند و ممکن است مشکل شما را تشدید کنند، برای شناخت عارضه‌تان و تشخیص سریع‌تر علت بی حسی پا، توسط پزشک تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
آیا بی حس شدن کمر، دلایل نگران‌کننده‌ای دارد؟
کسانی که از درد کمر رنج می‌برند ممکن است علائم بی‌حسی و گزگز کردن را احساس کنند و این سوال برایشان پیش می‌آید که بی حس شدن کمر نشانه چیست؟ بی حس شدن کمر می‌تواند نشانه‌های مختلفی داشته باشد، حرکت مورچه روی پوست کمر، از احساسات رایج این بیماری است، که با توجه به نوع اختلال، ممکن است صورت دائم یا موقت باشد.
همان‌طور که گفتیم، مشکلاتی که در ناحیه ستون فقرات لومبر (پایین کمر) پیش می‌آید باعث ایجاد علائمی مانند سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی دست و پا می‌شوند اما بیماران حس میکنند که این درد شامل پایین کمر است، در حالی که این نشانه‌ها در دست و پاها هم نیز احساس می‌شود.
مهمترین کارکرد سیستم عصبی، ارائه اطلاعات به مغز، در خصوص حس نواحی مختلف بدن است، وقتی که سیگنال‌ها آسیب می‌بینند، اختلال عصبی موجب بروز این علائم می‌شود.
این عوارض در کوتاه مدت خطرناک نیستند ( حداکثر ۱۰روز) اما در زمان طولانی، می‌توانند نشان دهنده اختلالات ناحیه کمر یا یک مشکل جدی باشند. برخی از علل شایع بروز این اختلال عبارتند از:
- عفونت ستون فقرات
- آسیب دیدگی ستون فقرات
- فیبرومیالژی
- اختلالات عروقی
- تنگی کانال نخاع
- تومور ستون فقرات
- میلوپاتی‌های نخاع
- نوروپاتیک‌های محیطی شکم و لگن
- آبسه شکم و لگن
- آرتروز ستون فقرات
- دیابت
سیاتیک چگونه باعث بی‌حسی پاها می شود؟
سیاتیک به درد ناشی از اعصاب سیاتیک گفته می‌شود که کار آن ارسال پیام‌ها از مغز به پایین پاها می‌باشد، درد سیاتیک به صورت یک‌طرفه، اغلب از پایین کمر به پا و زیر زانو منتشر می‌شود.
این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که اعصاب سیاتیک تحت فشار قرار می‌گیرند و معمولاً به دلیل ناهم‌ترازی استخوان‌ها، در قسمت تحتانی ستون فقرات رخ می‌دهد. بارداری یا زایمان می‌تواند احتمال ابتلا به درد سیاتیک در بانوان را افزایش می‌دهد.
یکی از علل‌های ایجاد سیاتیک به نام سندروم پیریفورمیس است که نام یکی از عضلات، در پایین ستون فقرات است که به استخوان ران متصل می‌شود و به چرخش لگن کمک می‌کند.
درد مربوط به سیاتیک یا به اصطلاح رگ سیاتیک، می‌تواند شدید باشد که اغلب با درمان‌های غیرجراحی ظرف چند هفته بهبود پیدا می‌کند، اگر به همراه درد شدید سیاتیک، به ضعف قابل‌توجه پا، تغییرات روده و مثانه هم دچار شدید، راه‌نجات شما، جراحی است.
آسیب دیدگی کدام‌یک از اندام‌ها، موجب سیاتیک می‌شود؟
هر عامل خطرناکی که بتواند به اعصاب سیاتیک آسیب وارد کند، سیاتیک نامیده می‌شود که شایع‌ترین دلایل آن عبارتند از:
- فتق دیسک کمر (Lumbar disc herniation): استخوان‌هایی که داخل ستون فقرات هستند توسط غضروف‌هایی از هم جدا می‌شوند و فضای بین آن‌ها توسط ماده‌ای ژله مانند پر می‌شود، این ماده ژله‌ای به عنوان ضربه گیر در استخوان‌ها عمل می‌کند و وقتی پوشش بیرونی دیسک آسیب می‌بیند، مواد داخل آن خارج شده و اعصاب سیاتیک تحت فشار قرار می‌گیرند، این آسیب، باعث درد و بی‌حسی می‌شود که فتق دیسک نامیده می‌شود و معمولا بر اثر ضربه‌دیدگی یا ساییدگی رخ می‌دهد که می‌تواند علت بی حس شدن پاها باشد.
