علت درد ستون فقرات
علت درد ستون فقرات در اغلب موارد استفاده بیش از حد و وارد کردن فشار زیاد به آن است. اما موارد بسیار زیاد دیگری هم می توانند علت درد ستون فقرات باشند. از یک کشیدگی ساده گرفته تا موارد جدی تری مانند بیرون زدگی دیسک ها و یا عفونت های مختلف، همگی می توانند باعث ایجاد درد ستون فقرات باشند.
با این وجود، می توان گفت که در اغلب موارد، نزدیک به 70 درصد از درد های کمر، دلیل بسیار خاص و خطرناکی ندارند و با گذشت زمان و به صورت طبیعی درمان می شوند و از بین می روند که از جمله این موارد می توان به باد خوردگی و سرما خوردگی کمر، فشار های زیاد به کمر، اسپاسم و گرفتگی عضلات و قرار گرفتن بدن در حالت غیر استاندارد در مدت طولانی اشاره کرد.
اما در دیگر موارد، ممکن است که علت درد ستون فقرات، یک بیماری خطرناک باشد.
ستون فقرات ما، از گردن ما شروع می شود و تا استخوان دنبالچه در انتهای کمر ادامه دارد. مهره ها، ماهیچه ها، دیسک ها، عصب ها، عروق و بسیاری از بافت های دیگر در این محدوده قرار دارند که آسیب به هر کدام از آن ها باعث ایجاد درد ستون فقرات می شود.
به دلیل وجود بافت های مختلف در این ناحیه و این که هر کدام بیماری ها و آسیب های مختص به خود را دارند و از طرفی هر کدام از مشکلات به یک درمان خاص و متناسب با شرایط فرد نیاز مند است، هیچ فرد غیر متخصصی نمی تواند به شخصه مشکل را تشخیص دهد و آن را درمان کند.
این کار به تخصص، علم و دانش و تجربه نیاز دارد و به همین دلیل اگر دچار درد ستون فقرات شده اید، برای تشخیص علت آن، حتما باید به پزشک متخصص ارتوپد و یا دکتر ستون فقرات مراجعه کنید تا او پس از معاینات و بررسی ها و تشخیص علت درد و شدت آن، با در نظر گرفتن شرایط دیگر بیمار مانند سن، جنسیت و سلامت کلی او، یک راه درمان متناسب با وضعیت بیمار برای او در نظر بگیرد و بدون فوت وقت و در سریع ترین زمان ممکن درمان را شروع کند.
از آن جایی که ستون فقرات قسمت بزرگی از بدن ما را تشکیل می دهند و هر فردی برای ادامه زندگی به سلامت کامل آن نیاز دارد، هیچ گاه نباید به افراد غیر متخصص مراجعه کنید و یا از درمان های خودسرانه استفاده کنید.
اگر علت درد ستون فقرات به درستی شناسایی نشود و از درمان های متناسب با آن استفاده نشود، احتمال این که مشکل بزرگ تر و درمان اصلی سخت تر شود بسیار بالا می رود.
به هر حال، در ادامه ما شایع ترین علت های درد ستون فقرات و علائم هر کدام و سپس درمان درد ستون فقرات را برای شما قرار می دهیم. با ما همراه باشید.
علت درد ستون فقرات
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، ستون فقرات انسان بخش بزرگی از بدن است که از قسمت های زیادی مانند مهره ها ، دیسک های بین مهره ای، عضلات، عروق و اعصاب تشکیل شده است. هر کدام از این قسمت ها، بیماری های بسیار زیادی دارند که مختص خودشان است و هر کدام از آن ها می توانند باعث ایجاد درد ستون فقرات شوند.
به همین دلیل است که هیچ گاه نمی توان به طور قطع مشخص کرد که علت درد ستون فقرات چیست. تنها راه برای مشخص شدن علت درد، مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد است. به هر حال، در ادامه ما شایع ترین دلایل ایجاد درد ستون فقرات را به همراه علائم آن ها برای شما قرار داده ایم تا بتوانید با استفاده از این اطلاعات یک دید کلی نسبت به مشکل خود داشته باشیم.
باز هم تاکید می کنم که تشخیص قطعی علت درد ستون فقرات، فقط و فقط با مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد انجام می شود و شما نباید با تکیه به این متن مشکل خود را تشخیص داده و یا آن را درمان کنید.
1. پیچ خوردگی و کشیدگی
پیچ خوردگی و کشیدگی که گاهی اوقات رگ به رگ شدن نیز نامیده می شوند، یکی از اولیه ترین آسیب هایی هستند که می توانند باعث ایجاد درد ستون فقرات شوند. به کشیدگی رباط ها اصطلاحا پیچ خوردگی گفته می شود که اغلب در ورزش ها و حادثه ها ایجاد می شود.