- تنگی کانال نخاع (spinal canal stenosis): تنگی کانال نخاع به وضعیتی گفته می‌شود که کانال ستون فقرات تنگ می‌شود و فشار بر این ناحیه وارد نخاع و ریشه‌های عصبی سیاتیک می‌شود که سیاتیک را ایجاد می‌کند و می‌تواند علت بی‌حس شدن پاها از کمر به پایین باشد.
- لغزش مهره (Spondylolisthesis): یکی از اختلالاتی است که مرتبط با دیسک دژنراتیو است که با لغزش مهره‌ای، یک مهره به روی مهره دیگر کشیده می‌شود و ممکن است باعث گیر کردن اعصاب سیاتیک و بی حس شدن پاها شود.
دیسک کمر چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟
دیسک‌های موجود در ستون فقرات به عنوان ضربه‌گیر در بین مهره‌ها عمل میکنند و قسمت بالایی بدن را پشتیبانی میکنند، این مهره‌ها طیف وسیعی از حرکات را در همه جهات هدایت میکنند، با این حال اگر دیسک فتق کند و مقداری از مواد داخلی آن نشت کند می‌تواند به مرور باعث آسیب عصبی شود و کمردرد یا علائم عصبی را در پا ایجاد کند.
به دلیل پیری و فرسودگی، دیسک‌ها مقداری از مایع را از دست می‌دهند که باعث انعطاف‌پذیری و اسفنجی شدن آن‌ها می‌شود و بزرگسالی، نقطه شروع این حالات هستند، هنگامی که فشار یا استرس به ستون فقرات وارد می‌شود ممکن است حلقه بیرونی دیسک ترک بخورد یا پاره شود، این وضعیت، قسمت تحتانی کمر را تحت شعاع قرار می‌دهد و فشار بیرون زدگی دیسک در نخاع، مواد التهابی داخل عصب را تحریک می‌کند و درد باسن و پایین پا رخ می‌دهد.
یک از عوامل فتق، دیسک دژانراتیو است، که این مسئله، وضعیت را قرمز می‌کند زیرا دژانراتیو، به خودی خود یک بیماری پیش‌رونده نیست و باعث مشکلات مزمن یا دائم نمی‌شود.
چرا علائم دیسک کمر، خود به خود از بین می‌روند؟
علائم فتق دیسک کمر معمولا کوتاه مدت هستند اما در بعضی افراد می‌تواند بسیار دردناک باشد و برای اکثریت بیماران، این علائم طولانی مدت نیستند، حدود ۹۰ درصد افرادی که فتق دیسک کمر را تجربه میکنند، تا ۶ هفته بعد هیچ علائمی را احساس نمی‌کنند به همین دلیل کارشناسان معتقد هستند که علائم فتق دیسک کمر ممکن است به سه دلیل خود به خود برطرف شود:
- بدن به عنوان یک ماده خارجی به فتق حمله می‌کند، سپس این ماده را کوچک می‌کند و میزان پروتئین‌های التهابی نزدیک ریشه عصبی را کاهش می‌دهد
- با گذشت زمان مقداری از مایع خارج‌شده، جذب بدن می‌شود و باعث جمع شدن دیسک می‌شود که باعث می‌شود، به ریشه‌های عصبی کمتر کشیده شود، یکی از راه‌های پیشگیری و درمان فتق دیسک کمر، ورزش مداوم و منظم است.
- تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که دچار فتق دیسک کمر هستند نیمی از آن‌ها هیچ درد یا علائمی را ندارند. به همین دلیل است که باید در تشخیص دقت شود تا مطمئن شویم فتق دیسک کمر باعث این مشکل شده است.
در سایر شرایط، فتق دیسک کمر ممکن است با نام‌های دیسک لیز خورده یا پارگی و برآمدگی دیسک شناخته شود. نام دیسک لغزیده می‌تواند باعث سردرگمی شود زیرا دیسک‌های ستون فقرات محکم به مهره‌ها چسبیده‌اند و نمی‌‌لغزند بلکه فقط مواد داخلی ژل مانند دیسک است که از داخل خارج می‌شود.
درمان بی حس شدن پاها از زانو به پایین در خانه ممکن است؟
موثرترین درمان بی‌حسی پاها، از زانو به پایین با علت آن مشخص می‌شود، به طبع در اولین قدم، تشخیص علت اولویت دارد و پزشک با توجه به علت اصلی، دارو و روش‌های درمانی را مشخص می‌کند که عبارتند از:
- مصرف داروها تحت شرایط خاص: برای درمان فیبرومیالژیا، از داروهای ضد افسردگی مانند دولوکستین و ملیناسیپران استفاده میکنند این در حالی است که از کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهابات مزمن و بی‌حسی مرتبط با MS استفاده می‌شود. داروهای گاباپنتین و پره گابالین برای تغییر یا مسدود کردن سینگال‌های بی‌حسی در شرایط فیبرومیالژیا و نوروپاتی دیابتی استفاده میکنند.