همچنین ممکن است که برای تاندون ها و یا عضلات اطراف ستون فقرات نیز کشیدگی ایجاد شود و در نتیجه آن هم درد ستون فقرات حس شود.
بلند کردن یک جسم سنگین، ورزش کردن بدون گرم کردن و یا برخورد هایی که در ورزش هایی مانند فوتبال ایجاد می شوند، می توانند باعث ایجاد پیچ خوردگی و کشیدگی تاندون ها، رباط ها و یا عضلات ستون فقرات شوند.
علائم پیچ خوردگی و کشیدگی شامل موارد زیر است:
• حساسیت به لمس
• تورم ناحیه آسیب دیده
• اسپاسم و یا همان گرفتگی عضلات در ناحیه آسیب دیده
• افزایش درد در هنگام تحرک و کاهش و یا متوقف شدن آن در حالت استراحت
2. شکستگی استخوان ها
اگر ضربه بسیار شدیدی به ستون فقرات وارد شود، ممکن است که مهره ها آسیب ببینند و در نهایت دچار شکستگی شوند. شکستگی مهره ها بسیار خطرناک است و دلیل آن هم این است که احتمال این که مهره ی شکسته به نخاع آسیب برساند بسیار زیاد است.
به همین دلیل است که توصیه می شود در تصادف ها و یا جراحت های بسیار سنگین، تا حد ممکن نباید بیمار را حرکت داد تا اگر احتمالا مهره ای شکسته است، به نخاع و یا بافت های اطراف آن مانند اعصاب و یا عروق آسیب نرساند.
اگر مهره های ستون فقرات دچار شکستگی شده باشند، معمولا درد بسیار زیادی ایجاد می کنند. در شرایطی نیز اگر مهره آسیب دیده به نخاع و یا اعصاب اطرافش فشار زیادی وارد کند، ممکن است که بی حسی و یا گزگز در ناحیه آسیب دیده حس شود.
3. بیرون زدگی و یا پارگی دیسک ها
یکی از مواردی که امروزه به دلیل سبک زندگی اشتباه انسان بسیار زیاد شده است، آسیب دیدگی دیسک های بین مهره ای است. دیسک ها در کمر ما مانند یک فنر عمل می کنند و فشار وارده به ستون مهره ها را جذب و دفع می کنند و همچنین حرکت مهره ها را آسان تر می کنند.
بنا بر این اگر فشار بسیار زیادی به مهره ها وارد شود، دیسک ها آن را جذب می کنند و ممکن است که در طی این کار خودشان دچار آسیب دیدگی شوند.
مهره ها از دو قسمت تشکیل شده اند، یک قسمت نرم و ژلاتینی داخلی و یک قسمت سخت خارجی. اگر فشار کم باشد، دیسک دچار بیرون زدگی می شود، اما اگر فشار زیاد باشد، قسمت داخلی دیسک به طور کلی دچار پارگی می شود و از جای طبیعی خود بیرون می زند.
از آن جایی که ستون فقرات ما محل اصلی عبور اعصاب است، ممکن است که این بیرون زدگی بر روی یکی از اعصاب فشار وارد کند و آن را تحریک کند که در نتیجه آن درد ستون فقرات ایجاد می شود. گاهی اوقات نیز به جای درد، بی حسی و یا گزگز در ستون فقرات و یا بافت های اطراف آن ایجاد می شود.
گاهی اوقات نیز ممکن است که اعصاب قسمت های دیگر بدن مورد فشار قرار گیرند و درد دیسک کمر در دست ها، شانه ها، پاها و یا لگن حس شود.
4. بیماری دیسک دژنراتیو
بیماری دیسک دژنراتیو و یا دیسک انحطاطی زمانی ایجاد می شود که دیسک های بین مهره ای در ستون فقرات شروع به سایش و خوردگی می کنند.
وقتی که دیسک ها سایش بیابند، محافظ بین مهره از بین می رود و مهره ها شروع به سایش یکدیگر می کنند که همین عامل بسیار دردناک است و باعث ایجاد درد ستون فقرات می شود. این درد با خم شدن، پیچ خوردن و ایستادن بدتر می شود و با راه رفتن کمتر می شود.
5. سندرم کودا اکوینا یا سندروم دم اسبی
کودا اکوینا و یا عصب دم اسبی، یکی از اعصاب است که در نواحی انتهایی ستون فقرات وجود دارد. سندرم کودا اکوینا زمانی ایجاد می شود که این عصب به دلایلی مانند بیرون زدگی دیسک کمر و یا تنگی کانال نخاع، تحت فشار و یا آسیب قرار می گیرد.
شکستگی مهره ها، عفونت های مختلف و یا تومور هایی که در ستون فقرات ایجاد می شوند نیز در برخی موارد می توانند عصب دم عصبی را تحت فشار قرار دهند. در برخی از جراحی های ستون فقرات نیز ممکن است که به این عصب آسیب برسد.
علائم سندروم کودا اکوینا شامل موارد زیر است:
• کمر درد شدید
• مشکلات دفع
• بی حسی، ضعف، گزگز و یا از دست دادن احساس در یک و یا هر دو پا
• مشکل در راه رفتن
6. عفونت های مختلف ستون فقرات
عفونت ها، یکی از سخت ترین عارضه هایی هستند که ممکن است در هر نقطه ای از بدن از جمله ستون فقرات ایجاد شوند. عفونت ها معمولا از یک زخم باز در ستون فقرات و یا از بافت های دیگر بدن به ستون فقرات منتقل می شوند. همچنین در بیماری هایی مانند دیابت، سرطان و یا HIV نیز عفونت ها به عنوان عارضه های این بیماری ها پدیدار می شوند.
از جمله شایع ترین عفونت های ستون فقرات، می توان استئومیلیت مهره ای، عفونت استخوان های نخاعی و آبسه اپیدورال نخاعی را نام برد.
علائم عفونت ستون فقرات، معمولا شامل موارد زیر است:
• کمر درد شدید
• تورم ستون فقرات
• درد شدید ستون فقرات
• گر گرفتگی
• حساسیت به لمس ستون فقرات
• اسپاسم عضلات
• از دست دادن احساس در پاها
• تب و لرز
عفونت ها بسیار خطرناک هستند و اگر سریعا کنترل نشوند، می توانند تهدید کننده حیات فرد باشند. به همین دلیل اگر علائم بالا را در خود مشاهده کردید، ممکن است که عفونت علت درد ستون فقرات شما باشد. در این مواقع بهتر است که هر چه سریع تر برای تشخیص و درمان به پزشک ارتوپد مراجعه نمایید.
7. آسیب به عصب سیاتیک
سیاتیک، یکی از بزرگترین عصب های بدن انسان است که از انتهای کمر تا نوک پاها کشیده شده است. بنا بر این اگر به هر دلیلی بر روی این عصب فشار وارد شود و یا آسیب ببیند، در قسمت انتهایی ستون فقرات درد ایجاد می کند که این درد به قسمت های بالاتر ستون فقرات و یا به سمت پاها نیز گسترش می یابد.
عوامل اصلی تحت فشار قرار گرفتن این عصب شامل تنگی کانال نخاعی، بیرون زدگی و پارگی دیسک کمر است.
علائم دیگر آسیب به عصب سیاتیک و یا تحت فشار بودن آن، شامل موارد زیر است:
• بی حسی و گزگز انتهای ستون فقرات و یا پاها
• دردی که پس از فعالیت ها شدید تر می شود
این درد در هنگام حرکت، عطسه و یا سرفه کردن افزایش می یابد.
8. انحراف ستون فقرات
برخی از بیماری ها مانند اسکولیوزیس، باعث می شوند که ستون فقرات حالت طبیعی و S شکل خود را از دست بدهد. وقتی که شکل ستون فقرات عوض شود، فشار ها به صورت طبیعی و درست در بین مهره ها تقسیم نمی شود و قسمت هایی از ستون فقرات بیشتر از دیگر قسمت ها تحت فشار و آسیب قرار می گیرند. و به همین دلیل درد ستون فقرات ایجاد می شود.
این بیماری ها اغلب ژنتیکی هستند و خود را در همان سنین کودکی نشان می دهند. اما ممکن است که این بیماری در هر سن دیگری نیز ایجاد شود. با افزایش سن کودک مبتلا به انحراف ستون فقرات، درد نیز افزایش می یابد.
9. تنگی کانال نخاعی
در این عارضه، کانال استخوانی که در آن نخاع قرار دارد تنگ می شود و نخاع و ریشه های عصبی اطراف آن تحت فشار قرار می گیرند و حتی ممکن است که دچار آسیب قرار بگیرند. این عارضه اغلب در افراد بالای 50 سال دیده می شود.