- درمان های خانگی: درمان‌های خانگی ممکن است به رفع بی‌حسی پاها کمک کند، این درمان‌ها شامل:
- استراحت و دوری از فشارهای روانی
- استفاده از کمپرس گرم برای شل کردن عضلات و کاهش درد و بی‌حسی
- ماساژ به منظور گردش دوباره خون و تسکین علائم
- ورزش کردن برای بهبود قلب و عروق و بهبود گردش خون
- استفاده از کفش‌های راحتی برای کاهش استرس و فشار عصبی
به کمک این روش‌ها می توانید بی‌حسی پاها از زانو به پایین را در اکثر مواقع درمان کنید و تا حد زیادی دردهای حاصل را کاهش دهید.
- روش‌های سنتی: گفته می‌شود بعضی از درمان‌ها جایگزین داروها هستند و به کاهش عوامل بی‌حسی پا کمک میکنند، این درمان‌ها شامل ماساژ دادن، طب سوزنی، آب درمانی و مراقبه ذهن می‌شوند.
علت بی حس شدن ران پای چپ چیست و چگونه درمانش کنیم؟
سندرم مرالژی پارستتیکا یا سندرم برنارد اس یکی از علل بی‌حسی ران پای چپ است که بیمار در قسمت خارجی و جلوی ران خود احساس سوزش می‌کند، پوشیدن لباس‌های تنگ، چاقی، اضافه وزن و حاملگی از دلایل شایعی هستند که مرالژی پارستتیکا را ایجاد میکنند اما علل دیگری از جمله دیابت و ضربه به ران هم می‌توانند موجب بروز آن شود.
در اکثر موارد، کاهش وزن یا پوشیدن لباس‌های گشاد می‌تواند در کاهش سندرم مرالژی موثر باشد و اگر رعایت این موارد مفید نبود، دارودرمانی موجب کاهش علائم بیماری خواهد شد، درصورتی که این مورد هم مشکل را حل نکرد، داروهای خوراکی و تزریقات استروئید در یک یا دو جلسه، بسیار مفید خواهند بود و در مواردی نادر، نیاز به رادیو فرکانسی خواهد بود و در آخرین‌شانس، باید رو به جراحی آورد تا این عارضه برطرف شود.
آیا دیسک کمر خود به خود درمان می‌شود؟
هنگامی که دیسک کمر جدی نباشد به خودی خود حل می‌شود یا طی فرایندی به نام تحلیل برطرف می‌شود در این فرایند، قطعات دیسک توسط بدن جذب می‌شوند و در صورت نیاز به درمان، گزینه‌های زیادی وجود دارند.
درمان دیسک شامل؛ استراحت، مراقبت قبل از جراحی، فیزیوتراپی و تمرینات خانگی است و اگر همیشه از درد کمر شکایت دارید، این درمان‌ها را زیر نظر پزشک انجام دهید، تا زیر تیغ‌جراحی قرار نگیرید.
متخصصان عمل جراحی برای کاهش علائم دیسک کمر به شما کمک میکنند و بنابراین در صورت داشتن مشکلات مزمن و دائمی مهم است که با آن‌ها مشورت کنید.
فیزیوتراپی به شما روش‌های صحیح ایستادن، بلند کردن اجسام و راه رفتن را آموزش می‌دهند و با تمریناتی به تقویت عضلات کمر، پا و شکم کمک میکنند تا کشش و انعطاف‌پذیری داشته باشید.
اگر علائم دیسک کمر با درمان‌ها بهبود پیدا نکرد جراحی گزینه آخر خواهد بود و در صورت علائم ضعف یا از دست دادن احساس در پاها جراحی دیسک کمر نیز به شما توصیه می‌شود و اکثر افراد مبتلا به دیسک کمر احتیاجی به جراحی ندارند.
فیبرومیالژی چیست و چه ارتباطی با بی‌حس شدن پاها دارد؟
یک اختلال مزمن، که باعث افزایش حساسیت به درد، افزایش خستگی و اختلالات می‌شود، در سراسر بدن می‌شود و همچنین خستگی و مشکل در خواب را به همراه دارد. پزشکان هنوز به‌طور کامل نمی‌دانند که چه چیزی باعث این اختلال می‌شود و حاضر درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما در هرصورت می‌توان علائم را مدیریت کرد و درمان‌های آن ترکیبی از ورزش یا سایر درمان‌های حرکتی، روان‌درمانی و داروها است.