علائم تنگی نخاع شامل موارد زیر است:
• احساس درد در قسمت پایینی ستون فقرات
• ایجاد درد سیاتیکی
• سختی در راه رفتن و یا افزایش درد در هنگام راه رفتن
10. دیگر دلایل درد ستون فقرات
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، عوامل بسیار زیادی می توانند باعث ایجاد درد ستون فقرات شوند که در بالا به مهمترین آن ها اشاره کردیم و بررسی همه ی عوامل در این مقاله جای نمی گیرد. در ادامه دیگر عواملی که می توانند علت درد ستون فقرات باشند را نام می بریم.
• بیماری های دستگاه تناسلی: به طور مثال، آندومتریوز در خانم ها و بیماری های بیضه ها در آقایان
• مشکلات کلیه: عفونت و یا سنگ کلیه
• بارداری
• فیبرومیالژیا
• آنوریسم آئورت شکمی
• انواع آرتروز
• پوکی استخوان
• سرطان ها: مانند سرطان استخوان
• اسپوندیلیت
• اسپوندیلوز
• افزایش سن و تضعیف استخوان ها و دیسک ها
• حمله قلبی و بیماری های قلبی دیگر: اگر درد شما در قسمت بالای ستون فقرات حس می شود و به همراه آن نشانه های دیگری مانند درد فک و ستون فقرات نیز ایجاد شده است، احتمال وجود حمله قلبی و یا بیماری های قلبی وجود دارد.
شما می توانید با یک جستجوی ساده در مورد هر کدام از موارد بالا، اطلاعات کلی در مورد آن به دست آورید.
درمان درد ستون فقرات
همان طور که پیش تر خواندید، عوامل بسیار زیادی می توانند باعث ایجاد درد ستون فقرات شوند که هر یک از آن ها درمان های متناسب با خود را دارند. به همین دلیل، اولین قدم برای درمان درد ستون فقرات، مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد است.
پزشک پس از معاینه بیمار و مشاهده علائم او، ممکن است که برای تشخیص دقیق تر، از شما آزمایش هایی مانند آزمایش تصویر برداری با اشعه X و یا آزمایش خون بخواهد تا بتواند شرایط شما را بهتر بررسی کند و عامل ایجاد درد را شناسایی کند.
پس از شناسایی عامل درد، او دیگر شرایط بیماری مانند سن و جنسیت او، بیماری های زمینه و سلامت کلی بدن، راه درمانی متناسب با بیمار را در نظر می گیرد و درمان را بلافاصله شروع می کند.
چه زمانی درد ستون فقرات خطرناک است؟
اگر درد ستون فقرات همراه با یک سری نشانه و علامت مانند موارد زیر باشد، می تواند نشان دهنده یک بیماری خطرناک باشد:
• تب
• ضعف عضلات
• لرز
• بی حالی
• خشکی صبحگاهی ستون فقرات
• کاهش وزن بی دلیل
• تنگی نفس
• سوزش ادرار
• زخم های پوستی
• مشکلات چشمی
• درد دیگر مفاصل بدن
• دردی که شب ها بسیار تشدید می شود
• احساس گزگز و یا بی حسی در نقاط مختلف مانند پاها، کمر، گردن، دست ها
• کاهش حجم غیر طبیعی عضلات
• احساس تیر کشیدن در قسمت های مختلف بدن
• اختلال در راه رفتن فرد به صورت عادی
پس اگر به همراه درد ستون فقرات خود عوامل بالا را نیز مشاهده کردید، بهتر است که هر چه سریع تر برای تشخیص و درمان آن به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید.
از جمله بیماری هایی که ممکن است موارد بالا نشانه ای از آن ها باشد، می توان به عفونت های مختلف اشاره کرد که باید سریعا کنترل و درمان شوند.
جمع بندی مطالب و سخن پایانی
از آن جایی که سلامت ستون فقرات برای ادامه زندگی هر فردی بسیار مهم است، شما هیچ گاه نباید درد هایی که در این ناحیه ایجاد می شوند را نادیده بگیرید. هر دردی که در بدن ایجاد می شود، مطمئنا دلیلی دارد و هشدار دهنده یک مشکل بزرگ تر است.
بنا بر این اگر دچار درد ستون فقرات شده اید، بهتر است که هرچه سریع تر به دنبال علت ایجاد آن و درمان سریع مشکل باشید تا مشکل افزایش نیابد و درمان کامل سخت تر نشود.
شما می توانید همین الان با مراجعه به کلینیک تخصصی ارتوپدی ما، با مشورت پزشکان متخصص و با تجربه ما، ابتدا مشکل خود را به صورت دقیق و علمی شناسایی کنید و سپس به درمان اصولی و علمی آن بپردازید.
بدیهی است که هر گونه تاخیر در مراجعه و یا درمان های خودسرانه، ممکن است که باعث افزایش مشکل و غیر ممکن ساختن درمان کامل شود.