گاهی اوقات ممکن است، افراد مبتلا به فیبرومیالژی، احساس بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در پاها و حتی دیگر نواحی بدن را تجربه کنند، این احساسات ممکن است به دلیل تغییرات سیگنال‌های عصبی یا حساسیت این بیماران به درد باشد، همچنین، مشکلات خواب و خستگی ناشی از فیبرومیالژی می‌توانند به ضعف در پاها منجر شوند.
به طور کلی فیبرومیالژی ارتباط مستقیمی با بی‌حس شدن پاها ندارد، اما می‌تواند از عوارض جانبی آن باشد، این بیماری معمولا در خانواده‌ها مشاهده می‌شود، اگر سابقه این بیماری را در خانواده دارید، سِر شدن پاهایتان، می‌تواند نشانی از فیبرومیالژی باشد.
در چه موقعیتی باید به متخصص ارتوپد مراجعه کنیم؟
اگر دچار بی‌حسی مزمن هستید و هرکدام از علائم زیر را دارید، بدون فوت وقت به متخصص مراجعه کنید، علائم بی‌حسی خطرناک، عبارتند از:
- تب بی دلیل
- درد و تورم شدید
- از دست دادن اشتها و کاهش وزن غیر قابل توضیح
- حالت تهوع
- کمر درد طاقت فرسا
- بی‌حسی پا
- از دست دادن عملکرد طبیعی روده یا مثانه
این علائم نشان دهنده شرایطی جدی مانند عفونت و تومورها هستند.
بی‌حسی همان قدر که ممکن است موقتی باشد، می‌تواند به علت یک آسیب جدی باشد و در این شرایط بهتر است تحت درمان پزشک قرار بگیرید، درمان‌ها با تشخیص علل شروع می‌شوند و ممکن است پزشکان مراقبت‌های اولیه، شما را به متخصص ارتوپد ارجاع دهند.
سوالات متداول
آیا بی‌حسی بدن از کمر به پایین، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری جدی باشد؟
بله، این عارضه در صورتی که مزمن باشد، می‌تواند نشان از بیماریهای جدی مانند؛ مولتیپل اسکلروزیس (MS)، دیابت، سکته مغزی و مشکلات قلبی باشد.
چگونه می‌توان بی‌حسی را به طور موقت تسکین داد؟
تمرینات کششی، مصرف مکمل حاوی ویتامین، مدیریت استرس، اجتناب از نشستن و ایستاد طولانی، می‌توانند به طور موقت، موثر باشند اما بهترین تصمیم در این موقعیت، مراجعه به پزشک و دریافت درمان علمی و قطعی است.
آیا بی‌حسی، به مرور زمان بدتر می‌شود؟
بله، بیماری‌هایی مانند ام‌اس، دیابت و دیسک کمر، نقشی تخریبی دارند و امکان آسیب بیشتر به اعصاب را دارند، عدم توجه به این علائم و خودداری از مراجعه به پزشک، این عارضه را تشدید می‌کند و ممکن است درگیر مشکلاتی، شدیدتر بشوید.
چگونه می‌توان از این عارضه جلوگیری کرد؟
بی‌حس شدن پاها با مواردی مانند؛ تغذیه سالم، ورزش منظم، مدیریت استرس، خودداری از نشستن و ایستادن طولانی مدت، قابل پیشگیری است.
سخن پایانی
بدن انسان با زندگی مدرن و بی‌تحرک این روزها سازگاری ندارد، این عدم هماهنگی شامل: نشستن‌های طولانی و غیراصولی، تحرک بسیار پایین و افزایش وزن و... هستند، که باعث شده‌اند، همگی، فارغ از سن، درگیر بیماریهای ارتوپدی بشویم.
علت بی‌حس شدن پاها از کمر به پایین، معمولا عصبی است، این نشانه گاهی می‌تواند هشدار سکته مغزی یا بیماری ام‌اس باشد که هر دو خطر مرگ را به دنبال دارند اما این امکان هم وجود دارد که مشکل عصبی نباشد و صرفا با ماساژ‌های توصیه شده پزشک، بی حسی پا برطرف شود، پس می‌توان گفت میان مرگ و زندگی، به اندازه یک تشخیص درست یا نادرست فاصله است، درمان‌های طب سنتی ممکن است موثر باشند اما طبیبان ، فاقد دانش و ابزار تشخیص علل هستند، پس اگر قرار بر درمان سنتی هم باشد، بهتر است توسط پزشک متخصص تجویز شود، پس قبل از هرگونه درمان، با مراجعه به متخصص ارتوپد، مسیر بهبودی روشنی را در پیش بگیرید.